Dongguan masjidi
| Masjid | |
Dongguan masjidi
东关清真大寺 | |
 | |
| Joylashuvi | 36°36′55″N 101°47′43″E / 36.6154°N 101.7953°E |
| Manzil | Xining, Sinxay, China |
| Yoʻnalishi | sunniylik |
| Binokorlik | ?—1380 (ilk qurilishi) |
 Dongguan masjidi Vikiomborda
| |
Dongguan masjidi (simplified Chinese: 东关清真大寺; traditional Chinese: 東關清真大寺; pinyin: Dōngguān Qīngzhēndàsì) – Xitoyning Sinxay provinsiyasi Xining shahridagi masjid. Bu Sinxaydagi eng katta masjiddir.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Masjid dastlab 1380-yilda qurilgan. Uning yashil va oq gumbazli va ikkita baland minorasi bor[1]. Masjid 19-asr oxiri – 20-asr boshlarida taʼmirlangan. Koʻp oʻtmay, masjid siyosiy nizolar tufayli jiddiy zarar koʻrdi. Biroq, u XX asrning qolgan qismida taʼmirlashni davom ettirdi[2].
Generallar Ma Qi va Ma Bufang Sinxayning harbiy gubernatorlari boʻlganlarida Buyuk Dongguan masjidini nazorat qilishgan[3].
1989-yilda oʻn minglab musulmonlar Islom va Xitoy musulmonlarini kamsituvchi kitobga qarshi norozilik bildirish uchun masjid atrofiga toʻplanishdi. 1993-yil oktabr oyida masjiddagi musulmonlar boshqa kitobga qarshi chiqishdi; keyin Xitoy armiyasi masjidga bostirib kirdi va namoyishchilarni haydab chiqardi[4].
2021-yilda masjidning 2000-yilda qurilgan yashil gumbazi va minoralari rekonstruksiya qilingan holda olib tashlanganligi xabar qilingan edi. Baʼzi maʼlumotlarga koʻra, bu konstruksiyani koʻproq „xitoycha“ koʻrinishga keltirish uchun XKP tashabbusi bilan qilingan[5][6] va boshqalar uning asl xitoycha mahalliylashtirish uslubiga tiklanganligini aytishdi[7]. Masjid boshqaruvi qoʻmitasi olib tashlangan qismi madaniy yodgorlik sifatida asl tuzilmaning bir qismi emasligini, mish-mishlar yaratmaslik va tarqatmaslik, gʻarazli kimsalar tomonidan chalgʻitmaslikni eslatishini taʼkidladi[8].
Arxitekturasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Masjid 11 940 kvadrat metr maydonni egallaydi. Ming davrida masjid ibodatxonali bir hovli va ikki koʻp qavatli minoradan iborat boʻlgan. Zamonaviy masjid Xitoy islom meʼmorchiligi uslubida qurilgan boʻlib, gʻarbiy meʼmorchilik elementlarini oʻz ichiga oladi.
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Himoyadagi tarixiy va madaniy obida belgisi -
Dongguan masjidi arki -
Dongguan masjidi -
Dongguan masjidi namoz zali -
Namoz zali -
Namoz -
Namoz
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ China. Eye Witness Travel Guides — 498-bet.
- ↑ Steinhardt, Nancy Shatzman. China's Early Mosques (en). Edinburgh University Press, 2018 — 249-bet. ISBN 978-1-4744-3721-9.
- ↑ Stéphane A. Dudoignon. Devout societies vs. impious states?: transmitting Islamic learning in Russia, Central Asia and China, through the twentieth century : proceedings of an international colloquium held in the Carré des Sciences, French Ministry of Research, Paris, November 12-13, 2001. Schwarz, 2004 — 68-bet. ISBN 3-87997-314-8. Qaraldi: 2010-yil 28-iyun.
- ↑ Chebbi, Leila. Brothers and Comrades: Muslim Fundamentalists and Communists, 2021 — 14-bet.
- ↑ Feng, Emily. „China is removing domes from mosques as part of a push to make them more 'Chinese'“ (en). NPR.org (2021-yil 24-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 13-yanvar.
- ↑ Misra. „China removes green dome, minarets from 14th century mosque in Qinghai“ (en-US). ThePrint (2021-yil 13-sentyabr). 2021-yil 28-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 13-yanvar.
- ↑ 远方青木. „拆除圆顶，中国清真寺全面中国化“. k.sina.cn (2022-yil 5-iyul). Qaraldi: 2023-yil 14-fevral.
- ↑ „西宁东关清真大寺民管会致广大穆斯林同胞的一封信 - 趣闻轶事 - 穆斯林在线（muslimwww)“. www.muslimwww.com. Qaraldi: 2023-yil 14-fevral.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vikiomborda Dongguan Mosque mavzusiga oid fayllar bor
