Evrilish
 | |
| Muallif(lar) | Franz Kafka |
|---|---|
| Tarjimon(lar) | M. Solih |
| Til | nemischa |
| Oʻzbek tilida nashr etilgan sanasi | 1915 |
Evrilish (nemischa: Die Verwandlung ) Frans Kafka tomonidan 1915-yilda birinchi marta nashr etilgan qissa. Kafkaning eng mashhur asarlaridan biri boʻlgan „Evrilish“ sotuvchi Gregor Zamza haqida hikoya qiladi, u bir kuni ertalab uygʻonib, oʻzini tushunarsiz tarzda ulkan hasharotga aylanganiga guvoh boʻladi (nemischa: ungeheueres Ungeziefer , lit. „Yovvoyi zararkunanda“) va keyinchalik bu yangi holatga moslashish uchun kurashadi. Bu asar adabiyotshunoslar orasida keng muhokama qilinib, turlicha talqin qilingan. Ommaviy madaniyat va romanning moslashuvlarida, hasharotlar odatda suvarak sifatida tasvirlangan[1].
Syujeti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hikoyaning bosh qahramoni, oddiy sayohatchi sotuvchi Gregor Samsa ertalab uygʻonadi va u ulkan, jirkanch hasharotga aylanganini koʻrib qoladi. Kafkaning tipik uslubida metamorfozning sababi va undan oldingi voqealar ochib berilmaydi. Oʻquvchiga, xuddi hikoya qahramonlari kabi, shunchaki bir fakt taqdim etiladi: oʻzgarish sodir boʻladi. Qahramon sogʻlom fikrda va nima boʻlayotganidan xabardor. Gʻayrioddiy holatda u yotoqdan turolmaydi va eshikni ochmaydi, garchi uning oila aʼzolari — onasi, otasi va singlisi undan buni qilishni qatʼiy soʻrashsa ham. Uning oʻzgarishi haqida bilib, oila dahshatga tushadi: otasi uni xonaga haydab yuboradi, u yerda butun vaqt qoladi, faqat singlisi uni ovqatlantirish uchun keladi. Ogʻir ruhiy va jismoniy ogʻriqda (otasi unga olma tashladi, Gregor eshik oldida jarohat oldi) Gregor vaqtini xonada oʻtkazadi. U oiladagi yagona asosiy daromad manbai edi, endi uning oila aʼzolari pullarini tejab ishlatishga majbur, bosh qahramon esa oʻzini aybdor his qiladi. Avvaliga singlisi unga achinadi va tushunadi, lekin keyinroq oila zoʻrgʻa yashab, oʻz uyida oʻzini beadab va uyatsiz tutadigan ijarachilarni kiritishga majbur boʻlganida, u oʻz insoniylik his-tuygʻularining yoʻqotadi. Hasharot Gregor koʻp oʻtmay vafot etadi, uning boʻgʻimlaridan biriga yopishgan chirigan olma infeksiyasini yuqtiradi va oila uni axlat bilan supurib tashlaydi. Hikoya oilaning baxtli turmushining davomi, Gregorni unutish sahnasi bilan tugaydi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „The character of Grete Samsa in The Metamorphosis from LitCharts | The creators of SparkNotes“ (en). LitCharts. Qaraldi: 2017-yil 31-oktyabr.
 |