Abdulloh ar-Roziy

Abu Muhammad Abdulloh ibn Muhammad ibn Abdulloh ar-Roziy ash-Sha’roniy
Shaxsiy maʼlumotlar
Vafoti	milodiy 964-yil (hijriy 353-yil)
Dini	Islom
Tanilgan sohasi	soʻfiy

Abdulloh ar-Roziy (arabcha: عبد الله الرازی — Abu Muhammad Abdulloh ibn Muhammad ibn Abdulloh ar-Roziy ash-Shaʼroniy,? — 353/964,?) — so‘fiy.

Biografiyasi

Manbalarda hayotiga oid maʼlumotlar juda kam. Asli Raylik bo‘lib, Nishopurda tug‘ilib o‘sgan. Junayd al-Bag‘dodiy va Abu Abdulloh al-Bushanjiy kabi mashhur so‘fiylarning suhbatida bo‘lgan. Abu Usmon al-Hiriyning mashhur muridlaridan biri bo‘lgan.

Abdulloh ar-Roziyning boshidan kechgan bir voqeadan keyin kamtarlikni o‘ziga dastur qilganligi manbalarda zikr etilgan. Suhbatlarida bo‘lgan shayxlardan ko‘p foydalangan, bularni axloqiy va maʼnaviy hayotida tat­biq qilgan. Ayniqsa, ruhan pok­lanish hamda yanada yuksak maʼnaviy martabalarga erishish uchun murakkab riyozatni qo‘llagan. Bularning barchasi mushohada sohibi so‘fiy bo‘lishini taʼminlagan. So‘fiylar ham uni Nishopurda yetishgan ulug‘ shayxlar qatoriga qo‘shganlar.

Shamsuddin az-Zahabiy Abdulloh ar-Roziyni Hakim at-Termiziyning majlislariga qat­nashgani hamda undan Hokim va as-Sulamiy kabi muhaddislar hadis rivoyat qilganini aytgan. Nisba, kunya va ismlaridagi o‘xshashlik sababidan uni Abdulloh al-Xarroz (vafoti: 310/922-yili) bilan adashtiradilar.

Adabiyotlar

1. As-Sulamiy. Tabaqāt as-sӯfiyya. — Qohira: 1389/1969. 170, 451-453;
2. Al-Qushayriy. Ar-Risāla. — Qohira: 1972-74. 439, 495, 636;
3. Az-Zahabiy. Siyar. XVI. 65-66;
4. Lomeʼiy. Nafahot tarjimasi. — Istanbul: 1289. 272;
5. Ash-Shaʼroniy. At-Tabaqāt al-kubrā. — Qohira: 1954. I, 119-120;
6. Al-Munoviy. Al-Kavākib ad-durriyya. — Qohira: 1938. II, 38;
7. Arusiy. Natāij al-afkār. — Damashq: II, 4;
8. Mustafa Bilgin. „Abdullah er-Râzî“. TDV İA. — İstanbul: 1988. I, 128-129.