Kontent qismiga oʻtish

Emel Mathlouthi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Emel Mathlouthi
Emel Mathlouthi 2017-yilda
Emel Mathlouthi 2017-yilda
Umumiy maʼlumot
Tavalludi 11-yanvar 1982[1]
Janrlar qoʻshiqchi, musiqachi, aranjirovkachi, prodyuser va bir qancha qoʻshiqlar muallifi
Faoliyat yillari 2010-yildan hozirgacha
Fuqaroligi Tunis
Veb-sayt emelmathlouthi.com

Emel Matluti (arabcha: آمال المثلوثي) Emel nomi bilan ham tanilgan, 1982-yil 11-yanvarda tugʻilgan[2]. Tunislik qoʻshiqchi, musiqachi, aranjirovkachi, prodyuser va bir qancha qoʻshiqlar muallifi. U Tunis inqilobi va arab bahorining madhiyasiga aylangan „Kelmti Horra“ („Mening soʻzim bepul“) norozilik qoʻshigʻi bilan shuhrat qozondi. Uning „Kelmti Horra“ deb nomlangan birinchi albomi 2012-yilda butun dunyo boʻylab chiqarilib, tanqidchilar eʼtirofiga sazovor boʻldi. Uning ikkinchi albomi "Ensen" 2017-yilda chiqdi. Bu qaysidir maʼnoda klassik musiqaga elektronikaning aralashtirilishi edi. U 2019-yildagi Everywhere We Looked Was Burning dasturida barcha qoʻshiqlarni ingliz tilida kuylagan.

2020-yilda uning tunis arab tilida kuylagan „Holm“ („A Dream“) qoʻshigʻining videosi bir necha oy ichida bir necha millionlab marta tomosha qilingan. „Holm“, „The Tunis Diaries“ qoʻsh albomiga kiritilgan. U oʻzi faqat ovoz, akustik gitara va noutbuk bilan yozgan.

U, shuningdek, Tricky, Valgeir Sigurdsson, Stiv Mur yoki Vitalic kabi boshqa rassomlar bilan hamkorlik qilgan.

Yoshlik davri

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Emel Matluti 8 yoshida ona shahri Tunisda qoʻshiq aytish va aktyorlik faoliyatini boshlagan. Birinchi qoʻshigʻini 10 yoshida yozgan. U 15 yoshida oʻzining kuchli vokal qobiliyatini payqaydi. U, asosan, 90-yillarning buyuk estrada xonandalaridan ilhom olgan. Uni atrofidagilar yaxshi qoʻllab-quvvatladi. Oʻn toʻqqiz yoshida Tunisdagi universitetda oʻzining birinchi guruhini tuzdi. Bir necha yil oʻtgach, Joan Baezning ovozi va gʻoyalaridan kuchli taʼsirlanib, guruhni tark etdi. Shundan soʻng siyosiy qoʻshiqlar yozishni boshladi. Keyinchalik bu borada imkoniyatlarning yetishmasligi va vatandoshlarining befarqligidan hafsalasi pir boʻldi. (Masalan, „Ya Tounes Ya Meskina“ „Bechora Tunis“).

2006-yilda u Prix RMC Moyen-Orient Musique tanlovida finalchi boʻlgan[3]. 2008-yilda Tunis hukumati uning qoʻshiqlarini radio va televideniyada chiqishini taqiqlaganidan soʻng, u Fransiyaning Parij shahriga koʻchib oʻtishga qaror qildi[4]. Tunisda efirlarga chiqish taqiqlangan boʻlsa-da, uning Fransiyadagi jonli chiqishlari Tunisda internet orqali keng tarqaldi. Muhammad Bouazizining oʻlimidan soʻng, u Joan Baezning „Hereʼs To You“ qoʻshigʻining arabcha versiyasini unga bagʻishladi[5].

Faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2011-yil boshida u Habib Bourguiba xiyobonida namoyishchilarga „Kelmti Horra“ qoʻshigʻini kuylayotgani yozib olingan va muhokamalarga sabab boʻlgan[6][7][8].

"Kelmti Horra" (Mening soʻzim bepul)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Emel Matluti oʻzining "Kelmti Horra" nomli debyutini 2012-yil yanvar oyida chiqardi[9]. Bu bir qancha tanqidchilarning olqishiga sazovor boʻldi. Besh yulduzdan toʻrttasiga nomzodlikni koʻrib chiqishda The Guardian albomida arab ohanglari gʻarbiy ohanglar bilan birlashtirgani alohida eʼtirof etilgan. Uning vakali eng koʻp ovoz oladi. Bu esa boshqa joylardagi norozilik va qarama-qarshilik kayfiyatining biroz bosilishiga olib keladi[10]. Albomga Joan Baez, Massive Attack va Björk taʼsir koʻrsatganini sezish mumkin. Emel siyosatdan xabardor musiqachi sifatida, albomdagi qoʻshiqlarida Tunisda oʻzi guvohi boʻlgan har qanday adolatsizliklar aks etishi kerak deb hisoblagan. Ushbu albomning yutugʻi uning dunyoning turli burchaklarida tinglanishi boʻldi. Bunga sabab esa, qoʻshiqlarining mavzusi insoniyat va oʻzgarishi kerak boʻlgan dunyo haqida boʻlgani edi.

Emel (2012-yil avgust oyida)

U Misr va Iroqda konsertlar berdi. Kanadada Vankuver xalq musiqasi festivalida va Monde Arabe de Monreal festivalida chiqishlar qildi[11].

2012-yil iyul oyining boshida u Iroqning Bagʻdod shahrida konsert berdi[12]. 28-iyul kuni u Belgiyadagi Sfinks festivalida kontsert berdi. U yerda Leonard Koenning „Hallelujah“ qoʻshigʻining cover varianti olqishlarga sazovor boʻldi[13]. 2013-yilda inqilobdan keyin Qohiradagi birinchi konsertidan soʻng, Ahram Online uni „Oʻz avlodining Fayruzi“ deb taʼriflagan. U Liondagi „Les nuits de Fourvière“ festivalida Dead Can Dance uchun ochilgan va Buyuk Britaniyaning Charlton Parkin shahridagi WOMAD festivalida chiqish qilgan. Isroil hukumati uni Ramallahga kirishiga ruxsat bermaydi. Shuning uchun u qoʻshigʻini Iordaniyada kamera qarshisida kuyladi. Uning kichik shousi Falastinlik tomoshabinlarga Ramallahdagi teatrda namoyish etildi.

„Kelmti Horra“ (Mening soʻzim bepul) qoʻshigʻi „arab bahorining madhiyasi“ sifatida tanilgani sababli, Emelning hozirgacha eng mashhur qoʻshigʻi boʻlib kelgan. Ushbu qoʻshiqning muvaffaqiyati uning Osloda 2015-yilgi Tinchlik boʻyicha Nobel mukofotini Tunis milliy dialog kvartetiga topshirish marosimida[14] ijro etilgani boʻldi (2015-yil 11-dekabr). Tadbirda u „Kelmti Horra“ qoʻshigʻining ikkita variantini ijro etdi. Ulardan biri faqat gitarachi Karim Attoumane joʻrligida, ikkinchisi esa toʻliq orkestr va xor joʻrligida ijro etildi. Buni konsertga mezbonlik qilgan Jey Leno, konsertning matbuot anjumanida uning eʼtiborini tortgan ilk arab tilida kuylagan qoʻshiqchi sifatida eʼtirof etgan.

U bir qancha vaqt Tricky bilan hamkorlik qildi va uning „Emel“ qoʻshigʻida yetakchi vokallarni taqdim etdi[15].

Ensen (Inson) (2017-2018)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ensen (Inson) 2017-yil fevral oyida Partisan Records tomonidan chiqarilgan[16]. Albom yetti mamlakatda, jumladan Islandiya, Shvetsiya, Fransiya va AQShda yozilgan[17]. Albom prodyuserlari orasida sobiq Björk hamkori, islandiyalik prodyuser Valgeir Sigurdsson va Emelning asosiy hamkori fransuz-tunislik prodyuser Amine Metanilar bor. Pitchfork albomdagi birinchi qoʻshiq „Ensen Dhaif“ (Inson, nochor inson)ni „baland zarbalar va qorongʻu soyali arabcha kichik tarozilarning ajoyib bezatilgan kombinatsiyasi“ deb baholadi. Uning yondiruvchi ohangini Matlutining galvanik ovozi boshqaradi. „Ensen Dhaif“da siz murosa qilishdan bosh tortayotgan odamni, haqiqiy xavf va haqiqat zarurligiga asoslangan qizgʻin qarashdagi qoʻshiqni eshitasiz. Matlutiaytganidek, qoʻshiq „juda kichik bir foiz kuchdan bahramand boʻlishi uchun ogʻirlik qiladigan va barcha kurashlarni koʻtarishi kerak boʻlgan odamlarga“ bagʻishlangan[17].

Keyin „Ensen“ning qoʻshiqlari „Ensenity“ remiks albomida butunlay qayta ishlandi.

Everywhere We Looked Was Burning (Biz qaragan hamma joy yonayotgan edi)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yilda u oʻzining birinchi inglizcha toʻliq inglizcha albomini chiqardi. „Everywhere We Looked Was Burning“da u tabiat haqida, shuningdek, bu davrlarning goʻzalligi va kurashi haqida aytishni xohlagan. U T.S. Eliot va Jon Ashberi kabi amerikalik shoirlarning „asosiy tasvirlaridan“ ilhomlangan. Oʻsha paytda u bir qancha vaqtdan beri Nyu-Yorkda yashayotgan edi. New York Times uni "U sirli tajriba haqida kuylar ekan, dron uygʻunligining barqaror, modal ohangi va choʻzilishi Shimoliy Afrika va Arablarning asoslariga ishora qiladi, uning elektr va elektron asboblari esa virtual makonda yurak urishi va aylanib yurib, jumboqni saqlab qoladi, " deydi. Bruklin Vegan „bu haqiqatan ham uning eng hayajonli qoʻshiqlaridan biri“ deb yozgan.

Oʻsha yili Emel Moorening Beloved Exile EPda qoʻshiq kuyladi. AllMusic uning chiqishlarini koʻrib chiqib: "Ochilish „Your Sentries Will Be Met with Force“ qoʻshigʻi Tunislik qoʻshiqchi Emel Matlutining jozibali vokalini aks ettiradi. U Murning yorqin va pulsatsiyalanuvchi elektronikasiga ajoyib yangi oʻlchov qoʻshadi" deydi.

2017-yilda u Tunisga qaytib, u yerda besh yil ichida ilk kontsertini namoish etdi. Shundan soʻng nufuzli Karfagen festivalida ishtirok etdi. Oʻsha yozda u Livandagi Beitaddin festivalida va Nyu-York shahridagi Central Parkdagi SummerStage festivalida ham chiqish qildi.

Tunis kundaliklari (2020-yildan hozirgi kungacha)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2020-yilda Tunisdagi uyida taʼtilda boʻlganida, u oʻzi akustik gitara va ovozi bilan "Tunis kundaliklari" qoʻsh albomini yozdi. „Tunis kundaliklari“ ikki qismga boʻlingan: „Kun“ va „Tun“[18]. Birinchi diskdagi qayta koʻrib chiqilgan qoʻshiqlari qisman ingliz tilida kuylangan va „Holm“ qoʻshigʻi 2021-yil yanvarida YouTubeʼda 3,5 million martadan koʻproq koʻrilgan[19]. Ikkinchi diskda Leonard Koen, Devid Boui va Jeff Baklining bir nechta coverlari mavjud[19]. Parijda albomni targʻib qilar ekan, u fransuz televideniyesi uchun bir martalik „Siouxsie“ va „Banshees“ qoʻshigʻining musiqasini yozdi[20].

2021-yilda u 2019-yilgi albomining jonli versiyasi boʻlgan „Everywhere We Looked Was Burning Live“ qoʻshigʻini chiqardi. Sentyabr oyida u Parijdagi Théâtre du Châteletda boʻlib oʻtgan bir martalik kontsert uchun elektron musiqa prodyuseri Vitalich bilan hamkorlik qildi. Ular birgalikda Variatsiyalar deb nomlangan tadbir uchun Gada Al-Samman sheʼriyati bilan yangi musiqa yaratdilar. Koʻrsatuv Culturebox kanali uchun suratga olingan va YouTubeʼga yuklangan[21].

U noyabr va dekabr oylarida Yaponiyada gastrollarda boʻldi[22].

Taʼsirlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Emel dastlabki taʼsir koʻrsatganlar sifatida Joan Baez, Bob Dilan, Marsel Xalif va Shayx Imomlarni sanab oʻtadi[17]. Uning boshqa taʼsirlantirgan odamlari orasida Janis Joplin, Sinéad OʻConnor, Led Zeppelin, Jeyms Bleyk, Rojer Uoters va Fuck Buttons bor.[23]

Uslub

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Emelning yagona uslubi Shimoliy Afrika ohanglari va zamonaviy elektronik (musiqa)ning aralashmasidir.

Kino

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Emel 2014-yilda Oyat Najafining „No Land’s Song“ hujjatli filmida 1979-yildan beri Eronda solist sifatida kuylagan birinchi ayol sifatida suratga tushgan. Uning musiqasi bir nechta filmlarning saundtreklarida ishlatilgan.

Moda

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Emel oʻzining sahna liboslari uchun tez-tez top va rivojlanayotgan dizaynerlar, jumladan Manish Arora, Jan-Pol Gotye va Ahmad Talfit bilan hamkorlik qiladi. Lekin asosan vatandoshi Azzedine Alaia bilan hamkorlik qiladi desak toʻgʻriroq boʻladi.

Diskografiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Albomlar
  • 2012 Kelmti Horra[24]
  • 2017-yil Ensen
  • 2018 Ensenity (Remiks albomi)
  • 2019 Biz qaragan hamma joy yonayotgan edi
  • 2020 Tunis kundaliklari
Hissa qoʻshgan sanʼatkor
  • 2013 Arab inqilobi uchun qoʻpol qoʻllanma (Jahon musiqa tarmogʻi)
  • 2016 „Endi Indie Arabia“ (Universal Music Group)
  • 2017 „Filiya: sanʼatkorlar islomofobiyaga qarshi chiqishmoqda“ (Floating House Recordings)

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ (unspecified title)
  2. ↑ „Emel Mathlouthi“. tv5monde.com. Qaraldi: 2016-yil 13-yanvar..
  3. ↑ „1e édition du Prix RMC Moyen-Orient Musique“ (French). RFI Musique (2006-yil 16-iyun). 2013-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-iyul.
  4. ↑ Westall, Sylvia. „Voice of Tunisian spring calls for justice, equality“. Reuters (2012-yil 4-iyul). Qaraldi: 2012-yil 30-iyul.
  5. ↑ „A Song for Bouazizi by Emel Mathlouthi“ (Arabic). France 24 (2011-yil 18-yanvar). Qaraldi: 2012-yil 30-iyul.
  6. ↑ Daniel Gumbiner. Now That We Have Tasted Hope: Voices from the Arab Spring. Lippincott Williams & Wilkins, 2012 — 22-bet. ISBN 1614520208. 
  7. ↑ Mathlouthi. „My word is Free, English Subtitled (Tunisian revolution)“. youtube.com.
  8. ↑ „Emel Mathlouthi, le jasmin et la voix“ (French). Mars Actu (2012-yil 20-iyul). 2012-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-mart.
  9. ↑ „Emel Mathlouthi: Voice Of The Tunisian Revolution“. NPR.org. Qaraldi: 2017-yil 30-avgust.
  10. ↑ Spencer. „Emel Mathlouthi: Kelmti Horra – review“ (2012-yil 19-fevral). Qaraldi: 2015-yil 20-yanvar.
  11. ↑ Varty, Alexander. „Vancouver Folk Music Festival performers use music to make a difference“. Vanvouver Free Press (2012-yil 12-iyul). 2012-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 30-iyul.
  12. ↑ Westall, Sylvia. „After Saddam and war, Iraq's musicians look to home“. Reuters (2012-yil 11-iyul). Qaraldi: 2012-yil 30-iyul.
  13. ↑ Crooijmans. „"In France I found my Tunisian identity"- an interview with Emel Mathlouthi“. NewsAndNoise.Wordpress.com (self-publicised). 2012-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 9-noyabr.
  14. ↑ „Emel Mathlouthi | Festival International Nuits d’Afrique de Montréal“ (en). festivalnuitsdafrique.com. 2017-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-avgust.
  15. ↑ Hudson. „Tricky '54U' EP“. exclaim.ca (2014-yil 9-may). Qaraldi: 2015-yil 20-yanvar.
  16. ↑ Gaworecki. „On 'Ensen', Emel Creates Revolutionary Hybrid Sounds“. Brooklyn Magazine (2017-yil 22-fevral). Qaraldi: 2017-yil 30-avgust.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Pelly, Jenn. „Why the World Needs Emel Mathlouthi’s Anthems Against the Dictatorship Machine“. Pitchfork (2016-yil 14-sentyabr).
  18. ↑ „Emel Mathlouthi Announces Double Album“. pitchfork.com (2020-yil 9-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 23-yanvar.
  19. ↑ 19,0 19,1 „La Tunisie, toit du monde de la chanteuse Emel Mathlouthi“. Marianne.net (2021-yil 26-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 26-yanvar.
  20. ↑ „Emel - Rhapsody (Siouxsie and the Banshees cover) dans la collection Reprise“. France.tv - La Blogothèque on YouTube (2020-yil 23-dekabr). Qaraldi: 2022-yil 4-yanvar.
  21. ↑ „Variations #6 : Vitalic & Emel Play Ghada Al-Samman (Live in Paris' Theâtre du Châtelet 30 September 2021)“. YouTube (2021-yil 30-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 29-noyabr.
  22. ↑ „Emel on tour in Japan November/December 2021“. Official. Qaraldi: 2021-yil 29-noyabr.
  23. ↑ Olbrich, Suze. „Emel Mathlouthi: ʻIt’s important to be out there as a creative woman from a Muslim culture'“. The Guardian (2017-yil 24-fevral).
  24. ↑ Neil Spencer, „Emel Mathlouthi: Kelmti Horra — review“, The Observer, 19 February 2012.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Emel_Mathlouthi&oldid=5212482" dan olindi