Bobolitsa qalʼasi
Bobolitsa qalʼasi — Polshaning Bobolitsa qishlogʻidagi 14-asrda qurilgan qirol qalʼasi boʻlib, Polsha Yura deb nomlanuvchi yarim togʻli hududda joylashgan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bobolitsadagi qalʼa 14-asrning oʻrtalarida Buyuk Qirol Kazimir III tomonidan qurilgan[1]. Qalʼa Sileziya tomonida Polshaning gʻarbiy chegarasini himoya qiluvchi qirol qalʼalarining mudofaa tizimining bir qismi edi. 1370-yilda, Polsha qiroli boʻlgandan soʻng, Buyuk Lui I qasrni qirolning sulolaviy rejalarini qoʻllab-quvvatlagani uchun mukofot sifatida Opole gertsogi Vladislav Opolchikka berdi. Toʻqqiz yil oʻtgach, Opolchik qalʼani barbalaslik venger Andjey Schoenga ijaraga berdi; yangi egasi uni mahalliy aholini talon-toroj qilgan va Tevton ordeni bilan til biriktirgan nemislar va chexlar bilan birga boshqargan[2]. Ularning xulq-atvoridan norozi boʻlgan Polsha qiroli Vladislav Yagielo 1396-yilda Bobolitsaga bostirib kirdi va qoʻshni mulklar bilan qalʼani egallab oldi.
XV asr yilnomalariga koʻra, Krezovi oilasining vakili jiyanini Bobolitsa qalʼasida qoʻlga olib, qamoqqa tashlagan. U hali ham oq libosli xonim sifatida qalʼani taʼqib qilishi aytiladi. Shuningdek, Mirov va Bobolitsa qalʼalarining egalari boʻlgan ikki egizak aka-uka haqida ertak bor[3]. Afsonaga koʻra, ular tez-tez uchrashishlari uchun ikki qalʼa oʻrtasida tunnel qazishgan. Bir kuni ular katta xazinaga egalik qilishdi — ular uni tunnelga yashirishdi va har qanday potentsial oʻgʻrilarni oldini olish uchun jirkanch koʻrinishdagi jodugarni qoʻyishdi. Aka-ukalar bir-birlarini juda yaxshi tushundilar va bir-birlari uchun olov va suvdan oʻtishlari mumkin edi. Biroq, ularning doʻstligi ogʻir sinovdan oʻtdi, bir aka oʻzining harbiy ekspeditsiyasidan goʻzal qizni olib keldi. Egizak akasi qizni sevib qolgan boʻlishi mumkin, deb gumon qilib, uni xazina yonidagi yertoʻlaga qamab qoʻydi. Bir kuni, Taqir togʻida jodugarlarning shanba kunida qatnashayotgan jodugar yoʻq boʻlganda, u er-xotin oshiqlarni omborxonada ushlab oldi. U gʻazablanib, ukasini oʻldirdi va qizni qalʼa zindonlariga tashladi. Qizning sharpasi hali ham qalʼa minorasini taʼqib qilishi aytiladi.
Qalʼaning tanazzulga uchrashining boshlanishi 1587-yilga toʻgʻri keladi, u Polsha taxtiga Sigismund III Vasaning raqibi Avstriya archduke Maksimilian III ning bostirib kirishi paytida qattiq vayron boʻlgan. Qalʼaning oʻsha paytdagi egalari Krezowie oilasi tomonidan qayta qurilgan, ammo 1657-yilda Toʻfon paytida u shved qoʻshinlari tomonidan talon-toroj qilingan va butunlay vayron qilingan. Qoʻrgʻonning ahvoli shu qadar ogʻir ediki, qirol Ioann III Sobieski 1683-yilda bu yerga kelganida chodirda tunashga toʻgʻri keldi.
Arxitekturasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qalʼa tik qoyali tepalikda (dengiz sathidan 360 m balandlikda) joylashgan. Hozirgacha qalʼaning faqat yuqori qismi saqlanib qolgan. Qalʼaga quruq xandaq ustidagi tortma koʻprigi orqali oʻtish mumkin edi va butun qurilish mahalliy oq ohaktoshdan yasalgan jangovar devorlar bilan oʻralgan edi. Ayni paytda qalʼa hududiga kirish darvozasi va aylana devorini tiklash maqsadida rekonstruksiya ishlari olib borilmoqda.
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Qayta tiklashdan oldin vayron boʻlgan qal’a
-
Qal’ani taʼmirlash 2004-yilda boshlangan
-
Qal’a 2007-yil iyul oyida
-
Bobolitsa qal’asi 2008-yil
-
Qal’aning minoralaridan birini rekonstruksiya qilish (2008-yil avgust)
-
2008-yil sentabr oyida Bobolitsa qal’asi
-
2010-yil avgust oyida Bobolitsa qal’asi
-
Bobolitsa qal’asi darvoza minorasi, avgust 2010-yil
-
Bobolitsa qal’asi — qayta qurilgan qoʻriqxonaning ichki qismi, 2010-yil avgust
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Ryszard Rogiński. Zamki i twierdze w Polsce: historia i legendy (Castles and fortresses in Poland: history and legends). Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1990 — 13–14-bet. ISBN 83-202-0796-7.
- ↑ „The History of the Castle“. zamekbobolice.pl. 2011-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-oktyabr.
- ↑ Ryszard Rogiński. . Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. ISBN 83-202-0796-7.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Leshek Marzec, Kazimierz Mazurek, Tomas Suchecki, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Varshava 1986,ISBN 83-7005-057-3.