Xromotsistoskopiya
Xromotsistoskopiya – nefrologiya va urologiyada siydikni boʻyashga asoslangan va buyraklarning sekretor yoki siydik funktsiyasining buzilishini alohida aniqlash uchun moʻljallangan endoskopik usul hisoblanadi.
Xromotsistoskopiya shoshilinch vaziyatlarda tezkor diagnostika usuli boʻlib, maxsus qimmat uskunalarni talab qilmaydi, bajarish oson va yuqori xavfsizlikga egaligi bilan boshqa urologik tekshirish usullarida ajralib turadi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1864-yilda N. A. Xrjonshchevskiy turli organlarning gistofiziologiyasini oʻrganish maqsadida indigokarminni qon oqimiga kiritish usullarini ishlab chiqdi.
Sistoskopiyada xromotsistoskopik boʻyash birinchi marta nemis urolog jarrohi Robert Kutner tomonidan 1892-yilda qoʻllanilgan.[1] Keyinchalik usul fransuz patologlari Шарлем Эмилем Ашаром tomonidan ishlab chiqilgan va Жозефом Кастенем Achard-Castaigne testini ishlab chiqqan.[2] Koʻpincha qon oqimi va siydik oqimini metilen koʻk bilan boʻyash usuli qoʻllaniladi.[3] 1903-yilda nemis shifokorlari Fridrix Volker va Eugen Jozef buyraklar faoliyatini oʻrganishda metilen koʻki oʻrniga indigo karminidan foydalanishni boshladilar,[4] bundan 40 yil avval Xrjonshchevskiy tomonidan boʻyoq sifatida tavsiya etilgan, baʼzan Volker va Jozef (rus matnlarida ham Jozef .) xromotsistoskopiya ixtirochilari deb ataladi.[5][6]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ R. Kutner, Eine Vorrichtung zum gleichzeitigen Färben beliebig vieler Trockenpräparate auf dem Objectträger, DMW, 19(6), S. 128—129
- ↑ Ch. Achard, J. Castaigne, Bul Mem Soc Med Hptx Paris, XIV, 30 avril 1897, p. 637
- ↑ J. T. Geraghty, An experimental and clinical study of the functional activity of the kidneys by means of phenolsulphonephthalein, Trans Am Assoc Genitourin Surg, v. V, 1910, p. 65
- ↑ F. Völcker, E. Joseph, Funktionelle Nierendiagnostik ohne Ureterenkatheter, Munch Med Wochenschr, 1903, 50, S. 2081-89
- ↑ J. W. Thomson-Walker, Estimation of the renal function in urinary surgery, Cassell, 1908, p. 174
- ↑ Большая медицинская энциклопедия, Xromotsistoskopiya
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Xromotsistoskopiya // Bolshaya sovetskaya ensiklopediya : [v 30 t.] / gl. red. A. M. Proxorov. – 3-e izd. – M. : Sovetskaya ensiklopediya, 1969—1978.
- Xromotsistoskopiya – statya iz Meditsinskoy ensiklopedii
- Bolshaya meditsinskaya ensiklopediya, Xromotsistoskopiya
- L. Casper, Some cases of tuberculosis of the kidneys of diagnostic interest, Am J Urol, V(1), p. 8