Asli Burxonov

Asli Burxonov
Tavalludi	1915-yil 8-yanvar; Buxoro, Oʻzbekiston
Vafoti	1997-yil 29-dekabr; Dushanbe, Tojikiston
Fuqaroligi	SSSR ; Tojikiston
Kasbi	aktyor, rejissor
Mukofotlari	; ;

Asli Burhonov (Burxonov Asli (Asliddin) Badriddinovich; 1915-yil 8-yanvar, Buxoro — 1997-yil 29-dekabr, Dushanbe, Tojikiston) — teatr va kino aktyori, rejissyor, Tojikiston SSR xalq artisti (1945). SSSR xalq artisti (1965), Abu Abdulloh Rudakiy nomidagi Tojikiston Davlat mukofoti laureati (1970).

Biografiyasi

Asli Burxonov 1915-yil 8-yanvarda Buxoro shahrida zodagonlar oilasida tugʻilgan. Taniqli teatrshunos Nizom Nurjonovning aytishicha, Asli Burxonovning bobosi Xovaling tumanining Xoʻjahalil qishlogʻida tugʻilgan boʻlib, Buxoroga oʻqishga borib, oʻsha yerda uylangan. Bu nikohdan Asli Burxonovning otasi Badriddin tugʻilgan. 1893-yildan 1920-yilgacha, ya’ni Buxoro inqilobi boʻsagʻasigacha Badriddin qozi boʻlib ishladi. Biroq Buxoro Qizil Armiya tomonidan bosib olinganidan keyin u otib tashlangan.

Oʻshanda Asli endigina besh yoshda edi, bu yoshda mehribon otasidan yetim qolishi unga juda ogʻir edi. Ammo yetimlik yosh Aslining o‘qishdan uzoqlashishiga to‘sqinlik qila olmadi. U yangi maktabga o‘qishga yuboriladi va 1925-yilda Fayzulla Xoʻjayev nomidagi maktabda Hayotjon Naimov ismli oʻrta maktab oʻquvchisi tashabbusi bilan badiiy jamoa tuziladi va bu unga sanʼat uchun yoʻl ochadi^[1].

Badiiy faoliyati

Burxonov ilk rolini 15 yoshida Buxoro teatri sahnasida „Hujum“ spektaklida ijro etgan. Bir yil oʻtgach, u spektaklda Xushxabarchining oʻgʻli rolini oʻynadi.

1931-yil boshidan doʻsti Shukrullo Latifov bilan birga professional teatr aktyorlari safiga qabul qilinadi.

1932-yilda Burxonov ham Buxoro teatrining badiiy gastrol safarida Moskva, Leningrad, Perm, Xarkov, Kerch, Olmaota, Sevastopol, Simferopolga sayohat qildi.

Oilaviy muammolar uni 1933-yilda Buxoro teatrini tashlab, G‘ijduvonga qaytishga majbur qildi. Gʻijduvonda ham teatrda ishlay boshlaydi.

1933-yil noyabr oyida Stalinobodda yashovchi katta akasi taklifiga binoan Tojikiston poytaxtiga boradi va 1933-yil 25-dekabrda davlat akademik drama teatriga ishga kiradi. Shu vaqtdan to umrining oxirigacha (1997) shu teatrda faoliyat olib borgan^[1].

Ijodi

Rejissyorlik

Burxonov rejissyor sifatida ham koʻplab asarlar sahnalashtirgan:

„Muhabbat muallimi“ (Mirsaid Mirshakar);
„Panchsuma kelini“ (M. Urdu);
„Gavhari Shabcharoʻgʻ“ (Sotim Ulugʻzoda)
„Rudakiy“ asarlari;
„Du Veronagi“ (Uilyam Shekspir^[2]).

Dublyaj

U koʻplab filmlarning dublyaj jarayonida ham oʻz hissasini qoʻshgan^[3].

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 „Аслӣ Бурҳонов: Аз нақши пионер то Ленин. Роҳе, ки ҳунармандро маъруф кард“. www.kmt.tj. Китобхонаи миллии Тоҷикистон. 2019-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 8-yanvar.
↑ Энсиклопедияи советии тоҷик. — Душанбе. — Ҷ. 1. — 1978. — Саҳ. 551—552.
↑ Энциклопедия кино Таджикистана. — Душанбе, 2012, — С. 76. — 396 с. — ISBN 978-99947-919-4-1.

[:0-1] 1,0 ^1,1 „Аслӣ Бурҳонов: Аз нақши пионер то Ленин. Роҳе, ки ҳунармандро маъруф кард“. www.kmt.tj. Китобхонаи миллии Тоҷикистон. 2019-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 8-yanvar.

[2] Энсиклопедияи советии тоҷик. — Душанбе. — Ҷ. 1. — 1978. — Саҳ. 551—552.

[ReferenceA-3] Энциклопедия кино Таджикистана. — Душанбе, 2012, — С. 76. — 396 с. — ISBN 978-99947-919-4-1.

[1]

[2]

[3]