Italyan tili
| Italyan tili | |
|---|---|
 | |
| Milliy nomi | italiano, lingua italiana |
| Mamlakatlar | Italiya, San Marino, Malta, Shveysariya, Vatikan, Sloveniya, Xorvatiya, Argentina, Braziliya |
| Rasmiylik holati |
 Yevropa Ittifoqi Yevropa Ittifoqi  Italiya Shveysariya  San Marino .svg){kind=small} Vatikan Xorvatiya  Sloveniya |
| Mintaqalar | Somali, Eritreya, Liviya |
| Soʻzlashuvchilarning umumiy soni |
59 million (ona tili; 2007)[1] 85 million (umuman)[2] |
| Tartiblovchi tashkilot | Accademia della Crusca (norasmiy) |
| Turkumlanishi | |
| Turkum | Yevroosiya tillari |
| Til oilasi |
|
| Alifbosi | Lotin alifbosi |
| Til kodlari | |
| ISO 639-1 | it |
| ISO 639-2 | ita |
| ISO 639-3 | ita |
Italyan tili (italyancha: italiano — „italyancha“ yoki italyancha: lingua italiana — „italyan tili“) roman tillaridan biri boʻlib, unda, asosan, Italiya, Shveysariya, San Marino, Vatikanda gaplashishadi; bundan tashqari Malta, Monako, Xorvatiya, Sloveniya, Fransiya, Liviya, Eritreya va Somali kabi mamlakatlarning ayrim viloyatlarida italyancha gaplashadigan aholi istiqomat qiladi. Amerika va Avstraliya qitʼalarida ham baʼzi immigrantlar italyan tilini ona tili deb hisoblaydi.[3]
Italyan tili shevalari 3 katta guruhga boʻlinadi: shim., markaziy va jan. Jonli lotin tili asosida yuzaga kelgan. Lotin tilining asta-sekin italyan tili sifatida qayta tarkib topishi VI—XX asrlarga toʻgʻri keladi. XIII asrdan boshlab ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy taraqqiyot bilan Italiya shevalari ichida Florensiya (Toskan) shevasi alohida oʻrin egalladi va shu asosda italyan adabiy tili shakllandi. Italyan tilidagi soʻzlar deyarli qoʻsh undoshli boʻlib, unli tovushlar bilan tugaydi. Urg‘u soʻzning oxiridan ikkinchi boʻgʻiniga tushadi. Egalik olmoshi artikl bilan keladi. Gapda soʻz tartibi erkin. Yozuvi lotin alifbosi asosida.[4]Yevropa Ittifoqi statistikasiga binoan italyancha 59 million nafar aholi uchun ona tilidir, yana 14 million kishi undan ikkinchi til sifatida foydalanadi.[2][5]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
- ↑ 2,0 2,1 Eurobarometer – Europeans and their languages PDF (485 KB), February 2006
- ↑ Ethnologue report for language code:ita (Italy) – Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- ↑ thebigbook
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Berloco, Fabrizio. The Big Book of Italian Verbs: 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses. With IPA Transcription, 2nd Edition. Lengu, 2018. ISBN 978-8894034813.
- Canepari, Luciano. Il MªPi – Manuale di pronuncia italiana (Italian). Bologna: Zanichelli, 1992. ISBN 978-8808246240.
Foydali havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]https://www.initalia.uz (Wayback Machine saytida 2022-10-22 sanasida arxivlangan) - Italiya va italyan tili hamda grammatikasi haqidagi sayt
 | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |