Biryani
Biryani yoki Biryani (urdu: بریانی hindcha: बिरयानी) — guruch (odatda basmati navi) va goʻsht, baliq, tuxum yoki sabzavotlar qoʻshilgan ziravorlardan iborat ikkinchi taom. Biryani tayyorlash uchun zarur boʻlgan ziravorlar va souslar quyidagilarni oʻz ichiga olishi mumkin: saryogʻ, zira, chinnigullar, kardamon, doljin, dafna yaprogʻi, koriander, zaʼfaron, yalpiz oʻtlari, zanjabil, piyoz, sarimsoq. Biroq, bu toʻliq roʻyxatdan uzoqdir.
Turli xil variantlarda bu taom butun Janubiy Osiyoda, shuningdek arab mamlakatlarida va Gʻarbdagi Janubiy Osiyo jamiyatida keng tarqalgan. Koʻrinishidan, u eronlik ildizlarga ega va Hindiston yarimoroliga eronlik savdogarlar va sayohatchilar tufayli kelgan
„Biryani“ soʻzi forscha berya(n) (fors forscha: بریان qovurilgan)[1]
Biryani dahi chatney yoki raita, korma, kori, tuzlangan karam, qisqichbaqalar kabi boshqa hind taomlari bilan yaxshi birlashadi.
Biryani turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Haydarobod biryani[tahrir | manbasini tahrirlash]
Haydarabod biryani vegetarian emas va butun Hindistonda keng tarqalgan. Baliq, bedana, quyon, kiyik goʻshti, qisqichbaqalar bilan bu taomning koʻplab turlari mavjud. Eng mashhur variant — marinadlangan goʻshtli Kachi Axni Biryani.
Dindigul Biryani[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dindigul biryani seeraga samba guruchidan tayyorlanadi va Tamil Naduda keng tarqalgan.
Eron biryani[tahrir | manbasini tahrirlash]
Safaviylar orasida „Biryan palov“ (forscha : بریان پلو) deb atalgan taom tandirda marinadlangan qoʻzichoq yoki tovuq goʻshtidan sous bilan yoki ziravorlar, oʻtlar, mayiz, oʻrik, anor urugʻlari kabi quritilgan mevalardan tayyorlanadi. Bugʻda pishirilgan guruch garnitür sifatida xizmat qiladi[2].
Eronda biryanining eng keng tarqalgan nomi Dam Pukht boʻlib, „bugʻlangan“ degan maʼnoni anglatadi. Myanma va boshqa baʼzi mamlakatlarda bu nom danpaukga aylantirilgan.
Sind biryani[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sind biryani Pokistonda mashhur. Pokiston xalqaro aviakompaniyasining koʻplab gʻarbiy yoʻnalishlari ushbu taomga tortiq qiladi va shu bilan milliy oshxonani ommalashtiradi.
Kalkutta Biryani[tahrir | manbasini tahrirlash]
Biryani eng mashhur navlaridan biri Kalkuttaning kambagʻal hududlarida birinchi marta tarqaldi, shuning uchun undagi goʻsht kartoshka bilan almashtirildi. Endi kartoshkaning koʻpligi Kalkutta biryanining oʻziga xos xususiyati hisoblanadi, bu esa taomga goʻsht qoʻshishga toʻsqinlik qilmaydi.
Dunpauk[tahrir | manbasini tahrirlash]
Myanmada bu taom danpauk yoki danbauk sifatida tanilgan[3]. Ajralib turadigan xususiyati guruch va tovuq birga pishiriladi. Bundan tashqari, guruchning basmati emas, balki mahalliy navlari ishlatiladi. Boshqa ingredientlar orasida kaju, noʻxat, mayiz, yogurt, chinnigullar, doljin va dafna barglari mavjud. Koʻpincha piyoz va bodringli salat bilan birga beriladi.
Tay biryani[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tailandda taomning mashhur oʻzgarishi khau mok deb ataladi. Aholining musulmon qismi unga echki goʻshti qoʻshadi, ammo pishirish jarayonida tovuq va mol goʻshti ham ishlatiladi.
Shri-Lanka Biryani[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shri-Lankada biryani musulmonlar orasida eng mashhur boʻlib, tovuq, mol yoki qoʻzichoq bilan birga beriladi. Bu yerda ziravorlar koʻp hind taomlariga qaraganda koʻproq ishlatiladi.
Nasi-biryani[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bu Malayziya va Singapurdagi taomning mahalliy nomi. Asosiy ingredient tovuq, qoʻzichoq yoki baliqdir. Filippinning baʼzi qismlarida xuddi shu taom nasin-biringi sifatida tanilgan.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Palov
- Qovurilgan guruch
- kitchari
- Jambalaya
- Isfaxon biryani
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ American Heritage Dictionary of the English Language, Oxford English Dictionary
- ↑ Iradj Afshar. Farhang-e Iranzamin
- ↑ A visit to the land of pagodas and enchanting cuisine, 2011-05-25da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-08-12
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Briyani. Net — Biryani va tegishli taomlar haqida sayt
- tovuq biryani retsepti