Armen Ayriyev
Armen Tevanovich Ayriyev | ||
---|---|---|
Tavalludi |
20-sentyabr 1910-yil Tug, Shusha uyezdi, Yelisavetpol gubernatorligi, Rossiya imperiyasi | |
Vafoti |
13-fevral 1966-yil (55 yoshda) Toshkent, OʻzSSR | |
Fuqaroligi | SSSR | |
Unvoni | ||
Harbiy qism | 206-hujum aviatsiya diviziya, 7-hujum aviatsiya korpusi, 8-havo armiya, Janubiy fronti | |
Qoʻmondonlik qilgan | eskadrilya | |
Jang/urush | Ikkinchi jahon urushi | |
Mukofotlari |
|
Armen Tevanovich Ayriyev (Ayriyan, 1910-yil 20-sentyabr – 1966-yil 13-fevral, Toshkent[1][2][3][4]) – sovet ofitseri, Ulugʻ Vatan urushi qatnashchisi (503-hujum aviatsiya polkining eskadron komandiri, Janubiy fronti), Sovet Ittifoqi Qahramoni (1944), mayor.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Armen Ayriyev 1910-yil 20-sentyabda Tug (Tuk, Tox) qishlogʻida (hozirgi Ozarbayjonning Xoʻjavend viloyati) arman dehqonlari oilasida tugʻilgan[1][5][3][4]. U umrining koʻp qismini Oʻzbekistonda oʻtkazdi. U yerda Ishchilar fakultetining 2-kursini tamomlagandan soʻng Samarqandda „Dehqonin“ zavodida mexanik boʻlib ishladi.
Ayriyan 1931-yilda Qizil Armiya safiga qabul qilindi, bir yil oʻtib 1932-yilda KPSS (b) aʼzosi boʻldi. Qizil Armiya saflarida u kichik aviatsiya mutaxassislari maktabini va Engels harbiy aviatsiya maktabini tugatdi.
Ulugʻ Vatan urushining birinchi kunlaridan boshlab u frontda boʻlib, 503-shturmchi aviatsiya polkining eskadron komandiri lavozimini egallagan (206-hujum aviatsiyasi diviziyasi, 7-hujum aviatsiya korpusi, 8-havo armiyasi, Janubiy front). 1943-yil oktyabr oyiga kelib, kapitan Ayriyev dushman aerodromlari, oʻtish joylari, ishchi kuchi va texnikasi konsentratsiyasiga hujum qilish uchun bir yuz beshta jangovar topshiriqni bajardi. Shu bilan birga, unga ishonib topshirilgan eskadron uch yuz yigirma toʻrtta muvaffaqiyatli jangovar topshiriqlarni bajardi, buning natijasida u dushmanga katta zarar yetkazdi. Armen Ayriyev boshchilligidagi eskadron, ayniqsa, Taganrog dushman guruhini magʻlub etish va Donbassni ozod qilish paytida ajralib turdi.
Urushdan keyin Armen Ayriyev SSSR Harbiy havo kuchlarida xizmat qilishni davom ettirdi. 1947-yilda u Harbiy-havo kuchlari ofitserlarini takomillashtirish kursini tamomlagan. 1951-yildan mayor A.T.Ayriyev zahiraga olindi. Umrining oxirida Toshkentda yashagan, Toshkent shahar ijroiya qoʻmitasida ishlagan.
1966-yil 13-fevralda Toshkentda vafot etgan, Botkin qabristoniga dafn etilgan.
Mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Oltin yulduz“ medali
- Lenin ordeni
- Ikkita Qizil Bayroq ordeni (1941, 1942)
- Aleksandr Nevskiy ordeni
- Qizil yulduz ordeni
- "Stalingrad mudofaasi uchun" medali
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Амирханян М. Д. Армяне — Герои Советского Союза. Ер., 2005. — 202 с.: ISBN 99930-4-342-7
- Петросянц X.С. Крылатое племя. Ереван, 1980
- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
- Саркисян С. Т. Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. : ISBN 5-9676-0034-5
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Сайт «Герои страны». „Айриев Армен Теванович“ (ru). 2012-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-yanvar.
- ↑ Биографическая энциклопедия «Биография.ру». „Айриев Армен Теванович“ (ru). 2012-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-yanvar.
- ↑ 3,0 3,1 Независимый информационно-научный портал «Маштоц». „Арцахские армяне в годы Великой Отечественной войны“ (ru). 2012-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-yanvar.
- ↑ 4,0 4,1 Сайт «Карабах и регион». „Знаменитые люди Карабаха“ (ru). 2012-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 26-yanvar.
- ↑ Обобщённый банк данных «Мемориал». „Документ: «Именной список безвозвратных потерь личного состава частей 2-й воздушной армии за период с 1 по 31 мая 1942 года».“ (ru). Qaraldi: 2010-yil 26-yanvar.[sayt ishlamaydi]
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- 20-sentyabrda tugʻilganlar
- 1910-yilda tugʻilganlar
- 13-fevralda vafot etganlar
- 1966-yilda vafot etganlar
- Mayorlar (SSSR)
- Sovet Ittifoqi Qahramonlari
- Lenin ordeni sohiblari
- Qizil Bayroq ordeni sohiblari
- Aleksandr Nevskiy ordeni sohiblari
- Qizil Yulduz ordeni sohiblari
- Stalingrad mudofaasi uchun medali sohiblari
- Toshkentdagi Botkin qabristoniga dafn etilganlar
- Moskva mudofaasi uchun medali bilan mukofotlanganlar
- Sovet Ittifoqi Kommunistik Partiyasi aʼzolari
- „1941-1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushida Germaniya ustidan qozonilgan gʻalaba uchun“ medali sohiblari
- Jangovar xizmatlari uchun medali sohiblari
- Toshkentda vafot etganlar