Yarimoʻtkazgichli lazer
Yarimoʻtkazgichli lazer – bu yarimoʻtkazgichni ishchi vosita sifatida ishlatadigan qattiq holatdagi lazer . Bunday lazerda, boshqa turdagi lazerlardan (qattiq holatdagi) farqli oʻlaroq, radiatsiyaviy oʻtishlar atomlar, molekulalar va ionlarning lokalizatsiyalangan energiya darajalari oʻrtasida emas, balki ruxsat etilgan energiya diapazonlari yoki kristall pastki bantlar oʻrtasida qoʻllanadi. Yarimoʻtkazgichli lazerda nasos quyidagi tarzda amalga oshirilishi mumkin:
- toʻgʻridan-toʻgʻri elektr toki bilan (toʻgʻridan-toʻgʻri nasosda);
- elektron nuri;
- elektromagnit nurlanishi.
Yarimoʻtkazgichlar nomi ostida kuchli nasosli LED va unga yopishtirilgan qattiq holatdagi faol elementdan iborat gibrid lazer tez-tez uchraydi. Bunday lazerlarning afzalligi shundaki, LED nasos strukturasi ancha kengaytirilgan va shunga mos ravishda kuchli boʻlishi mumkin. Isitishdan mexanik deformatsiyalar faol elementga kamroq taʼsir qiladi. Bir necha vattdan oʻnlab vattgacha boʻlgan „yarim oʻtkazgich“ lazerlar asosan ushbu texnologiya yordamida ishlab chiqariladi.
Yarimoʻtkazgichli lazerda kristall panjarani tashkil etuvchi atomlar qoʻzgʻaluvchan boʻlgani uchun, lazerning oʻzi juda kichik boʻlishi mumkin.
Yarimoʻtkazgichli lazerlarning yana bir xususiyati – yuqori samaradorlik(KPD), past inertsiya va dizaynning soddaligi.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Gribkovskiy V. P. Poluprovodnikovie lazeri. – Radiofizika i elektronika, 1988g.
- Ushbu maqola Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universiteti Fizika fakulteti talabasi Abduvaliev Sanʼat tomonidan Wikitaʼlim loyihasi doirasida ingliz tilidan tarjima qilindi.