Yakutiya konlari
Yakutiya mineral resurslarning xilma-xilligi, miqdori va sifati boʻyicha noyob hududdir. Bu yerda 58 turdagi mineral xomashyoning 1823 ta konlari rasman roʻyxatga olingan. Eng muhimi olmos konlari (82 %Rossiya zahiralarining 82 %), surma (82 %), uran (61 %) [1] . Respublika ham 47 % tani tashkil etadi47 %Tasdiqlangan koʻmir zahiralarining 47 %, 35 %Sharqiy Sibir va Uzoq Sharqdagi tabiiy gaz va neftning 35 % [2] . Shu bilan birga, 16 mingdan ortiq potentsial konlar hali ham yaxshi oʻrganilmagan [1] .Yoqut surmasining asosiy zahiralari Adicha-Tarin rudasi zonasida joylashgan. Rasmiy ravishda respublikada 7 ta surma konlari roʻyxatga olingan boʻlib, surma ham baʼzi oltin konlari tarkibiga kiradi. Sariloq va Sentachan konlari rudaning hajmi va kontsentratsiyasi jihatidan oʻziga xosdir. Yakutiya ushbu elementni Rossiyada ishlab chiqarishning 100% ni taʼminlaydi [2] .Yoqut olmos zaxiralari Yoqut olmos provinsiyasida jamlangan [2] . 47 ta omonat rasmiy roʻyxatga olingan [1] . Shu bilan birga, asosiy zaxiralar (90% dan ortigʻi) 17 ta asosiy konda jamlangan[1]. Malo-Botuobinskiy, Daldino-Alakitskiy va Anabarskiy viloyatlaridagi konlarning sanoat oʻzlashtirilishi tufayli Yakutiya olmos qazib olish boʻyicha Rossiyada etakchi oʻrinni egallaydi. Eng mashhur koni Mir kimberlit quvuridir [2] .Uran konlari Janubiy Yakutiyada toʻplangan va zaxiralari boʻyicha Rossiyada eng katta boʻlgan Elkon konlari guruhi tomonidan taqdim etilgan [1] . Biroq 2007-yil holatiga koʻra, respublikada uran qazib olinmagan, taqsimlangan konlarda geologik qidiruv ishlari olib borilgan [2] .Respublikada 34 ta rasman roʻyxatga olingan neft, tabiiy gaz va kondensat konlari mavjud [1] . Konlar asosan Vilyuy va Nepsko-Botuobinsk neft-gazli rayonlarida toʻplangan. Zaxiralarning 90% dan ortigʻi 11 ta eng yirik konlarda toʻplangan [2] .Yakutiyada 48 ta rasman roʻyxatga olingan koʻmir konlari mavjud [1] . Eng muhimlari Neryungri va Sillax konlaridir. Respublika hisobiga 47 %Sharqiy Sibir va Uzoq Sharqdagi oʻrganilgan koʻmir zahiralarining 47 % 7 % dan koʻp boʻlmagan qismi oʻzlashtirilmoqda yoki ishlab chiqarilmoqda [2] .
 | Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 „Геологическое изучение Якутии“. Министерство экономики Республики Саха (Якутия). 2015-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 12-yanvar.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 „Состояние и использование минерально-сырьевой базы полезных ископаемых Рес-публики Саха (Якутия)“. 2015-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 12-yanvar.