Aranchini
 | Bu maqola vikilashtirilishi kerak. |
Aranchini (Italyancha Arancini – „kichik apelsin“) – Sitsiliya oshxonasining taomidir. U qovurilgan yoki baʼzi hollarda 8-10 cm diametrli pishirilgan guruch toʻplari, odatda goʻsht, baʼzan moartsarella pishlogʻi, pomidor sousi va yashil noʻxat bilan toʻldirilgan. Ular odatda pishirishdan oldin non boʻlaklari bilan oʻraladi. Etna vulqonidan ilhomlangan yumaloq va konusning shakli (Arancini al ragù) boʻlishi mumkin.
Taom yogʻda qovurilganidan soʻng sariq, toʻq-sariq rang tufayli oʻz nomini oladi va aranchini mayda apelsinlarga oʻxshaydi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aranchini orol arablar hukmronligi ostida boʻlgan X asrda Sitsiliyada paydo boʻlgan deb hisoblanadi[1][2].
Sitsiliyadagi Palermo, Sirakuza va Trapani shaharlarida Aranchini 13-dekabr oyida Santa Lucia bayrami uchun anʼanaviy taom boʻlib, non va makaron yemaydilar. Bu 1646-yilda Muqaddas Lyusiya kunida qattiq ocharchilikni yengillashtirgan don kemasining kelishini anglatadi[3].
Bugungi kunda ushbu taomning zamonaviy italyan taomlari madaniyatida mashhurligi bilan aranchini butun yil davomida Sitsiliya koʻcha ovqatlarida, ayniqsa Palermo, Messina va Kataniyada topiladi.
Variantlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sitsiliya kafelarida sotiladigan eng keng tarqalgan aranchini turi bu aranchini cû sucu (It. aranchini al ragù), u odatda pomidor sousi, guruch va mozzarella yoki boshqa pishloqlar va goʻshtdan iborat. Koʻpgina kafelarda sariyog 'yoki beshamel sousi bilan aranchini cû burru (It. arancini al burro) ham taklif etiladi; yoki aranchini chî funci (It. aranchini ai funghi), qoʻziqorinli), aranchini câ fastuca (It. aranchini al pistacchio, pista bilan) yoki aranchini â norma (It. arancini alla norma, baqlajon bilan).
Rim oshxonasida suppli shunga oʻxshash taomdir, lekin ular odatda pishloq bilan toʻldiriladi (har xil usullarda tayyorlanadi va toʻldiriladi). Neapolda guruch koptoklari pall 'e riso deb ataladi. Texasning janubi-sharqidagi italyan diasporasi orasida paydo boʻlgan muqobil retseptda aranchini chili taʼmi bilan toʻldirilgan[4].
Pishirish xususiyatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aranchini tayyorlash uchun eng munosib guruch navlari risotto yaratish uchun mos boʻlgan bir xil navlardir. Bular dumaloq guruchning yuqori kraxmalli navlari (qisqa va oʻrta oʻlchamli): arborio, karnaroli, vialone nano.
Guruch shunday pishiriladiki, yadro qattiq qoladi. Aranchini qovurish jarayonida yorma tayyor boʻladi.
Idishning xarakterli sariq, toʻq-sariq rangi guruchga zaʼfaron qoʻshilishi tufayli mumkin.
Aranchini ESBE da
[tahrir | manbasini tahrirlash]"Brockhaus va Efron entsiklopediya lugʻatiga koʻra", Pomeranian daraxtining kichik, pishmagan, quritilgan va shakarlangan mevalari, shuningdek, doira ichiga kesilgan va shakar bilan qaynatilgan qobigʻi deb ataladi. Ular Genuyadan olib kelingan va oshqozonni mustahkamlovchi vosita hisoblanadi[5].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Sicilia. Ediz. Inglese, illustrated, Casa Editrice Bonechi, 1-may 2000-yil — 9-bet. ISBN 9788870098266.
- ↑ Little Foods of the Mediterranean: 500 Fabulous Recipes for Antipasti, Tapas, Hors D'Oeuvre, Meze, and More, illustrated, Harvard Common Press, 1-Jan 2003-yil — 380-bet. ISBN 9781558322271.
- ↑ Giuseppina Siotto, Vegetaliana, note di cucina italiana vegetale: La cucina vegetariana e vegana, 2014, ISBN 8868101858, chapter 14
- ↑ „Arancini“. Texas Monthly (1-dekabr 1988-yil). 29-oktabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-noyabr 2021-yil.
- ↑ Aranchini // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). – SPb., 1890—1907.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
VikiOmborda Аранчини mavzusi boʻyicha mediafayllar bor
