Elisa Radziwiłł

Elisa Radziwiłł
Tugʻilishi	28-oktyabr 1803-yil Berlin
Vafoti	27-avgust 1834-yil(1834-08-27) (30 yoshda) Bad Freienwalde
Uy	Radziwiłł
Otasi	Antoni Radziwiłł
Onasi	Princess Louise of Prussia
Dini	Calvinism

Malika Elisa Radziwiłł(Elisa Friederike Luise Marta ; polyakcha: Eliza Fryderyka Luiza Marta Radziwiłłówna ; 1803-yil 28-oktabr — 1834-yil 27-avgust) Polsha aristokrat oilasi aʼzosi (Radzivil oilasi). U keyinchalik Germaniya imperatori Vilgelm I boʻlgan Prussiya shahzodasining sevgan ayoli edi, ammo ularga turmush qurishga ruxsat berilmagan.

Hayot

Elisa, shahzoda Antoni Radzivil va Prussiya malikasi Luizaning qizi , Buyuk qirol Fridrixning jiyani. Uning ikkinchi amakivachchasi va Prussiya taxtining vorisi boʻlgan shahzoda William u bilan uchrashib uni sevib qolgan.

Elisaning Williamga turmushga chiqishi va merosxoʻrlar tugʻishi kutilgan edi. Uning otasi va uning qarindoshi qirol Frederik Uilyam III Uilyam va Eliza oʻrtasidagi munosabatlarga qarshilik bildirishmagan, ammo Prussiya qirollik oilasining baʼzi aʼzolari Elisaning ota-bobolari knyazlik unvonini Muqaddas Rim imperatori Maksimilian I dan sotib olganliklari haqidagi tarixiy dalillarni aniqlaganlar. Baʼzi odamlar nazarida u Prussiya taxtining merosxoʻri bilan turmush qurish uchun uchun yetarlicha yuqori zodagon deb hisoblanmagan. Uning ajdodi Barbara Radziwill 16-asrda Polsha qirolichasi boʻlgan. Uilyamning katta akasi, Prussiyalik Fridrix Uilyam IV, Bavariyalik Elizabet Ludovikaga uylangan. Elizabet Boguslav Radzivil va shahzoda Yanush Radzivilning avlodidan edi.

Shunday qilib, 1824-yilda Prussiya qiroli Rossiyaning farzandsiz imperatori Aleksandr I ga Elisa Radziwiłłni asrab olish uchun murojaat qilgan, ammo rus hukmdori taklifni rad etgan. Prussiya shahzodasi Avgustning Elisani ikkinchi farzand sifatida asrab olish rejasi ham muvaffaqiyatsizlikka uchradi, chunki mas’ul qoʻmita farzand asrab olish „qonni oʻzgartirmaydi“ deb hisoblagan. Yana bir omil, nemis va rus sudlarida qirolicha Luizaning Meklenburg qarindoshlarining taʼsiri boʻlib, ular Radzivilning otasini yoqtirishmagan va nikohga qarshi edilar.

Oxir-oqibat, 1826-yil iyun oyida Williamning otasi oʻgʻlidan Radzivil bilan nikohadan voz kechishni talab qilishga majbur boʻlgab. William keyingi bir necha oyni kelin izlab oʻtkazgan, lekin Radzivil bilan aloqalarini toʻxtatmagan. Oxir-oqibat, Uilyam 1826-yil 29-avgustda (otasining aralashuvi bilan) oʻzidan oʻn toʻrt yosh kichik Saks-Veymarlik Avgustaning qoʻlini soʻragan. Uilyam amakivachchasi Elizani oxirgi marta 1829-yilda koʻrgan.

Keyinchalik Radzivil Shvartsenberg shahzodasi Fridrix bilan unashtirilgan, ammo unashtirish muvaffaqiyatsiz tugadi. U turmushga chiqmagan holda, 1834-yilda Bad Freienwalde shahrida sil kasalligidan vafot etgan.

Tarixchi Karin Feyershteyn-Prasser Vilgelmning yozishmalarini oʻrgsnib chiqqan: u oʻzining singlisi, podshoh Nikolay I ning rafiqasi Kzarina Aleksandra Fedorovnaga (Prussiyaning Sharlotta) xat yozgan. Xatda Radzivilga nisbatan, „Inson hayotda faqat bir marta sevishi mumkin“, lekin Augusta „yaxshi va aqlli, lekin men uni sevmayman“ deb tan olgan. Avgusta boʻlajak turmush oʻrtogʻini sevib, baxtli turmush qurishga umid qilgan boʻlsa-da, ularning munosabatlari yomon edi.

Ajdod

8. Marcin Mikołaj Radziwiłł

4. Michał Hieronim Radziwiłł

9. Marta Trembicka

2. Antoni Radziwiłł

10. Antoni Tadeusz Przezdziecki

5. Helena Przeździecka

11. Katarzyna Ogińska

1. Elisa Radziwiłł

12. Frederick William I of Prussia

6. Prince Augustus Ferdinand of Prussia

13. Sophia Dorothea of Hanover

3. Princess Louise of Prussia

14. Frederick William, Margrave of Brandenburg-Schwedt

7. Margravine Louise of Brandenburg-Schwedt

15. Princess Sophia Dorothea of Prussia

Bibliografiya

• Fleming, Patrica H. (June 1973). "The Politics of Marriage Among Non-Catholic European Royalty". Current Anthropology 14 (3): 231–249. doi:10.1086/201323. https://archive.org/details/sim_current-anthropology_1973-06_14_3/page/231.