Armatura

Armaturalar

Armatura (lotincha: armatura – qurollanish, anjomlar), xususan temir-beton konstruksiyalar armaturasi – betonning choʻzilishga (kamdan-kam siqilishga) mustahkamligini oshirish uchun moʻljallangan tarkibiy qismi. Asosan poʻlatdan yasalgan egiluvchan armatura (sterjen yoki payvandlangan toʻr), baʼzan bikr armatura (prokat qoʻshtavrlar, shveller, burchaklik) ishlatiladi. Mustahkamligi va plastikligi boʻyicha sterjensimon (diametri 6+90 mm), chiviqsimon (diametri 3+8 mm) va zoʻrikma (900 Mn/sm² va undan ortiq kuchga chidaydigan) armaturalarga boʻlinadi. Poʻlat armaturalar baʼzan oyna orasiga va choʻyan quymalarning choʻzilish zonasiga ham qoʻyiladi. Turkistonning qadimgi binokor ustalari ham armaturadan keng foydalanganlar. Sinchli devor orasiga qoʻyiladigan sinch, paxsa devor orasiga qoʻyiladigan shox-shabba va qamishlar, loyga qoʻshiladigan somon oʻsha davrning armaturasi edi.

Shuningdek armatura atamasi ostida mashina, konstruksiya, inshootlarning toʻgʻri ishlashini taʼminlovchi yordamchi qurilma va detallar toʻplami ham tushuniladi. Masalan, vodoprovod armaturasi (klapanlar, kranlar, suv oʻlchagich va hokazo); qozonxona armaturasi (termometrlar, manometrlar, saqlagich klapanlari); isitish tizimi armaturasi (termoregulatorlar, termostatlar va hokazo); gaz tizimi armaturasi (kran va klapanlar, reduktorlar va hokazo); elektr texnikasi armaturasi (patronlar, oʻchirib yoqqichlar, rozetkalar, qandillar va hokazo).

Havolalar

• (Arxiv.uz/ Maʼlumotlar ombori) (Wayback Machine saytida 2019-11-28 sanasida arxivlangan)
• OSHA Rebar Impalement Protection Measures
• Concrete Reinforcing Steel Institute
• American Concrete Institute