Kontent qismiga oʻtish

Chantu

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Chantuu, chantu (moʻgʻ.: Чантуу) — oyratlar guruhiga mansub moʻgʻul etnik guruhlaridan biri. Moʻgʻullashgan oʻzbeklar[1][2] va uygʻurlar[3] avlodlari. Ular Moʻgʻulistonning Kobdo viloyatining Buyant somonida yashaydilar[3].

Kelajakda „Chantu“ nomi Xitoydan kelgan koʻchmanchilar tomonidan saqlanib qoldi va hozirda Moʻgʻulistonning gʻarbiy qismida istiqomat qiluvchi oyrat tilida soʻzlashuvchi etnik guruh nomiga aylandi[4].

Qashqar oʻzbeklari[5] va Sharqiy Turkiston uygʻurlarini xitoylar „chantu“ deb atashadi, bu odatda „katta boshli“[6] yoki „oʻralgan bosh“[7] deb tarjima qilinadi yaʼnicholmonchilar, chunki barcha qoshgʻarliklar boshlariga salla oʻrashadi"[5]. Chantu etnonimi Chantou shaklida ham maʼlum. Qalmoqlar chantu etnonimi tashuvchilarni „xotan“ deb atagan[7].

M. Pevtsov oʻtroq Bugʻur, Korla va Qorashar chantularini taʼriflab, ularni doʻlanlar deb ham atalishini payqagan[6]. Shu bilan birga Shinjonning doʻlanlari moʻgʻul millatiga mansub uygʻurlarning etnik guruhidir.

Qayta joylashtirish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Moʻgʻulistonda quyidagi umumiy familiyalarning tashuvchilari yashaydi: Chantuu, Chantu, Oʻzbek, Uygar. Sanab oʻtilgan familiya egalarining aksariyati anʼanaviy ravishda Xovod viloyatida istiqomat qiladi. Ulardan tashqari Uygur, Uygurjin, Uygarjin[8]. familiyalarining tashuvchilari ham maʼlum.

  1. Перцовский Ю. И.. Встреча с заоблачной Монголией. Москва, Берлин: Директ-Медиа, 2014. ISBN 978-5-4475-2566-8. 
  2. Андраш Рона-Тас. Монголия. Следами номадов. Москва, Берлин: Директ-Медиа, 2014. ISBN 978-5-4458-6504-9. 
  3. 3,0 3,1 Alan J. K. Sanders. Historical Dictionary of Mongolia. Scarecrow Press, 2010. ISBN 978-0810861916. 
  4. Андрас Рона-Тас. По следам кочевников: Монголия глазами этнографа. Prograss, 1964 — 185-bet. 
  5. 5,0 5,1 Новый мир. Известия Советы депутатов Трудящихся СССР, 1966. 
  6. 6,0 6,1 Чвырь Л. А.. Уйгуры Восточного Туркестана и соседние народы в конце XIX — начале XX в.. "Nauka," Glav. red. vostochnoĭ lit-ry, 1990. 
  7. 7,0 7,1 Валиханов Ч. Ч.. Избранные произведения. Изд-во "Наука," Глав. ред. восточной лит-ры, 1986. 
  8. „Үндэсний Статистикийн Хороо“. Үндэсний Статистикийн Хороо. Qaraldi: 2019-yil 3-mart.