Kontent qismiga oʻtish

Zorin OS

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Operatsion tizim
Zorin OS
Ishlab chiquvchi Zorin Group
Negizi Ubuntu
Negiz kodi ochiq
Ilk e’lon qilinishi 2009-yil, iyul
Soʻnggi versiyasi Zorin OS 16 (beta) (15-aprel 2021-yil)[1]
So’nggi test versiyasi 17.2[2]
Yangilanish uslubi Yangilanish menedjeri orqali
Paket menedjerlari APT
Qo’llash tillari koʻp tillilik
Qo’llaydigan platformalari i386, AMD64
Yadro tipi Monolit (Linux yadrosi)
Interfeys GNOME/LXDE/XFCE
Litsenziya GNU GPL
Holati faol
Veb sayt https://zorinos.com/

Zorin OSWindows operatsion tizimidan Linuxʼsimon operatsion tizimiga oʻtmoqchi boʻlganlarga moʻljallangan Linux distrubutivi hisoblanib, shaxsiy, taʼlim hamda ofis kompyuterlari uchun ishlab chiqilgan. Ushbu operatsion tizimning interfeys koʻrinishini Windows XP/7/10/11, Mac OS, Linux Ubuntuʼga oʻxshatish imkoniyati mavjud. Oxirgi versiya hisoblanmish Zorin OS 16 Ubuntu 20.04 kod bazasidan foydalangan[3] .

  • Bepul:
    • asosiy (Core);
    • taʼlim (Educational);
    • kichik (Lite) (XFCE);
    • Education Lite.
  • Pulli:
    • Business (buxgalteriya hisobi, jamgʻarmalar tahlili, maʼlumotlar bazasi, chakana savdo, matnni qayta ishlash, elektron jadvallar va boshqalar uchun moʻljallangan ilovalarni oʻz ichiga oladi);
    • Maksimal (Ultimate) (Businessʼdagi ilovalar bilan bir qatorda multimedia hamda oʻyinlarni qoʻllab-quvvatlovchi PlayOnLinux platformasi mavjud).

Minimal tizim talablari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oddiy versiyalar uchun (Lite emas):

  • 1 gigagertsli x64 protsessor;
  • 10 (Core, Education) yoki 20 (Business, Ultimate) GB qattiq diskda boʻsh joy;
  • 2 GB tezkor xotira (RAM);
  • 640x480 grafik karta.

XFCE (Lite) asosidagi versiyalar uchun:

  • 700 MGts x86 protsessor;
  • 8 GB qattiq diskdan boʻsh joy;
  • 512 MB tezkor xotira (RAM);
  • 640x480 grafik karta.

Tarixi va ishlab chiqish jarayoni

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zorin OS 2008-yil sentyabr oyida eʼlon qilingan. Distributiv kompaniyaning bosh direktori, dublinlik talaba Artyom Zorin nomi bilan atalgan, uning ota-onasi ancha yillar oldin Ukrainadan Irlandiyaga koʻchib oʻtgan[4]. Bu distributiv Ubuntu Linux asosida tuzilgan va buni tuzishdan maqsad Microsoft Windows foydalanuvchilarini Linux operatsion tizimiga oʻtishga undash boʻlgan. Zorin OSʼni 2009-yil 1-yanvarda chiqarish rejalangan edi, ammo texnik imkoniyatlarning yetishmasligi tufayli chiqarilishi kechiktirildi. Tizimning birinchi beta versiyasi 2009-yil 5-mayda chiqarilgan. Ikkinchi beta-versiya Zorin OS Lite deb nomlanib, oldingi versiyaning qisqartirilgan shakli sifatida 2009-yil 30-mayda ommaga ixtiyoriga havola qilingan. Zorin OSʼning taʼlim maqsadlarida rejalashtirilgan yana bir varianti chiqarilmay qolgan. Zorin OSʼning birinchi barqaror versiyasi 2009-yil 1-iyulda chiqarilgan. Zorin OS 1.0 4000 dan ortiq kompyuter foydalanuvchilarini oʻziga jalb qildi, ularning chorak qismi Zorin OSʼdan birinchi haftadayoq foydalanishni boshlashdi.

Zorin OS Keniya va boshqa Afrika mamlakatlaridagi taʼlim muassasalarida sinovdan oʻtkazildi. Ushbu dastur Irlandiya xayriya tashkilotining tashabbusi bilan boshlangan.

Zorin OS Limited Edition '09 2009-yil 7-dekabrda chiqarilgan. Bu Zorin OS 2.0ʼning relizdan oldingi versiyasi edi. Uni faqat DVD diskida sotib olish mumkin boʻlgan.

Zorin OS 2.0 2010-yil 1-yanvarda chiqarildi[5]. Ushbu yangi versiyada takomillashtirilgan interfeys, yangi mavzu (tema)lar va fon rasmlari, yangi va yangilangan dasturlar, qoʻshimcha funksiyalar va boshqalar mavjud. Foydalanuvchilar orasida oʻtkazilgan soʻrovlardan soʻng Windows 7ʼga oʻxshash interfeysni qoʻshishga qaror qilindi. Yangi mavzu „Shine“ („Yogʻdu“) deb nomlanadi va Kino video muharriri va Empathy lahzali xabar almashish tarmog‘i mijozi kabi yangi dasturlar ham qo‘shildi.

Oʻziga xosliklari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Zorin OS 2.0ʼning oʻziga xosliklari

Zorin OS odatda yetarli darajada dasturiy taʼminot bilan taʼminlangan boʻladi (koʻproq ilovalar Premium, Gamer, Business va Ultimate versiyalarida mavjud, biroq ular pullikdir)[6] yaʼni unda Google Chrome standart brauzer hisoblanadi, ammo Firefox, Opera va Midori kabi brauzerlarni Zorin Web Browser Manager yordamida juda oson oʻrnatilish mumkin[7]. Rhythmbox standart musiqa pleyeridir. Adobe Photoshopʼning bepul muqobili GIMP ham kiritilgan. LibreOffice ofis toʻplami sifatida oʻrnatilgan.

Dastlabki koʻrinishni tanlash uchun moʻljallangan Zorin Look Changer disk bilan (portativ tarzda) operatsion tizimga kirilganda ishlamaydi. Zorin OS Ubiquity oʻrnatuvchisidan foydalanadi, bu foydalanuvchiga barcha oʻrnatish bosqichlarini osongina oʻtish imkonini beradi.

Fikr-mulohazalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Unixmen.com saytidagi sharhda sharhlovchi Zorin OSʼning xususiyatlari orasida ish stoli va foydalaniladigan brauzerlarning koʻrinishi kontseptsiyasini osongina tanlash qobiliyatini qayd etadi. Natijada, u tizim yangi, qiziqarli va kontseptual degan xulosaga keladi[6]. LinuxUser&Developer veb saytidagi sharhda aytilishicha, Zorin OS Windowsʼga taqlid qilish maqsadida tuzilganligi va bunga erishganligini qayd etadi, biroq boshqa tomondan, u bepul va pullik versiyalar oʻrtasida mutlaqo chalkash tanlovni taqdim etganligi, bu esa Windows foydalanuvchilarini ushbu tizimga oʻtishga undamaydi[8].

  1. Zorin OS 15.3 is here: Our most advanced OS gets even better
  2. (unspecified title)
  3. „Zorin OS 15 is here – Faster. Easier. More connected.“ (en). zoringroup.com (2019-yil 5-iyun). 2019-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 28-fevral.
  4. DarkDuck. „Артем Зорин о Zorin OS - воротах в мир Linux для пользователей Windows“. 2021-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 14-sentyabr.
  5. „Distribution Release: Zorin OS 2 (DistroWatch.com News)“. 2018-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-iyun.
  6. 6,0 6,1 Daniel Memetic. „Zorin OS: Promising, but Still Typically Linux“ (en). Tech-FAQ. 2012-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-avgust.
  7. Chris Jones. „Zorin OS 6 Review“ (en). unixmen.com (2012-yil 25-iyun). 2012-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-avgust.
  8. Rob Zwetsloot. „Zorin OS 6 – One small step for Windows converts“ (en) (2012-yil 3-iyul). 2012-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 23-avgust.