Abdulla Shaig
Abdulla Shaig | |
---|---|
Abdulla Şaiq | |
Shaig 1910-yilda | |
Tavalludi |
Abdulla Mustafa oglu Talibzadeh 25-fevral 1881-yil |
Vafoti |
24-iyul 1959-yil (78 yoshda) Boku, Ozarbayjon, SSSR |
Fuqaroligi | Rossiya Imperiyasi, Ozarbayjon Demokratik Respublikasi va SSSR |
Kasbi | yozuvchi, tarjimon, oʻqituvchi |
Otasi | Akhund Mustafa Talibzadeh |
Abdulla Shaig (ozarbayjoncha: Abdulla Şaiq; 1881-yil 25-fevral, Tbilisi – 1959-yil 24-iyul, Boku) – ozarbayjonlik yozuvchi[1].
Yoshligi va taʼlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shaig Marneulida 1881-yil 25-fevralida tugʻilgan. Otasi Mustafa Talibzadeh va onasi Mehri Bayramli. Uning otasi Kavkaz musulmonlari idorasida oxun boʻlib, Tbilisi (oʻsha paytda Tiflis) dagi oʻrta maktabda islom huquqi, fors va arab tillaridan dars bergan. 1883-yilda ota-onasi ajrashishgan, onasi ikki oʻgʻli va bir qizi bilan Xurosonga (Eron) koʻchib oʻtgan. Abdulla Shaig keyinchalik maktabda oʻqigan. Oʻsmirlik chogʻida gʻazal yozgan, rus adabiyotidan bir qancha asarlarni fors tiliga tarjima qilgan. 1901-yilda, 20 yoshida u Bokuga kelgan. Keyingi 33 yil davomida xalq taʼlimi sohasida ishlagan.
Ishlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shaig romantist va bolalar yozuvchisi boʻlgan. Uning pyesalari va folklorga oid ertaklari ilk bor. 1906-yildan mahalliy gazeta va jurnallarda chop etilgan. Keyinchalik Sovet Ittifoqidan oldingi Rossiyada ishchilar sinfi duch kelgan qashshoqlik va iqtisodiy sinovlarning ogʻir oqibatlarini tasvirlaydigan qisqa hikoyalar yozishi bilan ham mashhurlikka erishdi. Ozarbayjon madaniyatini targʻib qilishga qaratilgan ilmiy faoliyatiga va biroz ochiq antistalinistik qarashlarga qaramay, u davlat tomonidan taʼqib qilingan deb hisoblanmaydi[2].
Shaig 1909—1920-yillarda nashr etilgan koʻplab til va adabiyot darsliklari muallifi hamdir. 1918—1920-yillarda Ozarbayjon Demokratik Respublikasining qisqa vaqtli mustaqilligi davrida u hukmron Musovot partiyasini qoʻllab-quvvatlagan.
Shekspir, Defo, Pushkin, Lermontov, Krilov, Gorkiy, Nekrasov, Nizomiy, Firdavsiyning koʻplab asarlarini ozarbayjon va rus tillariga tarjima qilgan.
Asarlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shaigning mashhur asarlaridan baʼzilari:
- Undelivered Letter
- Lady Tigtig, the inspiration for Pispisa Khanim ve Sichan bey.
- Weʼre all Rays from the Same Sun
- Heroes of Our Century
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Abdulla Shaig“. Qaraldi: 2023-yil 20-sentyabr.
- ↑ Abdulla Shaig: Rays from the Same Sun. Azerbaijan International Magazine, Vol. 12.1 (Spring 2004), pp. 40-41.