Kontent qismiga oʻtish

Qodir Gʻulomov

Vikipediya, erkin ensiklopediya
(G‘ulomov Qodir G‘afurovichdan yoʻnaltirildi)
Gʻulomov Qodir Gʻofurovich
Oʻzbekiston Respublikasi Mudofaa vaziri
Mansab davri
2000-yil – 2005-yil 18-noyabrgacha
Prezident Islom Karimov
Oʻtmishdoshi Yuriy Agzamov
Vorisi Ruslan Mirzayev[1]
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining fan, taʼlim, sogʻliqni saqlash va sport boʻyicha davlat maslahatchisi
Mansab davri
2005-yil 18-noyabr – 2006-yil 16-yanvargacha
Prezident Islom Karimov
Oʻtmishdoshi Sh. Egamberdiyev
Vorisi M. Ikromov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 15-fevral 1945-yil (1945-02-15) (79 yosh)
Toshkent
Otasi Gʻafur Gʻulom
Mukofotlari 2-darajali Shon-sharaf ordeniOʻzbekiston fan arbobi
AQSh Mudofaa vazirini Oʻzbekistonga tashrifi (chapdan oʻngga: AQSHning Oʻzbekistondagi elchisi Jon Purnell, Oʻzbekiston Mudofaa vaziri Qodir Gʻulomov, AQSH Mudofaa vaziri Donald Ramsfeld). 24-fevral 2004-yil.

Qodir Gʻafurovich Gʻulomov (1945.15.2, Toshkent) – fizik olim, Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi akademigi (1995), fizika-matematika fanlari doktori (1980). Moskva davlat universitetini tugatgan (1968). Ayni paytda Dubnadagi Birlashgan yadro tadqiqotlari institutda ishlagan (1967—1968). Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi institutida kichik ilmiy xodim (1969—1970), Fizika-texnika institutida kichik ilmiy xodim, katta ilmiy xodim, laboratoriya mudiri (1971—1988). „Fizika—Quyosh“ ilmiy ishlab chiqarish birlashmasi Bosh direktor muovini (1988—1989), Bosh direktori (1989—1999), Oʻzbekiston FA Bosh ilmiy kotibi (1991—1999), Oʻzbekiston Respublikasi mudofaa vaziri (2000—2005), Prezident davlat maslahatchisi (2005-2006). Ilmiy ishlari yuqori energiyalar fizikasi, yadro fizikasi, elementar zarralar fizikasi, materialshunoslik sohalariga oid. Uning rahbarligida turli tipdagi quyosh kollektorlari, fotobatareyalar, yangi abraziv uskunalar, izolyatorlar va keramik buyumlar yaratildi hamda ularni ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyildi[2].

Tarjimai holi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qodir Gʻulomov shoir Gʻafur Gʻulomning oʻgʻli. 1963-yilda Toshkent davlat universitetiga oʻqishga kirdi, 1967-yilda Yadro tadqiqotlari birlashgan instituti Yuqori energiya laboratoriyasiga (Dubna) yuborildi. Bruno Pontekorvo, Mixail Meshcheryakov, Aleksandr Baldin, Mixail Podgoretskiy, Valentin Grishinlar bilan birga tahsil olgan. 1968-yilda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Yadro fizikasi institutiga Sodiq Azimovning yuqori energiya laboratoriyasiga yuborildi. 1971-yilda laboratoriya Fizika-texnika institutiga (keyinchalik „Fizika—Quyosh“ ilmiy-ishlab chiqarish birlashmasi) oʻtkazildi. 1989—1999-yillarda assotsiatsiya bosh direktori, 1991—1999-yillarda bir vaqtning oʻzida Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi bosh ilmiy kotibi.

1999—2000-yillarda – Mudofaa vazirining oʻrinbosari – Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari akademiyasi (OʻzR QKA) boshligʻi, 2000—2005-yillarda – Oʻzbekistonning birinchi fuqarolik mudofaa vaziri, keyin – Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Davlat maslahatchisi. 2006-yildan – „Fizika—Quyosh“ IIB yetakchi tadqiqotchisi.

Ilmiy faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ilmiy qiziqishlari tezlashtiruvchi energiyalar hududida adronlar va yadrolarning yadrolar bilan toʻqnashuvida koʻp zarracha hosil boʻlish jarayonlarini oʻrganish bilan bogʻliq. CERN (Shveysariya), Fermi va Brookhaven laboratoriyalarida (AQSh), JINR va IHEP (Protvino, Rossiya) da oʻtkazilgan bir qator emulsiya tajribalari rahbari. Tezlashtiruvchi energiyaning barcha diapazonida adronlar va yadrolarning yadrolar bilan toʻqnashuvi boʻyicha katta hajmdagi eksperimental maʼlumotlar toʻplagan. Qayta tarqalish bilan bogʻliq boʻlgan yadrolarga bir nechta jarayonlarning xususiyatlarining A-bogʻliqligi uchun kompensatsiya effektlari mavjudligini aniqlagan. U yadrolar bilan toʻqnashuvlarda kollektiv effektlarni izlash uchun korrelyatsiya tahlilining usullarini taklif qildi va amalga oshirdi, turli kinematik mintaqalardagi zarralar oʻrtasidagi dinamik korrelyatsiyalarni kuzatdi va yadrolarning markaziy toʻqnashuvlarida koʻp ishlab chiqarish multifraktal xususiyatga ega ekanligini koʻrsatdi. Yadrolarda zarrachalarni yaratish jarayonlariga bir qator nazariy yondashuvlarning tanqidiy tahlili amalga oshirildi, ularning baʼzilari (masalan, gidrodinamik modelga oid quvur modellari, klaster modellari) ilmiy aylanishdan olib tashlandi yoki ularning qoʻllanishi chegaralarini belgiladi. , bu kabi jarayonlarning umumiy tuzilishini oʻrnatishga imkon berdi va toʻqnashuvlarning turli kinematik mintaqalarida dominant mexanizmlarni ochib berdi va kollektiv effektlarni qidirishda muhim rol oʻynadi. Q. Gʻ. Gʻulomov tashabbusi va rahbarligida Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Materialshunoslik instituti (1993), UZSCINET Oʻzbekiston ilmiy-taʼlim tarmogʻi (1995) tashkil etildi. 1997 va 2010-yillarda u Xalqaro quyosh energiyasi markazini tashkil etishni taklif qilgan – 2013-yilda Toshkentda Xalqaro quyosh energiyasi instituti tashkil etilgan.

Fizika-matematika fanlari doktori (1980), professor, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi muxbir aʼzosi (1989), akademigi (1995), Islom olami Fanlar akademiyasining aʼzosi (1997).

1993—2000-yillarda – Oʻzbekistonning NATO Ilmiy qoʻmitasidagi vakili.

1996—1999-yillarda – Yevropa Ittifoqining INTAS dasturi ilmiy kengashi aʼzosi, Rivojlanayotgan mamlakatlardagi fan va texnologiyalar boʻyicha xalqaro ilmiy jamiyatlar ittifoqi (ICSU COSTED) doimiy qoʻmitasi aʼzosi.

Mudofaa vazirligidagi faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarini qurish va ulardan foydalanishning dolzarb masalalari boʻyicha aspirantura, harbiy ilmiy-tadqiqot ishlarini tashkil etish, harbiy adabiyotlarni rivojlantirish, „Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari kutubxonasi“ turkumini nashr etdi. Tillarni tayyorlash markazi tashkil qildi, Oʻzbekiston Respublikasi Harbiy-havo kuchlari, harbiy bilim yurtlari va serjantlar tayyorlash maktablarida harbiy kadrlar tayyorlash jarayoniga xorijiy harbiy mutaxassislarni jalb qildi. Oʻzbekistonda harbiy kuchlarning turli turlari va boʻgʻinlari uchun elektron trenajyorlarni ishlab chiqish va ishlab chiqarish, eskilarini qayta tiklash va bir qator yangi oʻquv poligonlari va jangovar tayyorgarlik markazlari, qurol-yarogʻ va harbiy texnikani taʼmirlash bazasi hamda yangi joylashtirish punktlarida qoʻshinlarni joylashtirish. Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarini modellashtirish va modellashtirish markaziga asos solgan (2004)[3].

Mukofotlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ilmiy nashrlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. S.A.Azimov,K.G.Gulamov et al. Is the tube approach to the multiple production on nuclei credible? Physics Letters 73B, pp. 500-,1978
  2. S.A.Azimov, K.G.Gulamov, G.M.Chernov. Implications of hadron-nucleus interactions for production models. J.Phys.G4, p. 813 , 1979
  3. E.S.Basova, A.I.Bondarenko, K.G. Gulamov, U/G/Gulyamov et al. Search for shock waves in nucleus-nucleus collisions . JETP Letters 24, 229—232 ,1976
  4. S.A.Azimov,K.G.Gulamov et al., Nuclear interactions of 21 GeV/c protons and 50 GeV/c negative pions in emulsions exposed in a strong magnetic field. Zeit.Phys.A300, pp. 47-62, 1981
  5. K. G. Gulamov. Collisions with nuclei. In Multiparticle Dynamics 1986, World Scientific, Singapore, 751—773,1986
  6. M.I.Adamovich, M.M.Aggarval, K.G.Gulamov et al., Rapidity density distributions in 16O,28Si, 36S, 197Au, and 208Pb induced heavy ion interactions at 4- 200 AGeV. Phys.Rev.Lett.69, p. 745, 1992
  7. U.U. Abdurakhmanov, K.G. Gulamov, S.I. Zhokhova, V.V. Lugovoi et al. Azimuthal Correlations of Secondary Particles in Collisions between Gold Nuclei and Track-Emulsion Nuclei at a Gold-Nucleus Energy of 10.6 GeV per Nucleon. Physics of Atomic Nuclei 72, 1479—1485,2009
  8. U. U. Abdurakhmanov, K. G. Gulamov, S. I. Zhokhova, and V. Sh. Navotny. Intra- and Intergroup Azimuthal Correlations of Particles in the Interaction of Gold Nuclei with Silver and Bromine Nuclei of Track Emulsions at the Projectile Energy of 10.6 GeV per Nucleon. Physics of Atomic Nuclei 73, 122—133,2010

Yana qarang

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ О назначении Гуломова К.Г. государственным советником Президента Республики Узбекистан по вопросам развития науки, образования, здравоохранения и спорта / 18.11.2005 г. / УП-3685 / Вед. ОМ, N 11, ст. 398
  2. ↑ OʻzME
  3. ↑ I. A. Karimov. Ukaz Prezidenta Respubliki Uzbekistan „O merax po dalneyshemu razvitiyu alternativnix istochnikov energii“. Sobranie zakonodatelstva Respubliki Uzbekistan, 2013 g., № 10, st.124
  4. ↑ „О НАГРАЖДЕНИИ В СВЯЗИ С ДВЕНАДЦАТОЙ ГОДОВЩИНОЙ НЕЗАВИСИМОСТИ РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН ГРУППЫ РАБОТНИКОВ ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ ОРГАНОВ, КОМИТЕТА ПО ОХРАНЕ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЫ, МИНИСТЕРСТВ ОБОРОНЫ И ПО ЧРЕЗВЫЧАЙНЫМ СИТУАЦИЯМ“. lex.uz (2003-yil 28-avgust). Qaraldi: 2023-yil 27-avgust.
  5. ↑ „Mustaqillik bayrami arafasida ta’lim, sog‘liqni saqlash va madaniyat sohalari xodimlari mukofotlandi“. Kun.uz. Qaraldi: 2023-yil 27-avgust.
  6. ↑ „Ўзбекистон Республикаси мустақиллигининг ўттиз икки йиллиги муносабати билан фан, таълим, соғлиқни сақлаш, адабиёт, маданият, санъат соҳалари ва оммавий ахборот воситалари ходимларидан бир гуруҳини мукофотлаш тўғрисида“. president.uz (2023-yil 26-avgust). Qaraldi: 2023-yil 27-avgust. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Qodir_Gʻulomov&oldid=5321407" dan olindi