Bratina

Podshoh Aleksey Mixaylovichning bratinasi. Moskva, Kreml ustaxonalari, XVII-asrning uchinchi choragi

Bratina — slavyanlarning alkogolli ichimliklarni (pivo, asal, vino) dasturxonga tortadigan va ichadigan yumaloq idishi. U XVI—XIX-asrlarda birodarlik bayramlarida va xotirlash marosimlarida (barcha birodarlar uchun bir vaqtning oʻzida ichish maqsadida) ishlatilgan.

Tavsifi

Bratina konus shaklidagi qopqoqli qozonga oʻxshaydi, qoida tariqasida patnisda tortilgan. Oddiy xalqda mis yoki yogʻoch, boylarning ziyofatlarida oltin yoki kumush naqsh chekilgan turlari boʻlgan. Tuvakli koʻzasimon kumush bratinalar ham uchrab turadi. Monastirlardagi shunga oʻxshash bratinalar davra qurib ichish uchun „sogʻlom“ idishlar vazifasini bajargan. Hajmi, koʻpincha, yarim chelakli yendova hajmida edi. Bratinalar har xil oʻlchamda boʻlgan, biroq kichik bratinalar oʻrtacha 11/2 krujkani sigʻdirgan.

Kichik bratinalarni „bratinka“ deb atashgan va hatto, ulardan toʻgʻridan-toʻgʻri hoʻplashgan, katta bratinalardan esa choʻmich, yogʻlogʻilar bilan olib ichishgan. Baʼzi bratinalar oltin yoki kumushdan ishlanib, qimmatbaho toshlar (shuningdek, oddiy naqshlar yoki oʻtlar) bilan bezatilgan va juda qimmatbaho sovgʻa sifatida tuhfa etilgan. Shunday qilib, okolnichiy (XIII—XVIII arslarda Rus qirolligida sud unvoni) Stepan Prosteyev 1637-yilda Polsha qiroliga turmush qurishi munosabati bilan olib kelgan 2 ming rubllik bratina tepa qismiga zumrad, laʼl va dur-inju bilan oltin qoplangandi.

Qoʻshimcha faktlar

Bratina Moskva shahrining Brateyevo tumani bayrogʻi va gerbida tasvirlangan.

2017-yilgacha Oliy xokkey ligasidagi asosiy xokkey kubogi „Bratina“ kubogi hisoblangan.

• SSSR pochta markasi, 1964-yil. Kreml, Qurol-aslaha palatasi
  SSSR pochta markasi, 1964-yil. Kreml, Qurol-aslaha palatasi
• Rossiyaning pochta markasi, 1995-yil. Bratina, 1899-1908-yillar
  Rossiyaning pochta markasi, 1995-yil. Bratina, 1899-1908-yillar

Adabiyotlar

• Шангина И. И. „Братина. Братинка“, . Русский традиционный быт : Энциклопедический словарь. СПб.: Азбука-классика, 2003 — 366—369-bet. 
• Баранов Д.А., Баранова О. Г. и др. „Ендова“, . Русская изба : Иллюстрированная энциклопедия. СПб.: Искусство-СПБ, 2004 — 142—145-bet. 
• Rudakov V. Ye. Bratina // Brokxauz va Efronning entsiklopedik lugʻati : 86 jildda (82 jild va 4 ta qoʻshimcha). — Sankt-Peterburg., 1890-1907.
• Русская мера, Русская классическая библиотека. Экономика и духовность. М.: Экономическая газета, 2010. ISBN 978-5-900792-49-1. 
• Bratina // Brasos — Vesh. — M. : Sovet Entsiklopediyasi, 1971-yil. — (Buyuk Sovet Entsiklopediyasi : [30 tonnada] / Ch. ed. A. M. Proxorov ; 1969-1978, jild. 4).
• Zdanovich L.I. „братина“, Словарь кулинарных терминов, 2012.  // Pazandachilik lugʻati — M. : Veche, 2001. — 400 b. — ISBN 5-7838-0923-3.
• Л. В. Беловинский „Братина“, . Иллюстрированный энциклопедический историко-бытовой словарь русского народа. XVIII — начало XIX в — 65-bet. ISBN 978-5-699-24458-4.