Yusuf Bashir at-Tijoniy

Yusuf Bashir at-Tijoniy - sudanlik shoir. Arab tilidagi yangi she’riyatda romantizm asoschilaridan biri.

Biografiya

U mumtoz va zamonaviy arab adabiyotini yaxshi bilgan, G‘arb adabiyotining arabcha tarjimalarini o‘qigan. “Ahmed Shovkiy she’riyati Qur’onda yozilgan she’r bilan qiyoslanadi”, degan gaplari kufrga teng deb qabul qilingan va shu sababdan uni kollejdan haydab yuborishgan. Keyinchalik, u bir muncha vaqt yoqilg'i quyish shoxobchasi operatori bo'lib ishladi, matbuot bilan hamkorlik qildi.

1930-yillarning boshlarida u Qohirada oʻqishni davom ettirishga urinib koʻrgan. At-Tijoniy bir necha yil sil kasalligidan aziyat chekib, yoshligida qashshoqlikda vafot etgan.

Ijodi

U kollejda o‘qib yurganidayoq she’r yozishni boshlagan. Yevropa she’riyati ta’sirida u yangi shakllar, hajm va qofiyalar izlashga kirishdi. 1930-yillarning boshlarida zamonaviy arab she’riyati haqida bir qancha maqolalar e’lon qildi, ularda ilk feodal davr shoirlaridan meros bo‘lib qolgan she’riy uslublarga qarshi chiqdi.

At-Tijoniy she’rlarida vatanparvarlik, ingliz mustamlakachiligiga qarshi norozilik motivlari yangraydi. Shoir tabiatga, o‘tmish xotiralariga, o‘z his-tuyg‘ulari, kechinmalari olamiga tez-tez murojaat qilardi. Uning ishida tabiat olamiga, ayniqsa, suv va yorug'likka doimiy murojaatlar mavjud bo'lib, ularni tez-tez metafora yoki ramz sifatida ishlatgan.

At-Tijoniyning asarlari 1942-yilda nashr etilgan “Ishroqa” (“Nurlanish”) toʻplamida jamlangan. 2008-yildan boshlab uning sheʼriy toʻplamining oʻnta nashri chop etilgan.

Adabiyot

Buyuk Sovet Entsiklopediyasi. - M.: Sovet Entsiklopediyasi. 1969-1978 yillar.
"Afrika" entsiklopedik ma'lumotnoma. - M.: Sovet Entsiklopediyasi. Bosh muharrir An. A. Gromyko. 1986-1987 yillar.
Adabiy ensiklopedik lug'at. - M.: Sovet Entsiklopediyasi. V. M. Kozhevnikov, P. A. Nikolaev tomonidan tahrirlangan. 1987 yil.

Havolalar

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B8,_%D0%AE%D1%81%D1%83%D1%84_%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%B8%D1%80