Kontent qismiga oʻtish

Antiliya

Koordinatalari: 18°58′05″N 72°48′34″E / 18.9681°N 72.8095°E / 18.9681; 72.8095
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Antiliya
Umumiy maʼlumot
Maqomi Qurilishi tugallangan
Joylashuvi Altamount Road, Cumballa Hill, Mumbay
Mamlakat Hindiston bayrogʻi Hindiston
Koordinatalar 18°58′05″N 72°48′34″E / 18.9681°N 72.8095°E / 18.9681; 72.8095
Narxi $ 2.6 mlrd.[1]
Egasi Mukesh Ambani
Balandligi 173 m (568 ft)
Texnik holati
Qavatlar soni 27
Liftlar soni 10
Dizayn va konstruksiya
Meʼmor Perkins & Will[2]
Asosiy pudratchilar Leighton Asia
Antiliya

AntiliyaHindistonning Mumbay shahridagi milliarderlar dahasidagi xususiy qarorgoh[3] Atlantika okeanidagi afsonaviy Antilia oroli sharafiga nomlangan[4][5]. Bino hindistonlik milliarder Mukesh Ambani va uning oilasiga qarashli boʻlib, ular bu yerga 2011-yilda koʻchib kelishgan. Osmonoʻpar bino dunyodagi eng katta va eng zamonaviy xususiy uylardan biri boʻlib, 27 qavatdan iborat. Balandligi 173 metr (568 ft), maydoni esa 37,000 square metre (400,000 kv ft)ga teng. Uchta vertolyot maydonchasi, 168 avtomobilga moʻljallangan garaj, ball zali, 9 ta tezyurar lift, 50 oʻrinli teatr, terasli bogʻlar, basseyn, kurort, sogʻliqni saqlash markazi, ibodatxona va qor xonasi kabi qulayliklarga ega[6][7]. Binoda 600 nafar doimiy xizmatchilar ishlaydi.

Antiliyaning meʼmoriy dizayni lotus va quyosh chizigʻiga hamohang qilib yaratilgan. Binoning yuqori olti qavati xususiy toʻliq qavatli turar-joy maydoni sifatida ajratilgan. Shuningdek, u 8 balli zilzilaga bardosh bera oladigan qilib qurilgan[8].

2014-yil holatiga koʻra, bino dunyodagi eng qimmat shaxsiy turar joy majmuasi edi. Reliance Industries maʼlumotlariga koʻra uning qurilishiga taxminan 50-70 mln. dollar sarflangan. OAV xabariga koʻra Mumbayda yer narxining oshishi sababli bino narxi 1-2 mlrd. AQSh dollariga baxolangan[4].

Antilia binosi oʻzi joylashgan hududdagi eng katta binodir.

Bino qurilishidan avval bu yerda maydoni 4,532-square-metre (1.120-akr) boʻlgan, Vakf kengashi tomonidan boshqariladigan xayriya tashkilotiga tegishli „Currimbhoy Ibrohim Khoja Yateemkhana“ nomli bolalar uyi joylashgan edi. Bolalar uyiga 1895-yilda Currimbhoy Ebrahim asos solgan[9]. 2002-yilda fond bu yerni sotish uchun ruxsat soʻradi va xayriya komissari uch oydan keyin kerakli ruxsatni berdi. Xayriya fondi kam taʼminlangan bolalarini oʻqitish uchun ajratilgan yerni 2002-yil iyul oyida Mukesh Ambani nazoratidagi „Antilia Commercial Private Limited“ tijorat tashkilotiga ₹) 2.6 mln. AQSh dollariga sotdi[10]. Oʻsha paytdagi yerning bozor qiymati kamida 19 mln. dollar ₹trln) edi[11][12][13]

Ushbu yerni sotish „Vaqf toʻgʻrisidagi qonun“ning[14] 51-bandiga[15] koʻra mumkin emas edi, bu esa har qanday bunday yer sotish jaroyoni Maxarashtra shtati vaqflar kengashi ruxsatidan keyingina amalga oshirilishini talab qilardi. Vaqf vaziri Navob Malik va Maxarashtra hukumatining soliq departamenti bu yerni sotilishiga qarshi chiqdi. Shunday qilib, yerni sotish jarayonini toʻxtatish toʻgʻrisida qaror chiqarildi. Vaqf kengashi ham dastlab kelishuvga qarshi chiqdi va ushbu qaroriga eʼtiroz bildirish uchun Oliy sudga ariza berdi. Oliy sud arizani rad etar ekan, Vaqf kengashidan Bombay Oliy sudiga murojaat qilishni soʻradi. Biroq, Vaqf kengashi oʻz eʼtirozini qaytarib olganidan soʻng, shartnoma oʻz kuchida qoldi.

2011-yil iyun oyida Ittifoq hukumati Maxarashtra hukumatidan ushbu ishni Markaziy Tergov Byurosiga topshirish masalasini koʻrib chiqishni soʻradi.[16][17][18][19] Oʻn yil oʻtgach, Abdul Matin tomonidan bolalar uyi va xayriya komissarining bergan ruxsatiga qarshi daʼvo arizasi bergan[20]. 2018-yilda ish sudning maxsus hay’ati tomonidan koʻrib chiqilgan[21][22].

Dizayn va qurilish

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Osiyoning eng badavlat oilasi boʻlmish Ambanilar oilasi[23][24].

Bino AQShning ikkita arxitektura firmasi Chikagoda joylashgan Perkins & Will[2] va Los-Anjelesda joylashgan Hirsch Bedner Associates tomonidan loyihalashtirilgan. Ushbu dizaynerlar tomonidan loyihalangan Nyu-Yorkdagi Mandarin Oriental mehmonxonasidagi zamonaviy Osiyo interyerlari Nita Dalal Ambanida katta taassurot qoldirgach, u dizaynerlar bilan maslahatlashadi[25].

Qurilish rejasi 2003-yilda Brixanmumbay munitsipal korporatsiyasi tomonidan tasdiqlangan[26]. Qurilish ishlari 2006-yilda Leighton Asia kompaniyasi tomonidan boshlangan va BE Billimoria & Company Ltd tomonidan yakunlangan[27]. Bino qurilishi davom etar ekan, meʼmorlar qavat rejalari va dizayn konsepsiyalarini oʻzgartirib bordilar[28]. Binoning shiftlari juda baland qilib qurilgan va bino 27 qavatdan iborat. (60 qavatli oddiy bino bilan teng boʻlishi mumkin)[29]. Bino 8 balli zilzilaga bardosh bera oladi[30]. Baʼzilar uni bir oila yashaydigan dunyodagi eng baland yakka tartibdagi uy-joy deb bilishadi, ammo boshqalar esa Antiliyani buni rad etadilar, chunki bino 600 kishi yashashi uchun moʻljallangan[31].

Interyer dizaynida lotus va quyosh shakllaridan foydalanilgan. Bu ikki xususiyat holda bino boʻylab takrorlanadi va unda kristallar, marmar va marvariddan foydalanilgan[32]. Biroq, har bir qavatda turli xil materiallar yoki rejalash usullari ishlatilgan boʻlib, dizayn gʻoyasi ketme-ketlikda davom etadi, lekin bir-birini takrorlamaydi[33].

Binoda bitta vertolyot maydonchasi mavjud, ammo u hozir ishlamayapti. Vertolyot maydonchalari Fuqarolik aviatsiyasi Bosh direktori (DGCA) tomonidan foydalishga yaroqlilik sertifikatiga ega boʻlishi kerak va hozircha markaziy mudofaa vazirligi va atrof-muhitni muhofaza qilish vazirliklarining ruxsatini olinmagan[34].

2010-yilning noyabr oyida Ambanilar oilasi hovli toʻyi qildilar, biroq Ambani „omadsizlik“dan qoʻrqib (irim-sirim qilib), binoga darhol koʻchib oʻtmadi[35]. 2011-yil iyun oyida 50 ga yaqin taniqli pandit puja marosimini oʻtkazish va binodagi vasta (hindcha: वास्तु शास्त्र, vāstu śāstra — soʻzma-soʻz „arxitektura ilmi“ degan maʼnoda — qadimgi matnlarga asoslangan anʼanaviy hind arxitektura tizimi) masalalarini hal qilish uchun taklif qilindi. Shundan soʻngina Ambanilar 2011-yil sentabr oyida ushbu binoda istiqomat qila boshlashdi[36][37]

Antilia binosining Altamount Road koʻchasidan koʻrinishi.

Narxi va baholanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qurilish boshlanishidan oldin yer maydoni va hali qurilmagan uyning qiymati 1,2 milliard AQSh dollaridan oshiqroq deb baholangan[38]. Rejalashtirish jarayonida, uning narxi taxminan 2 milliard AQSh dollarlik dunyodagi eng katta va eng qimmat uy boʻlishi kutilgan edi[39].

2014-yil holatiga koʻra, bu bina eng qimmat deb topilgan.

2017-yil 10-iyul kuni toʻqqizinchi qavatda yongʻin sodir boʻldi va u bir necha daqiqada oʻchirildi. Oltita oʻt oʻchirish boʻlinmasi ularga qoʻngʻiroq qilingandan keyin 10 daqiqa ichida binoga yetib keldi. Biroq, yongʻin Antilia xodimlari tomonidan oʻt oʻchirish brigadasi kelguniga qadar, kichik statsionar oʻt oʻchirish tizimlari va oʻt oʻchirish vositalaridan foydalangan holda oʻchirildi. Yongʻinda binoning 4G antennasi va vertikal bogʻning plastik ramkasi yondi[40].

2021-yil 25-fevralda Antilia yaqinida 20 ta portlovchi jelatin tayoqchalari va Ambanisylar oilasiga yozilgan tahdidli xat boʻlgan mashina topildi. Avtomobil Altamount yoʻli bilan chegaradosh Karmaykl yoʻlidagi binodan taxminan 400 metr narida toʻxtab turgan edi. Antiliadagi xavfsizlik xodimi shubhali avtomobil haqida politsiyaga qoʻngʻiroq qiladi va politsiya bombani aniqlash va yoʻq qilish guruhi bilan birga voqea joyiga yetib keladi. Itlar yordamida portlovchi moddalar aniqlanganidan soʻng, bomba otryadi batareya va detonatorga ega boʻlmagan jelatin tayoqlarini olib tashladi[41]. Tekshiruvni Mumbay jinoyat razvedka boshqarmasi boshligʻi Sachin Vaze olib borgan. Ish Milliy tergov agentligiga (MTA) topshiriladi. MTA Vazening oʻzi bu voqeaga aloqadorligini aniqlab, uni hibsga oladi[42].

Jamoatchilik qabulxonasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Antilia

Tata Group sobiq raisi Ratan Tataning aytishicha, Antilia hindistonlik boylarning kambagʻallarga hamdardlik koʻrsatmasligiga misoldir.[43] Tata shunday dedi:

U yerda yashovchi odam atrofida ko'rayotgan voqealar haqida qayg'urishi va qanday qilib bu vaiyatni o'zgarishi mumkinligini haqida o'ziga savol berishi kerak. Agar u bu ishni qila olmasa, bu juda achinarlidir, chunki bu mamlakatdagi boy odamlar o'zlarining ulkan boyliklarining bir qismini odamlar boshiga tushgan qiyinchiliklarni yengillashtirish yo'llarini topishga sarflashlari kerak[43].Kimdir buni nima uchun qilgani meni hayron qoldiradi. Inqiloblar aynan shunday qilinadi[44].

— Ratan Tata, in
  1. Carlyle, Erin. „The Most Expensive Billionaire Homes In The World“ (13-may 2014-yil). Qaraldi: 21-avgust 2019-yil.
  2. 2,0 2,1 „Perkins + Will Debunks Antilia Myths“.
  3. „Mittal's address more expensive than Ambani's – Money – DNA“. Dnaindia.com (4-avgust 2008-yil). Qaraldi: 17-noyabr 2010-yil.
  4. 4,0 4,1 „Sobiq oʻqituvchining oʻgʻli Osiyoning eng boy odamiga aylandi“ (oʻzbekcha). kun.uz. Qaraldi: 7-noyabr.
  5. Hanrahan. „Antilia: Inside Mukesh Ambani's 27-Story Mumbai Residence, The World's First 5 Billion Home (PHOTOS)“. HuffPost (18-may 2012-yil). Qaraldi: 9-yanvar 2018-yil.
  6. „Helipads to ballrooms: All that you wanted to know about Mukesh Ambani's Antilia“. Firstpost (24-mart 2014-yil). Qaraldi: 26-avgust 2019-yil.
  7. „Mukesh Ambani's 'Antilia' world's most expensive billionaire home: Forbes“ (inglizcha). The Indian Express (14-may 2014-yil). Qaraldi: 11-fevral 2022-yil.
  8. „10 Surprising Facts About Ambani's 'Antilia', the World's Most Expensive House - Celebrity, Cosmopolitan India“ (inglizcha). Cosmopolitan India. Qaraldi: 11-fevral 2022-yil.
  9. „Legality of orphanage property sold to Mukesh Ambani's Antilia in question“. India Today (29-noyabr 2017-yil). Qaraldi: 26-oktabr 2018-yil.
  10. „State may refer Ambani's Wakf land deal to CBI“. The Indian Express (2-avgust 2011-yil). Qaraldi: 3-aprel 2021-yil.
  11. Madhurima Nandy. „Altamount Road in Mumbai is world's 10th dearest address“. Livemint (5-avgust 2008-yil). Qaraldi: 2-iyun 2013-yil.
  12. „Lodha secures Mumbai land for Rs 4,053 cr“. Business Standard (26-may 2010-yil). Qaraldi: 2-iyun 2013-yil.
  13. „SC rejects plea to stop work on Mukesh mansion“. Business Standard. Press Trust of India (3-may 2008-yil). Qaraldi: 2-iyun 2013-yil.
  14. „Mukesh Ambani's new house – Antilla“. aavaas.com. 2011-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-aprel 2014-yil.
  15. „Centre wants CBI to probe Mukesh Ambani home deal“ (inglizcha). Hindustan Times (4-iyun 2011-yil). Qaraldi: 3-mart 2021-yil.
  16. „Ambani dream house stands on shaky ground“. Yahoo India Finance (2-avgust 2011-yil). 2016-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-sentabr 2011-yil.
  17. Makarand Gadgil. „Maharashtra govt to review Ambani home land deal“. Livemint (1-avgust 2011-yil). Qaraldi: 2-iyun 2013-yil.
  18. „News # 020613-145152]“. Newkerala.com. Qaraldi: 2-iyun 2013-yil.
  19. „Centre wants CBI to probe Mukesh Ambani home deal“. 2014-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-iyun 2013-yil.
  20. „Mukesh Ambani's 'Antilla' allegedly built on land reserved for orphans“. Mumbai Live. Qaraldi: 26-oktabr 2018-yil.
  21. „Mukesh Ambani Built Antilia on Orphanage Land Illegally Sold in 2005: Maharashtra State Board of Wakfs“. Caravan (29-noyabr 2017-yil). Qaraldi: 26-oktabr 2018-yil.[sayt ishlamaydi]
  22. „Sale of Land For Mukesh Ambani's House 'Antilia' Illegal, Against Provisions of Wakf Act: Maharashtra State Board of Wakfs [Read Affidavit“]. www.livelaw.in. Live law (2017-yil 28-noyabr). Qaraldi: 26-oktabr 2018-yil.
  23. „Antilia / World's Most Expensive House“ (en-US). ArchDaily (2010-yil 15-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 20-fevral.
  24. „Mukesh Ambani set to move into his $2 bn home!“ (en). Rediff. Qaraldi: 2022-yil 20-fevral.
  25. Woolsey, Matt. „Inside The World's First Billion-Dollar Home“. Forbes (30-aprel 2008-yil). 12-noyabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2010-yil.
  26. Sayliudasmankikar. „Mumbai's costliest road gets richer“. Indian Express (4-iyun 2007-yil).
  27. „Oh brother, spare me the time – World“. Sydney Morning Herald (2-avgust 2008-yil). Qaraldi: 13-oktabr 2010-yil.
  28. Woolsey, Matt. „Inside The World's First Billion-Dollar Home“. Forbes (30-aprel 2008-yil). 12-noyabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2010-yil.Woolsey, Matt (30 April 2008).
  29. „Personal Green Skyscrapers – The 60 Story Antilia House (GALLERY)“. Trendhunter.com. Qaraldi: 29-iyul 2010-yil.
  30. Kwek, Glenda. „India's richest man builds first 35-billion home“. Melbourne: Theage.com.au (15-oktabr 2010-yil). 30-oktabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-oktabr 2010-yil.
  31. Ro, Lauren. „Arizona's 'Falcon's nest,' designed by Sukumar Pal, asks 36.5M“. Curbed (8-mart 2017-yil). 16-aprel 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-aprel 2017-yil.
  32. Lynn Farah. „Mukesh Ambani's Mumbai mansion Antilia“. South China Morning Post (15-iyun 2020-yil).
  33. Woolsey, Matt. „Inside The World's First Billion-Dollar Home“. Forbes (30-aprel 2008-yil). 12-noyabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2010-yil.Woolsey, Matt (30 April 2008).
  34. Shiv Kumar. „Defence spoke on helipads atop tall Mumbai buildings“. www.tribuneindia.com (17-avgust 2019-yil).
  35. Elizabeth Flock. „Mukesh Ambani never moved into his 40 billion mansion Antilia“. The Washington Post (19-oktabr 2011-yil). Qaraldi: 20-dekabr 2013-yil.
  36. Sudhir Suryawanshi. „Mukesh Ambani moved into Antilla 2 months ago“. DNA India (30-oktabr 2011-yil).
  37. Rajini Vaidyanathan. „Ambanis give first view inside 'world's priciest house' in Mumbai“. BBC News (18-may 2012-yil).
  38. Parwini Zora. „Indian industrialist to build rs2000 "home" amidst Mumbai's multimillion slum-dwellers“. Asian Tribune (7-iyun 2007-yil). 2013-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2010-yil.
  39. Woolsey, Matt. „Inside The World's First Billion-Dollar Home“. Forbes (30-aprel 2008-yil). 12-noyabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-noyabr 2010-yil.Woolsey, Matt (30 April 2008).
  40. Indo Asian News Service. „Fire breaks out at Mukesh Ambani's 'Antilia' building in south Mumbai“ (11-iyul 2017-yil).
  41. Vijay Kumar Yadav and Manish K Pathak. „Explosive, threat letter found in a car near Ambani house in Mumbai“. hindustand times (25-fevral 2021-yil).
  42. Vaktania. „Mukesh Ambani bomb scare case: What happened and when“ (inglizcha). India Today (19-mart 2021-yil). Qaraldi: 18-may 2021-yil.
  43. 43,0 43,1 „'Antilla', Mukesh Ambani's house, shows lack of empathy for poor: Ratan Tata“. The Times of India (22-may 2011-yil). Qaraldi: 30-may 2011-yil.
  44. „Why Mukesh Ambani's swanky home makes Ratan Tata sad“. Firstpost (20-dekabr 2014-yil).