Yaponiyada turmush darajasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Urushdan keyingi yillarda Yaponiya iqtisodiyotining keskin va barqaror o'sishini va o'rtacha turmush darajasining oshishini boshdan kechirdi.Ko‘k va oq xalatlilar o‘rtasidagi ish haqi farqi sezilarli darajada kamaydi,bu esa barcha xodimlar uchun ijtimoiy ta’minot tizimini yaratishga olib keldi. Umr bo'yi bandlik deb ataladigan tizim ishlab chiqildi [1],bu ish haqini xodimning yoshi va ishlagan yillariga qarab oshirish imkonini beradi,shuningdek,xodim va ish beruvchining munosib pensiya badallari bilan bir qatorda,

Yaponiyada urushdan keyingi davrda iste'molchi idealini tavsiflovchi triada"uchta muqaddas xazina",televizor,muzlatgich va kir yuvish mashinasi deb nomlandi va 1964-yilga kelib,uy xo'jaliklarining 90 foizi"uchta muqaddas xazinaning"barchasiga ega edi. Aksariyat oilalar o'zlarini bu hashamat bilan jihozlashga harakat qilishdi va keyingi yillarda iste'mol talablari sezilarli darajada oshdi.[2] Masalan,1951-yildan 1967-yilgacha maishiy pullik radio abonentlarining ulushi 58,6% dan 93,4% gacha [3] 1952-yildan 1970-yilgacha maishiy pullik televidenie abonentlarining ulushi 1951-yildagi 0,01% dan 1970-yil 94% gacha ko'tarildi.[3] 1970-yilga kelib, barcha uy xo'jaliklarining 98% kir yuvish mashinasi, 95% gaz yoki elektr muzlatgichi,80% changyutkich,77% kamera va 67% -70% televizorga ega edi[4].

O'zgaruvchilar ro'yxatiga ko'ra,yapon sotsiologi Yaponiyani boshqa o'nta sanoatlashgan mamlakatlar guruhiga kiritdi. Ma'lumotlar 1970-yillarning o'rtalaridan 1980-yillarning oxirigacha to'plangan va Yaponiya umumiy daromad taqsimoti,aholi jon boshiga bir martalik daromad,yo'l harakati va jinoyatlar xavfsizligi,umr ko'rish davomiyligi va chaqaloqlar o'limi,egalari tomonidan band bo'lganlarning ulushi bo'yicha o'rtacha ko'rsatkichdan yaxshiroq o'rin egallagan.Uylar,ishda to'xtashlar va mehnat tartibsizliklari va havoning ifloslanishi.Yaponiya jinsi va firma hajmi,jami ishlab chiqarish daromadidagi ishchi kuchi ulushi, ijtimoiy sug'urta va ishsizlik bo'yicha nafaqalar,haftalik ish kunlari va kunlik ish vaqti, er va uy-joylarning umumiy qiymati,daryolarning ifloslanishi,kanalizatsiya tozalash inshootlari va dam olish joylari bo'yicha o'rtacha darajadan past edi. shahar markazlarida.Ushbu hisob-kitoblarga qaramay, ayniqsa, ifloslanish va bo'sh vaqtni ko'paytirish 1980-yillarda yaxshilandi va umuman olganda, Yaponiyaning turmush darajasi dunyodagi eng boy iqtisodlar bilan solishtirish mumkin edi.[5]

Yapon hayotining ko'plab sohalarini g'arbiylashtirish turli xil ovqatlarni iste'mol qilishni o'z ichiga oladi.Ikkinchi jahon urushidan keyin yaponlarning ovqatlanish tartibi oʻzgarib,Gʻarbnikiga oʻxshab ketdi.Ko'pgina yaponlar hali ham qaynatilgan guruch,misol sho'rva va tuzlangan sabzavotlardan( tsukemono )an'anaviy nonushta qilishni afzal ko'rishadi.

Yaponiyalik iste'molchi ko'pincha ommabop eksport bo'lgan ixcham,murakkab iste'mol mahsulotlari mavjudligidan ko'proq foyda oladi. Maishiy elektronika,kiyim-kechak,avtomobil va maishiy texnika Yaponiya sanoatiga yetkazib beriladigan yuqori sifatli mahsulotlardir.Yaponiyada 45 million avtomobil bor,bu 1000 kishiga 350 ta mashina to'g'ri keladi.Yaqinda OECD ning rivojlanish hisobotida Yaponiyaning temir yo'l tizimi dunyodagi eng ilg'orlar qatoriga kiritilgan.

Sm. bir xil[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Hayot darajasi
  • Yaponiya iqtisodiyoti

manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Japanese blue collar: the changing tradition by Robert E. Cole
  2. ↑ Contemporary Japan by Duncan McCargo
  3. ↑ 3,0 3,1 Driven by Growth: Political Change in the Asia-Pacific Region edited by James W. Morley
  4. ↑ Asia-Pacific In The New World Order - Anthony G. McGrew, Chris Brook. Google Books. [sayt ishlamaydi]
  5. ↑ „Japan - Living Standards“. Country-Data.com. 2012-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-yanvar. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Yaponiyada_turmush_darajasi&oldid=4219620" dan olindi