Bui

Bui-Xitoyda ozchilikni tashkil qiladi. Ularning ismlari buyeui,buii,buoy.Qadimgi adabiyotda ular Zhongjia,Tuzia,Bandi,Shuihu,Itzu deb ataladi. 1953-yilda eng keng tarqalgan ism Bui – butun xalqning umumiy nomi sifatida qabul qilindi. soni 2,7 million kishi (1992). Asosan Qiannan va Szyansi avtonom okruglari (Guychjou viloyati) hamda Yunnan va Sichuan provinsiyalarida yashaydi. Shuningdek, Vetnamning shimolida (Lao Kay, Xazyang va Laitiao provinsiyalarida) yashaydi. Unga Xitoyning 56 ta rasman tan olingan xalqlari va Vetnamning 54 ta rasman tan olingan xalqlari kiradi.

Til

Buy, tay tillari janubiy, markaziy va gʻarbiy dialektlarga boʻlingan. U xitoy tilida ham keng qoʻllanadi.Xitoy tilida ham keng tarqalgan. 1956-yil noyabr oyida Guyang shahrida buy yozuvini yaratish boʻyicha ilmiy konferentsiya boʻlib oʻtdi va unda lotin yozuviga asoslangan buy yozuvi loyihasi qabul qilindi. Huishui okrugi dialektini standart sifatida qabul qilishga qaror qilindi.

Din

Asosan anʼanaviy eʼtiqodlar,19-asrning oxiridan boshlab baʼzi dindorlar xristianlar (katoliklar).

Tarix

Bui qishlogʻi, Guychjou gʻarbida

Buylarning etnogenezi va tarixi hali toʻliq oʻrganilmagan. Eng keng tarqalgan nazariya shuki, bui chjuanlar bilan birga hozirgi Nanning hududidagi Graney provinsiyasidan koʻchib kelgan. Buy va Zhuangning etnik qarindoshligi ham aniq. Yantszi daryosidan janubda joylashgan hududda yashovchi yue qabilalari etnogenezining asosiy qatlami edi. Buy va Chjuan oʻrtasidagi qarindoshlik ularning barcha moddiy va maʼnaviy madaniyatini tahlil qilish bilan tasdiqlanadi. Shubhasizki, hozirgi Guansi Chjuan avtonom viloyati hududida chjuan xalqi istiqomat qilib, chjuandun guruhiga mansub xalqlarning shakllanish zonasi tarkibiga kirgan. Bui-tubjoy xalq, hech boʻlmaganda Guychjouning janubiy hududlarida maʼlum boʻlgan eng qadimgi odamlar. Shunday qilib, chjuan-dong xalqlar guruhining shakllanish koʻlami hozirgi Guychjou provinsiyasidagi buylar tomonidan bosib olingan hududlarni oʻz ichiga oldi. Shunday qilib,Buyning dastlabki tarixi, barcha keyingi tarixlar kabi, Bui va Zhuangning qoʻshma tarixi deb aytish mumkin. Bu xalqlarning nomlari – Zhuang va Zhongjia, oʻsha paytda Xitoy adabiyotida zamonaviy Bui deb atalgan, Xitoy yilnomalarida taxminan bir vaqtning oʻzida paydo boʻlgan.

Kasblar

Asosiy mashgʻuloti sugʻorma dehqonchilik va qoʻlda dehqonchilikdir. Togʻ yonbagʻirlarida makkajoʻxorining turli navlari, shirin kartoshka,sabzavot,bugʻdoy, arpa, kolza, shakarqamish,paxta, rami ekilgan. Katta maydonlarni tamaki egallaydi. Bu yerlarda bugʻdoy, arpa, kolza asosiy kuzgi ekinlar hisoblanadi. Chorvachilik (buqa, buqa, choʻchqa), parrandachilik, toʻqimachilik, tosh va yogʻochga ishlov berish, temirchilik. Hunarmandchilik sezilarli darajada rivojlangan. Har bir qishloqning oʻz duradgorlari, duradgorlari va ustalari bor. Ayollar yigirish va toʻqishni yaxshi biladi, deyarli har bir oilada toʻquv dastgohi bor. Bambukdan toʻqish ham keng tarqalgan. Kashtachilik (odamlar, gullar, hayvonlar tasvirlari), tosh oʻymakorligi (qabr toshlari va boshqalar). b.) va yogʻoch oʻymakorligi sanʼati rivojlangan.

Hayot tarzi

Buining xotini hovlida

Bui oshxona

Bui ayollar

Bui qishloqlari koʻpincha yamaçlarda yoki daryolar boʻyida joylashgan.Qishloq koʻchalarga boʻlinmagan. Qishloq va unga tutash yerlarning (tizma, daryo) tabiiy chegarasi bor. Odatda qishloqda ikki-uch familiya bilan birlashgan 30 ga yaqin qarindoshlar bor. Uylar bir yoki ikki qavatli, devorlari yogʻochdan yasalgan.Janubiy hududlarda bambuk devorlari boʻlgan uylar mavjud. Uyingizda plitka, shifer yoki oʻt bilan qoplangan. Ikki qavatli uyning birinchi qavati chorvachilik uchun mos, ikkinchisi turar joy. Bir qavatli uy va ikki qavatli uyda yashash qavatining qurilmasi bir xil. Xonalar 3-5, baʼzan 7 xonadan iborat boʻlib, ichki devorlari yogʻoch yoki bambukdan qilingan. Uyning oʻrtasida yashash xonasi vazifasini bajaradigan katta xona mavjud boʻlib, u ham koʻpincha ovqat xonasi sifatida xizmat qiladi. Xonalarda stol, stullar va shkaflar mavjud. Ajdodlar qurbongohi joylashgan devorning orqasida kichik xona mavjud boʻlib, u odatda oilaning keksa aʼzolari uchun yotoqxona boʻlib xizmat qiladi. Yashash xonasining yon tomonlarida ichki yon xonalar mavjud. Bir tomonda xonada pechka mavjud, baʼzi qishloq xoʻjaligi asboblari va maydalagichlar saqlanadi, ikkinchi tomonda esa yotoqxona boʻlib xizmat qiladi.

Ovqat ayollar tomonidan tayyorlanadi. Qishloq xoʻjaligi ishlarida bugʻdoylar kuniga uch marta (soat 8,12 va ishdan keyin, kechki soat 7 da), qishloq xoʻjaligi ishlaridan boʻsh vaqtlarida-kuniga ikki marta (soat 11 da) oziqlanadi soat va kechqurun soat 6 da).Ovqat toshdan yasalgan temir qozonlarda pishiriladi va loydan yasalgan pechga yoki temir tripodga qoʻyiladi. Ular tayoqchalar bilan oziqlanadilar. Quritilgan qovoq uy taomlari sifatida keng qoʻllanadi. Oziq-ovqat turli oʻlchamdagi bambuk savatlarda saqlanadi. Ular asosan guruch, makkajoʻxori, shuningdek, sabzavot va yovvoyi oʻtlarni isteʼmol qiladilar. Ovqat odatda turli ziravorlar (ayniqsa qalampir) qoʻshib, oʻtkir nordon taʼmga ega. Bui guruch mahsulotlarini yaxshi koʻradi, mol va qoʻy goʻshtini, ayniqsa choʻchqa goʻshtini isteʼmol qiladi. Dasturxonning bezagi baliq edi, ayniqsa, yangi, it goʻshti noz-neʼmat edi. Ular guruchdan tayyorlangan sharob ichishni yaxshi koʻradilar, oʻtmishda sharob har bir oilada, ayniqsa bayramlarda, toʻylarda va hokazolarda ishlatilgan. b. tayyorlangan.

Buoylar hamma joyda bir xil kiyim kiyishadi. Matolar mahalliy indigo va koʻk rangga boʻyalgan. Ayollar paxta yigirishda usta, deyarli barchasi toʻqishni biladi, oʻzlari kiyim tikadilar. Erkaklar kiyimlari Zhuang kiyimlaridan sezilarli darajada farq qilmaydi. Ayollar tikilgan shim va yengli issiq kiyim kiyishadi. Erkaklar va ayollar uchun eng keng tarqalgan bosh kiyim-salla shaklida boshga bogʻlangan mato boʻlagi. Biandan mintaqasidagi Bui ayollar kiyimlari bir qator xususiyatlarga ega. Bu yerdagi ayollar hali ham terisi koʻp boʻlgan uzun yubkalar kiyishadi. Yubka matolari batik usulida boʻyalgan, sviterlarning kashtasi boyroq. Bu mintaqada ayollar kiyimi ham yoshga qarab farqlanadi. Oʻsmir qizlar shim va tizzagacha koʻylak kiyishadi. Bunday kiyimlarni ular 14-16 yoshgacha, 17 yoshdan keyin esa sviter, tikilgan yubka, fartuk kiyib yurishadi. Agar qiz 14-16 yoshdan oldin turmushga chiqsa, u shim va chopon kiyishda davom etardi, lekin unga katta yoshli ayol kiyimi berildi.

Erkaklar va ayollar yalangoyoq yurishadi yoki guruch somoni va oʻtdan yasalgan sandal va mato poyabzal kiyishadi. Matodan tikilgan ayollar poyabzali kashtadoʻzlik bilan bezatilgan. Hozir sotib olingan poyafzal tez-tez ishlatiladi. Buylarda eng keng tarqalgan zargarlik buyumlari katta kumush bilaguzuklar va turli xil kumush sochlardir.