Kontent qismiga oʻtish

Foydalanuvchi:Boqiyeva Shakhnoza/Brigitte Bierlein

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Brigitte Bierlein

Bierlein (2019)
Avstriya moliya vaziri
Mansab davri
3-iyun 2019-yil – 7-yanvar 2020-yil
Prezident Alexander Van der Bellen
Oʻtmishdoshi Sebastian Kurz
Vorisi Sebastian Kurz
Konstitutsiyaviy sud vitse-prezidenti
Mansab davri
1-yanvar 2003-yil – 22-fevral 2018-yil
Oʻtmishdoshi Karl Korinek
Vorisi Christoph Grabenwarter
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 25-iyun 1949-yil (1949-06-25) (75 yosh)
Vienna, Avstriya
Siyosiy partiyasi Mustaqil
Alma mater Vienna universiteti
Vebsayti

Brigitte Bierlien (1949-yil 25-iyun) - Avstriyalik huquqshunos. 2019-yil iyun oyidan 2020-yil yanvar oygacha Avstriya kansleri sifatida xizmat qilishdan oldin Konstitutsiyaviy sudning prezidenti bo'lib faoliyat olib borgan. U ikkala lavozimda ish olib borgan birinchi ayol edi.

Bierlein 1990-yildan 2002-yilgacha prokurorlik idorasining bosh advokatini - asosan mamlakatning bosh prokurori hamda 2001-yildan 2003-yilgacha Xalqaro prokurorlar assotsiatsiyasi ijrochi kengashining a'zosi bo'lib xizmat qilgan. 2003-yilda Bierlein Konstitutsiyaviy sud a'zosi va vitse-prezidenti etib tayinlandi.

Ibizaning ishi natijasida prezident Aleksandr Van der Bellen Bierleinni Avstriyaning kansleri etib tayinladi. Parlament tomonidan ishlab chiqilgan ishonchsizlik qarori bilan Sebastian Kurz o'z lavozimidan chetlatilgani zamonaviy Avstriya tarixida birinchi muvaffaqiyatli ishonchsiz qaror bo'ldi. U ushbu vazifani bajargan ilk ayol bo'lib, Kurz boshchiligidagi keyingi hukumat 2019-yil 29-sentabr kuni qonunchilik saylovi bo'lib o'tgandan so'ng qasam ichgunga qadar xizmat qildi[1].

Hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Brigitte Bierlein Avstriya Ittifoqchilarining ishlashi davrida 1949-yil 25-iyun kuni Vyana tug'ilgan[2]. Uning otasi davlat xizmatchisi bo'lganonasi esa san'atkor bo'lib o'qigan, uy bekasi edi [3]. U Kundmanngasse Gimnaziya ta'lim olgan va uni 1967-yilda bitirgan.Bierlein dastlab san'at yoki arxitektura o'rganishni xohlagan va qo'llaniladigan san'atlar universitetiga qo'shilishga yaqinlashdi[4].Biroq, u oxir-oqibat o'rniga qonuniylik o'rganishni tanladi, qisman onasining maslahatiga binoan va qisman ota-onasiga kerakli vaqtdan ortiq moliyaviy og'irlik bo'lishni istamaganligi uchun[5].Bierlein Vyana universitetida o'qishga kirdi va 1971-yilda huquqshunoslik doktorligini oldi[2].

Sud faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bierlein 1975-yilda rasmiy ravishda sud hokimiyatiga ko'tarilishidan oldin to'rt yil davomida sudyalik nomzodida ishlagan.U keyingi ikki yil mobaynida sudlarni boshqargan, avval Innere Stadt va keyinroq Vienaning raisligi ostida ishlagan[2].Ilk lavozimida asosan ijara qonuni bo'yicha ishlarga kiradi, bu esa uni juda zerikarli qilgan bo'lib tuyuladi[5].

1977-yilda Bierleindagi suddan chiqib, Vyanadagi prokurorlik xizmatiga kirdi. U Avstriyada maxsus mutaxassislar tomonidan odatda o'tkazilgan ommaviy axborot vositalari huquqi asosida umumiy va siyosiy jinoiy ishlarga ham, jinoiy ishlarning javobgarligiga ega edi. 1986- yilda Bierlein Vyanadagi bosh prokurorlik xizmatiga ko'tarildi. U endi mamlakatning eng katta jinoyat palatalariga biriktirilgan nufuzli davlat xizmatchisi edi. 1987-yilda u Adliya vazirligi Jinoyat huquqi bo'limida bir necha oy ishlagan, so'ngra prokurorlik xizmatidagi lavozimga qaytgan[2].

1990-yilda u Oliy sudga to'g'ridan-to'g'ri bog'liq prokurorlik xizmati bo'limi bo'lgan Prokurorlik idorasining bosh advokatligiga tayinlandi[2]. U ushbu lavozimda xizmat qilgan birinchi ayol edi[4].

Huddi shu yili Bierlein Vyana Oliy Regional sudi sudyalari va prokurorlar bo'yicha ekspertiza kengashining a'zosi bo'ldi va bu lavozimda u 2010-yilgacha faoliyat olib bordi[2].

1995-yilda Bierlein Avstriyaning prokurorlar uyushmasining ijro etuvchi kengashiga tayinlandi. 2001-2003-yillarda u uyushmaning prezidenti bo'lib xizmat qildi. Shuningdek, 2001-yildan 2003-yilgacha u Xalqaro prokurorlar assotsiatsiyasi ijroiya kengashida o'rin egallagan[2].

2002-yilda birinchi Shüssel hukumati Bierleinni Konstitutsiyaviy sud vitse-prezidenti etib tayinlash uchun tavsiya qildi.O'sha paytda bu harakat bahssiz bo'lmagan. Bierlein katta g'ayrat bilan javobgarlikka tortilganammo o'zini huquqiy olim sifatida ajratib ko'rsatmagan[6]. Josef Cap kabi muxolifat siyosatchilari hukumatni ko'plab ko'proq malakali nomzodlarni partizanlar tomonidan hack qilinish foydasiga o'tkazib yuborishda aybladilar. Mariya Fekter kabi Bierlein tarafdorlari Bierleinning tayinlanishi Avstriyada gender tengligiga yo'naltirilgan muhim qadam bo'lishini aytishdi[7][8].

Mashhur avstriyalik huquq professori Werner Doraltning ta'kidlashicha, Bierlein Konstitutsiya sudidagi faoliyati avstriyaliklar siyosatchisi va sherigi Jörg HaiderJörg Haider avstriyalik sudya Ernest Maurerlarning sharofati bilan bo'lgan[9].

Prezident Tomas Klestil, vazirlik kengashining tavsifiga rozilik bildirgan holda Bierleinni 21-noyabr 2002-yilda tayinladi va bu tayinlash 2003-yil 1-yanvarda kuchga kirdi. Bir marta ham Bierlein o'z vazifasini bajargan birinchi ayol bo'ldi[7][8][10].Aslida, 1995-yilgacha Konstitutsiyaviy sudda hech qanday ayol bo'lmagan[3][11].

Bierlein sudning prezidenti Gerhart Holzinger 2017-yil 31-dekabr kuni suddan iste'foga chiqqanida o'z vazifasini oldi[12].

Erkinlik partiyasi tashabbusi bilan o'ng-o'rtadagi birinchi Kurz hukumati uning vaqtinchalik lavozimini doimiy lavozimga aylantirishga harakat qildi[13][14]. Prezident Aleksandr Van der Bellen Bierleinni Konstitutsiyaviy sudning yangi prezidenti sifatida 2018-yil 23-fevral kuni tayinladi[15].Bierleinning sobiq vitse-prezidenti vazifasi Oliy sud hakami Christoph Grabenwarterga o'tdi..lgari Xalq partiyasida vitse-kansler va Adliya vaziri bo'lgan Wolfgang Brandstetter bo'sh joyini to'ldirish uchun tayinlandi[14].

Bierlein 2019-yilda majburiy pensiya yoshiga 70 yoshga kirdi[13][14].

Siyosiy qarashlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bierleinning siyosatga bog'liqligi yo'q[16]. Sudda o'tgan yillari unga madaniyat va ideologik dushmanlar bilan yaxshi ishlash uchun obro'ga ega bo'lgan bo'lsa ham, prokurorlik davrida u jinoyatchilikka qarshi qattiqqo'l munosabatda bo'lgani uchun tanilgan[6][4].Siyosatning har ikki tomonidagi sharhchilar Bierleinning Xalq partiyasi va Erkinlik partiyasi bilan yaqin aloqalariga, shuningdek, uning karyerasi o'z navbatida hukumatlar uyushmasiga kutilmagan katta uzilishlar bilan qarzdorligini qayd etishadi[7][5][17].

Bierlein o'zi prokuror sifatida o'zining bardoshli ekanligini va umuman ijtimoiy an'analarga sodiq qolishini tan oladi[4]. Konstitutsiyaviy sudning hakami sifatida jangdan yuqori turish qobiliyatiga nisbatan shubhalarga javob sifatida u boshqa professional sudya kabi taraqqiyotga ham sodiq bo'lib, hech qachon biron bir partiyaga qo'shilmaganligini ta'kidlaydi[17].

2017-yil dekabr oyida Avstriya Konstitutsiyalor sudi, prezident sifatida Bierlein, 2019-yil 1-yanvarda bir jinsdagi nikohni joriy etishni qaror qildi.

Ibiza hodisasi oqibatida birinchi Kurz hukumati 27-may 2019-yilda parlamentda ishonchsizlik ovozidan mahrum bo'lganidan so'ng, Avstriya prezidenti Aleksandr Van der Bellen Bierleinni Kurzning o'rinbosari etib tayinladi[1]. U Avstriyaning birinchi ayol kansleri bo'lib, 2019-yil 29-sentabrda Milliy kengash saylovidan keyingi hukumat tuzilmaguncha lavozimda bo'ldi.Bierleinning tayinlanishi Milliy Kengashdagi barcha siyosiy partiyalar bilan kelishib olindi[18]. U 1921-1930-yillar o'rtasida ikki marta lavozimda bo'lgan Johannes Schoberdan keyin kansler sifatida xizmat qiladigan ikkinchi mustaqil va Avstriyaning urushdan keyingi tarixida birinchi bo'ldi.

Oilasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bierlein turmush qurmagan va farzandi yo'q[3][7]. Uning uzoq vaqtli hamkori 2021-yilda vafot etgan pensiyaga chiqqan hakam Ernest Maurer edi[9][5]. Bierlein san'at tarafdori. U zamonaviy rasmlarga ega, ammo o'zini kollektor deb hisoblamaydi. Shuningdek, u teatr va opera namoyishlariga, shuningdek, muzeylarga ham boradi. U chang`ida uchish va yelkanli kemada o'ynashdan zavqlanadi[8]. 2020-yil iyun oyida Bierlein mast bo'lgan holda haydashda gumon qilinib, to'xtatildi. U to'rt hafta davomida haydovchilik guvohnomasini berishga majbur bo'ldi va o'sha voqeadan keyin beri uzr so'radi [19].

Mukofotlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Avstriya Respublikasiga xizmat ko`rsatgani uchun "Makkalik" marsiyasi bilan kumushdan iborat "Kengillik" ordeni[20].
Avstriya Respublikasiga xizmat ko'rsatganlik uchun "Great Decoration of Honor" sarlavhasi bilan oltin bilan o'rnatilgan medali(2021-yil,16-iyun)

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 Said-Moorhouse. „Austria names its first female chancellor“. CNN (2019-yil 30-may). 2019-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 30-may.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 „Brigitte Bierlein“. Austrian Constitutional Court. 2018-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Jungwirth. „Erstmals eine Frau an der Spitze des Höchstgerichts“. Kleine Zeitung (2018-yil 21-fevral). 2018-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Kommanda. „Bierlein: Stets die Erste – jetzt auch im Verfassungsgerichtshof“. Die Presse (2018-yil 21-fevral). 2018-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "erste" defined multiple times with different content
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Prechtl. „Brigitte Bierlein: Kunstsinnige Spitzen-Juristin“. Oberösterreichische Nachrichten (2018-yil 22-fevral). 2018-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  6. ↑ 6,0 6,1 John. „Brigitte Bierlein, Pionierin an der Spitze des Höchstgerichts“. Der Standard (2018-yil 23-fevral). 2018-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 „Brigitte Bierlein: Paradejuristin wird erste Frau an VfGH-Spitze“. Die Presse (2018-yil 21-fevral). 2018-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 „Paradejuristin wird erste VfGH-Präsidentin“. Der Standard (2018-yil 21-fevral). 2018-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  9. ↑ 9,0 9,1 „Der Mann an Bierleins Seite – Ausdrucken – Österreich / oe24.at“. www.oe24.at. 2019-yil 2-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-iyun.
  10. ↑ Heller, Kurt. Der Verfassungsgerichtshof. Die Entwicklung der Verfassungsgerichtsbarkeit in Österreich von den Anfängen bis zur Gegenwart. Vienna: Verlag Österreich, 2010 — 492–495, 626-bet. 
  11. ↑ Aichinger. „Höchstrichterin: Nein zu Frauenquoten“. Die Presse (2009-yil 27-dekabr). 2018-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  12. ↑ „Vizepräsidentin Brigitte Bierlein übernimmt interimistisch Leitung des Verfassungsgerichtshofes“. Austrian Constitutional Court (2018-yil 1-yanvar). 2018-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  13. ↑ 13,0 13,1 „Bierlein wird VfGH-Präsidentin, Brandstetter rückt nach“. Tiroler Tageszeitung (2018-yil 21-fevral). 2018-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-may.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 „Bierlein wird VfGH-Präsidentin, Brandstetter rückt nach“. Die Presse (2018-yil 21-fevral). 2018-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  15. ↑ „Neues VfGH-Präsidium von Van der Bellen angelobt“. Die Presse (2018-yil 23-fevral). 2018-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may.
  16. ↑ Jones, Sam. „Brigitte Bierlein appointed interim Austrian chancellor“ (en-GB). Financial Times (2019-yil 30-may). 2019-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 30-may.
  17. ↑ 17,0 17,1 „VfGH-Präsidentin Bierlein: "Ich war nie bei einer politischen Partei"“. Oberösterreichische Nachrichten (2018-yil 26-fevral). 2018-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-may. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "partei" defined multiple times with different content
  18. ↑ „Austria gets first woman chancellor after scandal“ (en-GB). BBC (2019-yil 30-may). 2019-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-may.
  19. ↑ „0,8 Promille: Ex-Kanzlerin Bierlein wurde Führerschein abgenommen“.
  20. ↑ „Anfragebeantwortung“. Austrian Parliament (2012-yil 23-aprel). 2017-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-may.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yuridik idoralar
Oldingisi Konstitutsiyaviy sud vitse-prezidenti
2003–2018 		Keyingisi
Oldingisi Konstitutsiyaviy sud Prezidenti
2018–2019
Siyosiy idoralar
Oldingisi Avstriya moliya vaziri
2019–2020 		Keyingisi

[[Turkum:Yashayotgan insonlar]] [[Turkum:1949-yilda tugʻilganlar]] 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Foydalanuvchi:Boqiyeva_Shakhnoza/Brigitte_Bierlein&oldid=4320090" dan olindi