Abaziniya

Abaziniya, Abazashta yoki Abaza tarixiy davlatdir Kavkaz mayorining shimoliy tog' yonbag'rida, hozirgi Rossiyaning Karachay-Cherkes Respublikasining shimoliy qismida joylashgan. Abazinlar Abazin tilida gaplashadigan xalqlar Vatani hisoblanadi. Ular abxaz xalqi bilan juda yaqin bog'langan.

XVI - XVIII asrlarda Abaziniya Kabardaning bir qismi bo'lgan va qrimliklar tomonidan tez-tez bosqinlarga uchragan. Bu hudud XIX asrda Rossiya imperiyasining bir qismiga aylangan edi. Kabardlar, Qrimliklar va Ruslar hukmronligi davrida ba'zi abazinlar o'z vatanlaridan majburan ko'chirildi.

Zamonaviy zamonlar

1918-yilda u yerda Sovet hokimiyati e'lon qilindi. 1918-yilning 1-aprelida Abaziniya Kuban Sovet Respublikasi tarkibiga kirdi, u o'sha yilning 28-mayida Kuban-Qora dengiz Sovet Respublikasiga qo'shiladi. 1918-yilning 5-iyulidan dekabrigacha u Shimoliy Kavkaz Sovet Respublikasida edi. 1921-yilning 20-yanvarida u Tog'li ASSR tarkibiga kirdi. 1922-yil 12-yanvarda u Janubi-Sharqiy o'lka, Karachay-Cherkes avtonom viloyati tarkibiga kirdi. O'sha yilning 26-aprelida u Cherkes avtonom viloyati, Stavropol o'lkasi tarkibiga kiritildi. 1957-yil 9-yanvardan boshlab u qayta tashkil etilgan Qorachay-Cherkes avtonom viloyati, Stavropol o'lkasi tarkibiga kirdi.

1991-yilning noyabr oyida bo'lib o'tgan Abazin deputatlarining majlisida poytaxti Psij ovulida joylashgan Abazin respublikasi e'lon qilinadi. Respublika RSFSR hukumati tomonidan hech qachon tan olinmagan va Abaziniya 1990-yil 30-noyabrda respublika maqomini olgan Karachay-Cherkesiyaning bir qismi bo'lib qoldi.

1995-yilning yanvar oyida Abazin xalqining majlisida Stavropol o'lkasi tarkibidagi avtonom hisoblangan Abazin viloyatiga da'vo qiladi. 2005-yilning 27-iyunida Abazin xalqining navbatdan tashqari kongressi Karachay-Cherkesiyaning 5 ta turli tumanlarida joylashgan jami 13 ta Abazin ovullarining boshliqlarini Abazinskiy okrugini tashkil etish uchun ushbu tumanlarni tark etishga majbur qiladi. 2005-yilning 25-dekabrida Abaziniya aholisining 99 % i ushbu okrugni tashkil etish uchun referendumda ovoz berdi. 2006 yil 1 iyulda Rossiya Bosh vazirining qarori bilan tuman markazi Injich-Chukun shahrida joylashgan. Psyj, Elburgan, Injich-Chukun, Kubina va Kara-Pago munitsipalitetlari Prikubanskiy tumanidan, Ust-Jegutinskiy tumanidan va Xabezskiy tumanidan olingan. Tuman 2009-yilning 1-yanvarida tashkil topgan ^[1]

2002-yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga asoslansak, Rossiyada jami 37 942 abazin isteqomat qilgan. Abazin diasporasi Turkiyada ^[2] Iordaniyada, Suriyada , Misrda (Bu yerda Misrdagi eng badavlat va qudratli oilalardan biri boʻlgan Abazalar oilasi ) ^[3] va boshqa islom mamlakatlarda mavjud. Ularning ko'pchiligi Kavkaz urushi davridagi Rossiya imperiyasi bilan boʻlgan qochqinlar ( muhajirlar ) avlodlaridir. .

Turkiyada sezilarli darajada Abazinlar mavjud. Eskishehir, Samsun, Yozgat, Adana va Uzunyayla, Kayseri [tr] viloyatlarida 150 mingga yaqin abazin yashaydi (uzun plato). Ularning aksariyati chor armiyasiga qarshi kurashgan va Kbaada (bugungi Sochidagi Krasnaya Polyana ) jangida magʻlub boʻlganidan keyin Turkiyaga hijrat qilgan Ashxarua urugʻiga qarashli, Tapanta urugʻi esa rus qoʻshinlari qarshi jangga kirgan.

Manbalar

↑ Kazenin, Konstantin. "Тихие" конфликты на Северном Кавказе: Адыгея, Кабардино-Балкария, Карачаево-Черкесия (Russian). Moscow: REGNUM, 2009 — 180-bet. ISBN 978-5-91150-030-6. Qaraldi: 2009-yil 29-dekabr. (Wayback Machine saytida 2011-07-27 sanasida arxivlangan)
↑ Ethnologue.com
↑ Abaza family

[1] Kazenin, Konstantin. "Тихие" конфликты на Северном Кавказе: Адыгея, Кабардино-Балкария, Карачаево-Черкесия (Russian). Moscow: REGNUM, 2009 — 180-bet. ISBN 978-5-91150-030-6. Qaraldi: 2009-yil 29-dekabr. (Wayback Machine saytida 2011-07-27 sanasida arxivlangan)

[ethnologue.com-2] Ethnologue.com

[3] Abaza family

[1]

[2]

[3]