Ales Garodnaya
| Ales Garodnaya | |
|---|---|
| Tavalludi |
8-yanvar, 1889-yil Perm gubernatorligi, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
12-sentyabr, 1944-yil Samarqand viloyati, Oʻzbekiston SSR, SSSR |
| Fuqaroligi |
 Rossiya → SSSR |
Ales Garodnaya (1889-yil 8-yanvar, Perm gubernatorligi, Rossiya imperiyasi – 1944-yil 12-sentyabr, Samarqand viloyati, Oʻzbekiston SSR, SSSR) – yozuvchi, adabiyotshunos. U „Yandorog“, „Podberezki“ va „Xoradenskiy“ taxalluslarida ham ijod qilgan[1].
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ales Garodnaya 1889-yil 8-yanvar kuni Rossiya imperiyasiga qarashli boʻlgan, Perm gubernatorligida amaldorlar oilasida tugʻilgan. Uning otasi farzandini belaruscha gapirishini istamasdi, biroq Ales Garodnaya belarus tilini yaxshi koʻrardi. Garchi otasi qarshi boʻlsa-da, u yoshligidan boshlab, belarus xalqining milliyligini oʻrgana boshlaydi. 1917-yil boʻlgan oktyabr inqilobidan soʻng, Ales Garodnaya Moskvaga koʻchib oʻtdi. U Belarus SSR Sotsialistik partiyasiga aʼzo boʻldi. Bundan soʻng, 1930-yilning boshlarida yozuvchilar Mixas Charot, Valeriy Marakov va rassom Anatoliy Tyuchin bilan birgalikda „Qizil Belarus“ gazetasida ishlay boshladi. Ales Garodnaya 1930-yil 3-noyabrda Minsk shahrida hibsga olinadi. Hibsga olinishining asosiy sababi sifatida Ales Garodnayaning Belarus haqidagi kerakli maʼlumotlarni yashirishga uringanligini keltirishgan. 1931-yil 15-iyunda Belarus SSR Oliy Sudining hukmiga binoan, 10 yilga ozodlikdan mahrum qilinadi. Biroq, 4 yil qamoq jazosini oʻtganidan soʻng, Samarqandga surgun qilinadi. Samarqandga surgun qilinganidan soʻng, 1935-yil 30-noyabrda „Aksilinqilobiy faoliyati“ jinoyati bilan hibsga olinadi. Oliy Sudning 1942-yil 19-dekabrda oʻlim jazosiga hukm qilinadi. Biroq, uning jazosi 10 yil ozodlikdan mahrum qilishga almashtiriladi. Ales Garodnaya 1944-yil 12-sentyabrda Samarqanddagi qamoqxonada vafot etadi.
Faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Uning birinchi sheʼrlar 1925-yilda „Polima“ jurnalida chop etila boshlangan. Ales Garodnaya 1929-yil eʼlon qilingan „Yerimizni ikkiga boʻlgin“ nomli sheʼri uning 1931-yil hibsga olinishiga sabab boʻladi[2]. Ales Garodnaya oʻzining koʻp sheʼrlarida Sovet ittifoqini tanqid qilgan[3].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „[[Адам Бабарэка]] ў сваёй картатэцы пазначыў, што пад псеўданімам Ф. Гарадзенскі друкаваўся [[Фелікс Піліпавіч Купцэвіч|Felіks Kupsevіch]], a taksama zgadvae, shto A. Funk karistaoʻsya pseoʻdanіmam A. Verkіn“ (deadlink). 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11 lyutaga 2021.
- ↑ Polimya. 1928. № 8. S. 167 – 169.
- ↑ „Варта на Рэйне. Алесь Гародня“. Qaraldi: 17-sentabr 2023-yil.