Yelizaveta Chernyavskaya
| Yelizaveta Chernyavskaya | |
|---|---|
| Tavalludi |
ruscha: Чернявская Елизавета Александровна 23-avgust 1904-yil |
| Vafoti |
19-avgust 2005-yil Kalujskaya, Rossiya |
| Fuqaroligi |
 Rossiya |
| Kasbi | Rassom |
Yelizaveta Aleksandrovna Chernyavskaya (1904-yil 23-avgust, Fargʻona — 2005-yil 19-avgust) — sovet va rus rassomi. Rossiya Federatsiyasida xizmat koʻrsatgan rassom (1996). Maloyaroslavets shahrining faxriy fuqarosi (1995).
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]1904-yil 23-avgustda Farg‘onada tug‘ilgan. Farg‘onada gimnaziyani tamomlagan, musiqaga mehr qo‘ygan, rasm chizishda o‘zini namoyon qilgan. 1920-yillarda Yelizaveta Aleksandrovna Moskvaga koʻchib oʻtdi. M. V. Nesterov tavsiyasiga koʻra 1925-yildan 1927-yilgacha P. D. Korin ustaxonasida tasviriy sanʼat bilan shugʻullangan. 1927-yilda u mamlakatni tark etib, Avstriyaga joʻnadi va u yerda Vena Badiiy akademiyasiga muvaffaqiyatli oʻqishga kirdi va uni 1943-yilda „akademik rassom“ mutaxassisligi boʻyicha tugatdi. Chernyavskayaning asarlari Venadagi koʻrgazmalarda namoyish etildi va butun dunyo eʼtirofiga sazovor boʻldi. Uning Vena ijodi davrida yaratilgan asarlari yoʻqolgan[1].
1945-yilda Sovet qoʻshinlari Vena shahrini ozod qilgandan soʻng, Yelizaveta Chernyavskaya Sovet rahbariyati tomonidan qatagʻonga uchradi. U sudlangan va 10 yilga Mordoviyadagi Potma lagerlariga yuborilgan. Yakkalanib qolganda, u ishlashni va malakasini oshirishni davom ettirdi. 1955-yilda jazo muddatini oʻtab boʻlgach, Chernyavskaya Krasnoyarsk oʻlkasiga surgun qilindi va u yerda Pedagogika institutida katta laborant-rassom boʻlib ishladi. Faqat 1959-yilda u Moskvaga qaytib keldi[2].
Qatagʻon qilingan, u uzoq vaqt poytaxtda yashay olmadi va 1960-yilda Maloyaroslavetsga koʻchib oʻtishga majbur boʻldi. 1968-yilda u SSSR Rassomlar uyushmasiga aʼzo boʻldi. Chernyavskaya asarlarining shaxsiy namoyishi doimiy ravishda Maloyaroslavets va Obninsk shaharlarida oʻtkazildi[3].
Uning asarlari Vengriyada nashr etilgan „Rus natyurmorti“ toʻplamida, „Artist“ jurnalida va boshqa nashrlarda nashr etilgan. 1992-yildan beri u Maloyaroslavetsda 2002-yildan beri rassom nomi bilan atala boshlagan sanʼat galereyasining ochilishiga faol hissa qoʻshdi[4].
1995-yilda mahalliy jamoatchilik taklifi bilan Maloyaroslavets shahrining faxriy fuqarosi boʻldi. 1996-yilda Rossiya Federatsiyasi Prezidentining farmoni bilan u Rossiyada xizmat koʻrsatgan rassom unvoniga sazovor boʻldi.
Uning asarlari Kaluga sanʼat muzeyi, Kalugadagi sanʼat galereyasi, Maloyaroslavets, Obninsk shahri tarixi muzeyi, Krasnoyarsk shahri muzeylarida saqlanmoqda[5].
U Kaluga viloyati, Maloyaroslavets shahrida yashab, ishlagan. 2005-yil 19-avgustda vafot etgan.
Mukofotlar va unvonlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rossiya Federatsiyasida xizmat koʻrsatgan rassom (1996)
- Kaluga viloyati, Maloyaroslavets shahrining faxriy fuqarosi (1995).
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Елизавета Александровна Чернявская: очерк жизни и творчества (к 110-летию со дня рождения) | Kalujskiy muzey izobrazitelnix iskusstv“. artmuseum.kaluga.ru. Qaraldi: 2021-yil 31-iyul.
- ↑ „Официальный сайт города Малоярославец | Pochyotnie grajdane“. www.old.admmaloyaroslavec.ru. Qaraldi: 2021-yil 31-iyul.
- ↑ „«Ты мой посох в судьбе»“ (ru). www.vest-news.ru. Qaraldi: 2021-yil 31-iyul.
- ↑ „Калужская областная организация Союза художников России - Чернявская Елизавета Александровна“. www.art.kaluga.ru. Qaraldi: 2021-yil 31-iyul.
- ↑ „Малоярославецкие художники“. emsu.ru. Qaraldi: 2021-yil 31-iyul.