Kontent qismiga oʻtish

Desaguadero daryosi (Boliviya va Peruda)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Desaguadero
Tavsif
Uzunligi 436 km
Suv sarfi 78 m³/s
Davlat Boliviya va Peru
Desaguadero daryosi (Boliviya va Peruda)

Risawariru yoki Uchusumain nomi bilan ham tanilgan Desaguadero daryosi Boliviya va Peru oʻrtasida oqib oʻtadi. Titikaka koʻlidan oqib chiqadigan yagona daryo. Eng katta daryo – Altiplano[1]. U janubiy Titikakadan oqib chiqadi va Boliviyaning gʻarbiy qismidagi Poopo koʻliga quyiladi. Daryoning manbai yaqinida Peru va Boliviya chegarasi Desaguadero boʻylab oʻtadi. Desaguadero Titikaka koʻliga suv oqimining oʻndan bir qismini taʼminlaydi. Yuqori oqimida u chuchuk va suzish mumkin, lekin shoʻrlangan yerlardan oʻtib, sayoz boʻlib, shoʻrlanadi[1].

Daryoning umumiy uzunligi 436 km, shundan 14 km Peru va Boliviya oʻrtasidagi tabiiy chegara hisoblanadi. Titikaka koʻlidan kelib chiqqan daryo Aguallamaya koʻlini hosil qiladi, uning maydoni 96 km².

1959 yilgacha Desaguadero daryosi toʻgʻridan-toʻgʻri Poopo koʻliga oqib kelardi, lekin uning deltasi choʻkindi bilan qattiq tiqilib qola boshladi, shuning uchun daryo oʻz yoʻnalishini oʻzgartirdi va Oruro shahri yaqinida yangi Uru-Uru koʻlini hosil qildi. Keyinchalik, Uru-Uru Poopo bilan kanal orqali bogʻlandi. Yangi koʻl paydo boʻlgandan soʻng, Oruro shahridagi iqlim sharoiti yumshab ketdi va Desaguadero daryosining suzishi 1966 yilga kelib Poopo koʻlining qurib ketishiga olib keldi[1].

Soʻnggi yillarda Yevropa Ittifoqi koʻmagida butun daryo havzasidagi suv resurslarini boshqarish boʻyicha bosh reja ishlab chiqildi.

  • Awallamaya koʻli
  1. 1,0 1,1 1,2 „Природа / Боливия“, Америка. Южная Америка, Страны и народы. М.: Мысль, 1983 — 123-bet.