Eng katta yulduz
MACS J1149 Lensed Star 1, Icarus (Icarus), MACS J1149+2223 Lensed Star-1 „koʻk supergigant“ va eng uzoq kuzatilgan yulduzlar roʻyxatida ikkinchi oʻrinda turadi (2022-yil mart holatiga koʻra birinchi boʻlib „WHL0137-LS“), Quyoshdan 9-milliard yorugʻlik yili masofada joylashgan (z=1,49), 2018-yil aprel holatiga koʻra[1][2][3][4][5][6]. Bizga yetib kelgan yulduz nurlanishi katta portlashdan[5] 4,4 milliard yil keyin yetip kejga. Ushbu ob’ektni birinchi ochuvchilarni biri Patrik Kellining etgan soʻzlariga koʻra, yulduz avvalgi eng uzoq Supernova boʻlmagan yulduzdan kamida yuz baravar uzoqroqda. Shuningdek, birinchi marta yulduzning alohida obyekt sifatida kuchaytirilgan tasviri kuzatilgan[2][5].
Umumiy maʼlumot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yulduz „Hubble kosmik teleskopi“ tomonidan Refsdalning SN supernovasini oʻrganish doirasida topilgan. 2004-yildan beri Supernova suratlarini oʻrganayotganda, olimlar 2013-yilgi suratlarda paydo boʻlgan va 2016-yilga kelib yorqinroq boʻlgan yulduz manbasini topdilar. Manba alohida yulduz ekanligi aniqlandi, uning tasviri tortishish linzalari[1][2][3][4][5]. LS1 nurlanishi nafaqat 5-milliard yorugʻlik yili masofasida joylashgan „MACS j1149+2223“galaktika klasterining taʼsiri bilan kuchaytirildi, balki maʼlum bir vaqtda, shuningdek, koʻrish nurini kesib oʻtgan galaktikalar toʻplamida taxminan uch Quyosh massasi boʻlgan boshqa ixcham ob’ekt (gravitatsion mikrolensing)[7][5]. Odatda bunday tadqiqotlarda galaktikalar yoki supernovalar topilardi etiladi. Ob’ektning harorati vaqt oʻtishi bilan oʻzgarmadi, bu Supernova haqidagi taxminga zid keladi; shuningdek, harorat kattaligi boʻyicha ob’ekt koʻk supergigantlarga tayinlangan[8].
Yulduzdan yorugʻlik „Koinotning yoshi“ hozirgi 13,8-milliard yil qiymatining toʻrtdan bir qismini tashkil etgan bir paytda chiqarilgan. Kelli shunga oʻxshash mikrolensing hodisalari koinotdagi eng qadimgi yulduzlarni topishga yordam berishini taxmin qildi[8].
Hozirgi vaqtda yer bilan bogʻliq boʻlgan maʼlumot tizimida yulduz endi koʻk supergigant sifatida mavjud emas, bunday yulduzlarning umr koʻrish vaqti 10-dan 100-million yilgacha boʻlgan[8].
Yana qarang:[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Eng uzoq astronomik obyektlar roʻyxati
Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Kelly, Patrick L. et al. Extreme magnification of an individual star at redshift 1.5 by a galaxy-cluster lens(ingl.) // Nature : journal. — 2018. — 2 April (Andoza:Бсокр). — Andoza:Бсокр. — DOI:10.1038/s41550-018-0430-3. Архивировано 4 may 2018 года.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Hubble Uncovers the Farthest Star Ever Seen“. NASA (2018-yil 2-aprel). 2018-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-aprel.
- ↑ 3,0 3,1 Howell, Elizabeth „Rare Cosmic Alignment Reveals Most Distant Star Ever Seen“. Space.com (2018-yil 2-aprel). 2018-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-aprel.
- ↑ 4,0 4,1 Sanders, Robert. „Hubble peers through cosmic lens to capture most distant star ever seen“. Berkeley News (2018-yil 2-aprel). 2018-yil 5-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-aprel.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Parks, Jake „Hubble spots farthest star ever seen“. Astronomy (2018-yil 2-aprel). 2018-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-aprel.
- ↑ Dunham, Will „Most distant star ever detected sits halfway across the universe“. Reuters (2018-yil 2-aprel). 2018-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 3-aprel.
- ↑ „Hubble uses cosmic lens to discover most distant star ever observed“. Mathias Jäger. spacetelescope.org (2018-yil 2-aprel). 2018-yil 29-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 3-aprel.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Guarino, Ben „This star is the farthest ever seen. It’s 9 billion light-years away“. The Washington Post (2018-yil 3-aprel). 2018-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 3-aprel.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Hubble Discovers Supernova Split by Cosmic Lens — NASA (2017)
- View of SN Rafsdal — National Geographic Society (2015)
- Images of SN Refsdal — HubbleSite (2015)