Kontent qismiga oʻtish

Fransiyada turizm

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mont-Sent-Mishel, Mansh
Skandola qoʻriqxonasi, Korsika
Versal saroyi

Fransiya—dunyoda eng koʻp sayyoh tashrif buyuruvchi mamlakat. 2013-yilda Fransiyadagi turizm yalpi ichki mahsulotga (YaIM) bevosita 79,8 milliard yevro hissa qoʻshdi. Uning 30 foizi xalqaro tashrif buyuruvchilar hisobidan, 70 foizi esa ichki turizm xarajatlaridan toʻgʻri keladi. Sayohat va turizmning umumiy hissasi YaIMning 9,7 % ni tashkil qiladi va mamlakatda 2,9 million ish oʻrni (bandlikning 10,9 %) tashkil etadi[1]. Turizm toʻlov balansiga katta hissa qoʻshadi.

2018-yilda Fransiyaga 89 million xorijiy sayyoh tashrif buyurdi. Bu dunyodagi barcha mamlakatlar orasida eng yaxshi natijadir[2]. Fransiyada YuNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan 45 ta obyekt mavjud boʻlib, ularda yuqori madaniy qiziqishga ega boʻlgan shaharlar yoki joylar (birinchi oʻrinda Parij, shuningdek, Luara vodiysi, Tuluza,Strasburg, Bordo, Lion va boshqalar), plyajlar va dengiz boʻyidagi kurortlar, togʻ-changʻi kurortlari mavjud. Shuningdek, koʻpchilik oʻzining goʻzalligi va osoyishtaligi bilan zavqlanadigan qishloq hududlari (yashil turizm) ham salmoqli oʻrinegallagan. Boy merosga ega boʻlgan kichik va goʻzal fransuz qishloqlari (masalan, Kollonges-la-Ruj, Lokronan yoki Montsoreau) Les Plus Beaux Villages de France (soʻzma-soʻz „Fransiyaning eng goʻzal qishloqlari“) uyushmasi orqali targʻib qilinadi[3]. „Ajoyib bogʻlar“ roʻyxati Madaniyat vazirligi tomonidan tasniflangan ikki yuzdan ortiq bogʻlarning roʻyxatidir.

2014-yilda Fransiyaga kelgan sayyohlarning aksariyati quyidagi mamlakatlar yoki hududlardan kelgan[4]:

Daraja Mamlakatlar Sayyohlar soni
1  YI28 68,436,000[4]
2  Shveysariya 6,200,000[4]
3  AQSh 3,169,000[4]
4  Xitoy 1,661,000[4]
5  Braziliya 1,542,000[4]
6  Kanada 1,001,000[4]
7  Yaponiya 784,000[4]
8  Rossiya 678,000[4]
9  Avstraliya 400,000[4]

2018-yilda Fransiyaga kelgan sayyohlarning aksariyati quyidagi mamlakatlar yoki hududlardan kelgan[5]:

Daraja Mamlakatlar Sayyohlar soni
1  Buyuk Britaniya 13,000,000[4]
2  Germaniya 12,300,000[5]
3  Belgiya 11,600,000[5]
4  Italiya 6,800,000[5]
5  Shveysariya 6,700,000[4]
6  Ispaniya 6,700,000[5]
7  Niderlandiya 4,700,000[5]
8  AQSh 4,500,000[5]
9  Xitoy 2,200,000[5]
Umumiy 89,300,000[5]

Qolganlar soni

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2014-yilda quyidagi mamlakatlardan kelgan sayyohlar Fransiyada eng koʻp qolishgan[6]:

# Mamlakatlar Qolishlar soni
1 Buyuk Britaniya bayrogʻi Birlashgan Qirollik 10 805 000
2 AQSH bayrogʻi AQSh 8 655 000
3 Olmoniya bayrogʻi Olmoniya 6 680 000
4 Belgiya bayrogʻi Belgiya 5 643 000
5 Ispaniya bayrogʻi Ispaniya 5 044 000
6 Italiya bayrogʻi Italiya 4 467 000
7 Xitoy bayrogʻi Xitoy 3 386 000
8 Shveytsariya bayrogʻi Shveysariya 3 333 000
9 Niderlandlar bayrogʻi Niderlandiya 3 316 000
10 Yaponiya bayrogʻi Yaponiya 1 344 000
# Umumiy 137 000 000

Shimollik sayyohlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2016-yil davomida Fransiyaga jami 2 million shimoliy sayyoh tashrif buyurdi. 300 000 Finlandiya, 360 000 Norvegiya, 540 000 Daniya va 800 000 sayyoh Shvetsiyadan kelgan. Skandinaviya mamlakatlaridan Fransiyaga sayyohlik istiqbolli boʻlishi kutilmoqda va 2022-yilga kelib shimollik turistlar soni 14 foizga oʻsishi kutilmoqda.

Turistik zonalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Eyfel minorasi. Trokadero maydonidan koʻrinishi

Fransiyaning poytaxti Parij dunyoda sayyohlar oqimi boʻyicha uchinchi oʻrinda turadi. Unda dunyodagi eng yirik va mashhur muzeylar, jumladan, dunyodagi eng koʻp tashrif buyuriladigan sanʼat muzeyi boʻlgan Luvr, shuningdek, yaqin atrofdagi lʼOrangerie muzeyi, asosan impressionizmga bagʻishlangan Orsey muzeyi, zamonaviy sanʼatga bagʻishlangan Jorj Pompidu muzeyi joylashgan.

Parijda dunyodagi eng mashhur diqqatga sazovor joylar joylashgan. Masalan, dunyodagi eng koʻp tashrif buyuriladigan, pulli xizmat koʻrsatiladigan Eyfel minorasi, Ark de Triomfe, Notr-Dam sobori yoki Monmartrdagi Sakre-Keur joylashgan[7].Luvr Yevropadagi eng katta ilm-fan muzeyidir. Parij yaqinida Fransiya qirollarining sobiq Versal saroyi joylashgan. Hozirda bu yer muzeyga aylantirilgan. Ushbu diqqatga sazovor joy YuNESKOning Jahon merosi ob’ekti sifatida himoyalangan[8].

Fransuz Rivierasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kot -d’Azurdagi Sen-Trope

Yiliga 10 milliondan ortiq sayyohga ega boʻlgan Fransiyaning janubi-sharqidagi Fransuz Rivierasi (fransuzcha: Côte d’Azur) Parij mintaqasidan keyin mamlakatdagi ikkinchi yetakchi sayyohlik yoʻnalishidir.

Kot-d’Azur iqtisodiy rivojlanish agentligi maʼlumotlariga koʻra, yiliga 300 kun quyoshli boʻladi. U 115 kilometr (71 mil) qirgʻoq chizigʻi va plyajlar, 18 golf maydonchasi va 3000 restorandan foyda koʻradi. Har yili Kot-d’Azur dunyo superyaxtalar parkining 50 % ga mezbonlik qiladi. Barcha superyaxtalarning 90 foizi umri davomida kamida bir marta mintaqa qirgʻoqlariga tashrif buyuradi[9]. Fransiya Rivierasining asosiy shaharlari: Nitsa, Antibes va Kann, Kap Ferrat kabi mashhur manzillari bor. Kann har yili boʻlib oʻtadigan Kann kinofestivaliga mezbonlik qiladi. Sayyohlar tez-tez Tulondan sharqda joylashgan Port-Kros milliy bogʻiga, shuningdek, Italiya chegarasi yaqinidagi Monte-Karlo kazinosi bilan mashhur Monako shahri-shtatiga tashrif buyurishadi.

Provans manzarasi

Provansning katta qismi, uning yetakchi shahri boʻlgan Marsel 2013-yil Yevropa madaniyati poytaxti sifatida ishlab chiqilgan. Mintaqada koʻplab mashhur tabiiy joylarni topish mumkin. Masalan, Dyu-Verdon daralari, Kamarge, Kalankes milliy bogʻi va Luberonning odatiy landshafti sayyohlarni oʻziga jalb qiladi. Provansda Pont du Gard, Arles Rim yodgorliklari yoki Avinyondagi Palais des Papes kabi oʻnlab mashhur tarixiy joylar joylashgan. Oʻrtayer dengizi sohilidagi Eks-en-Provens, La Siotat yoki Kassis kabi bir qancha kichik shaharlar ham koʻplab sayyohlarni oʻziga tortadi[10].

Luara vodiysi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Chateau de Chenonceau qasri. Luara vodiysi

Yana bir asosiy manzil — Luara vodiysidagi Châteaux (qal’alar).  Fransuz inqilobi davrida bir qancha buyuk fransuz saroylari vayron qilingan, koʻplari talon-toroj qilingan va xazinalari oʻgʻirlangan. Bir kechada agʻdarilgan zodagonlarning koʻpchiligi qashshoqlashib qolgan. Birinchi jahon urushi va Ikkinchi Jahon urushi yillari paytida ham koʻplab tarixiy obidalarga shikast yetgan. Ulardan baʼzilari Ikkinchi Jahon urushi tugaganidan keyin oʻz sayyohlik faoliaytini davom ettirgan.[11]. Bu Jahon merosi obyekti Amboise, Anjers, Blua, Chinon, Orlean va Saumur kabi tarixiy shaharlaridagi meʼmoriy merosining sifati bilan diqqatga sazovordir. Xususan, Amboise de Amboise kabi qasrlari bilan, d’Ussé, de Villandry, de Chenonso va de Montsoreau esa Fransiya Uygʻonish davri memuarlari bilan mashhurdir.

Fransiya Alpi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aiguille du Midi

Fransuz Alp togʻlari Alp togʻ tizmasining Fransiya hududidagi Ron-Alp va Provans-Alpes-Kot-d’Azur mintaqalarida joylashgan qismlari. Fransuz Alp togʻlarining baʼzilari toʻliq Fransiya hududida boʻlsa, boshqalari, masalan, Mont Blan massivi, Shvetsariya va Italiya bilan taqsimlangan. 20 dan ortiq changʻi kurortlari qishda uni yevropaliklar orasida mashhur joyga aylantiradi[12].

Korsika manzarasi

Korsika Oʻrtayer dengizidagi Sitsiliya, Sardiniya va Kiprdan keyin toʻrtinchi eng katta oroldir. Bu madaniy jihatlari va geografik xususiyatlari (Parc Naturel Régaional de Corse) bilan sayyohlar uchun mashhur diqqatga sazovor joy (Asosiy shaharlari Ajaccio va Bastia va Sarkten kabi kichik shaharlar). Kalanka de Piana va Skandola qoʻriqxonasi YuNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan. Orolning uzunligi eng uzuni 183 kilometr (114 milya), eng kengligi 83 kilometr (52 milya), qirgʻoq chizigʻi 1000 kilometr (620 milya), 200 dan ortiq plyajlar va juda togʻli boʻlib, eng baland choʻqqisi Monte Cinto hisoblanadi. 2,706 metr (8,878 fut) va 2,000 metrdan (6,600 fut) ortiq boʻlgan 120 ga yaqin choʻqqilarga ega. Togʻlar orolning uchdan ikki qismini tashkil qilib, bitta zanjir hosil qiladi. Oʻrmonlar orolning 20 % ​​ni tashkil qiladi.

Mashhur joylar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fransiyada madaniy qiziqish uygʻotadigan koʻplab shaharlar mavjud. Ulardan baʼzilari Fransiya Madaniyat vazirligi tomonidan „Sanʼat va tarix shaharchasi“ sifatida tasniflangan[13]. Fransiyaning barcha yirik shaharlari koʻrishga arziydi, chunki ularning barchasi madaniy va tarixiy koʻrinishlarga ega.

Les Plus Beaux Villages de France (inglizcha: „Fransiyaning eng goʻzal qishloqlari“) 1982-yilda tashkil etilgan mustaqil uyushma boʻlib, sifatli merosga ega boʻlgan kichik va goʻzal fransuz qishloqlarini targʻib qilishga qaratilgan. 2008-yil holatiga koʻra, Fransiyadagi 152 qishloq „Plus Beaux Villages de France“ deb nomlangan uyushma tarkibiga kirgan. Uyushmaga kirishdan oldin bir nechta mezonlar mavjud: qishloq aholisi 2000 kishidan oshmasligi kerak, kamida ikkita qoʻriqlanadigan hudud (tasviriy yoki afsonaviy joylar yoki ilmiy, badiiy yoki tarixiy ahamiyatga ega joylar) boʻlishi kerak. Ariza shahar kengashi tomonidan qabul qilinishi kerak.

Muayyan yoʻnalishlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fransiya koʻplab diniy ziyoratchilarni Sent-Jeyms yoʻli boʻylab yoki yiliga bir necha million mehmonni qabul qiluvchi Oliy Pireneydagi Lurd shahriga jalb qiladi. Taizze hamjamiyati dunyodagi eng muhim xristian ziyoratgohlaridan biriga aylangan. Dunyo boʻylab 100 000 dan ortiq odamlar ibodat qilish, Muqaddas Injilni oʻrganish, baham koʻrish huquqqiga ega. Jamoat ishlari uchun har yili Taizzega odamlar ziyoratga kelishadi.

Disneylend ParijFransiya va Yevropadagi eng mashhur istirohat bogʻi boʻlib, 2009-yilda dam olish maskani boʻlmish Disneylend Park va Uolt Disney Studios Parkiga birga 15 405 000 kishi tashrif buyurgan. Vendee—tarixiy Fransiyaning eng koʻp sayyohlar tashrif buyuradigan ikkinchi bogʻidir. Boshqa mashhur istirohat bogʻlari: Futuroskop Poitiers , Overgne-Rhône-Alpesdagi Vulkan  va Parij yaqinidagi Park Asterixdir.

Eng mashhur sayyohlik joylari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eng mashhur sayyohlik joylariga (yiliga tashrif buyuruvchilar) kiradi:

  • Notr-Dame de Parij (13,6 million)
  • Sacre-Coeur Bazilikasi (10,5 million)
  • Luvr muzeyi (8,5 million)
  • Eyfel minorasi (6,2 million)
  • Versal saroyi (6 million)
  • Pompidu markazi (3,6 million)
  • D’Orsay muzeyi (2,9 million)
  • Du quai Branly muzeyi(1,3 million)
  • Arc de Triomphe (1,2 million)
  • Mont Sen-Mishel (1 million)
  • Notr-Dam de la Gard (800 000)[17]
  • Chateau de Chambord (711 000)
  • Sent-Chapelle (683 000)
  • Metz sobori (652 000)[18]
  • Grenobl Bastiliyasi (600 000)
  • Pompidu-Metz markazi (550 000)[18]
  • Château du Haut-Kœnigsbourg (549 000)
  • Puy de Dome (500 000)
  • Pikasso muzeyi (441 000)
  • Karkasson (362 000)[11]

Galereya

  1. „2013 Travel & Tourism Economic Impact Report France“. World Travel & Tourism Council. 2013-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 26-noyabr.
  2. „Top 5 Most Visited Countries in the World“ (7-avgust 2019-yil).
  3. https://web.archive.org/web/20060507041333/http://www.travel-university.org/destinations/europe/france/
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Visiteurs internationaux en France en 2014
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Visiteurs internationaux en France en 2018
  6. „Visiteurs internationaux en France en 2017“.
  7. https://www.telegraph.co.uk/travel/destinations/europe/france/paris/articles/paris-travel-guide/
  8. https://web.archive.org/web/20110426234425/http://www.travelzones.net/europe/france/eiffel-tower-worlds-most-visited-paid-monument/
  9. arxiv nusxasi, 2011-04-25da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-06-13
  10. https://www.expatica.com/fr/lifestyle/things-to-do/places-to-visit-in-france-108092/
  11. 11,0 11,1 https://web.archive.org/web/20071224180811/http://www2.culture.gouv.fr/deps/mini_chiff_03/fr/musee.htm
  12. https://www.mosl-tourisme.fr/espace-pro.html (Wayback Machine saytida 2022-05-21 sanasida arxivlangan)?
  13. https://www.departement13.fr/tourisme/les-chiffres-cles-du-tourisme-dans-les-bouches-du-rhone/?P=1&cHash=b61be2b039a151d14d70149ea7b3f153[sayt ishlamaydi]
  • Clarke, Alan. „Coastal development in France: Tourism as a tool for regional development.“ Annals of Tourism Research 8.3 (1981): 447-461.
  • Eade, John. „Pilgrimage and tourism at Lourdes, France.“ Annals of Tourism Research 19.1 (1992): 18-32 online.
  • Endy, Christopher. Cold war holidays: American tourism in France (U of North Carolina Press, 2004).
  • Furlough, Ellen. „Making mass vacations: tourism and consumer culture in France, 1930s to 1970s.“ Comparative Studies in Society and History 40.2 (1998): 247-286 online.
  • Gordon, Bertram M. War Tourism. Second World War France from Defeat and Occupation to the Creation of Heritage (Cornell UP, 2018. ISBN) online review