Gabonda odam savdosi
Gabon, birinchi navbatda, Benin, Nigeriya, Togo, Mali, Gvineya va boshqa G'arbiy Afrika davlatlaridan kelgan bolalar uchun tranzit mamlakat bo'lib, ular odam savdosi, xususan, majburiy mehnat va majburiy fohishalik bilan shug'ullanadi. Ba'zi qurbonlar Ekvatorial Gvineyaga ekspluatatsiya qilish uchun Gabon orqali o'tishadi. UNICEF ma'lumotlariga ko'ra, qurbonlarning aksariyati ko'cha savdogarlari yoki mexanik bo'lib ishlashga majbur bo'lgan o'g'il bolalardir. Qizlar, odatda, majburiy uy sharoitida, bozorlarda yoki yo'l chetidagi restoranlarda majburiy mehnatga jalb qilinadi. O'tgan yil davomida qirg'oqbo'yi kuzatuvi kuchaytirildi - ayniqsa 2009-yil oktyabr oyida 34 nafar bola savdosi qurbonlarini olib ketayotgan dengiz kemasi Gabon suvlariga yetib kelganidan so'ng, ularning ba'zilari Ekvatorial Gvineyaga jo'natilgan. Qurbonlarning aksariyati yosh qizlar edi. Odam savdosi jinoyatchilari etnik guruhlarga asoslangan jinoiy tarmoqlarda faoliyat yuritadi. Ba'zi bolalar savdogarlari o'z mamlakatlarida vositachi bo'lib xizmat qiladigan ayollardir.[1] Ba'zi hollarda jabrlanuvchi bolalar ota-onalari ularni Gabonda ishga joylashish va'da qilgan vositachilarga topshirganliklarini aytishadi. Hukumat xalqaro uyushgan jinoyatchilik sindikatlari, bandlik agentliklari, nikoh brokerlari yoki Gabonda odam savdosiga yordam beradigan sayohat xizmatlari haqida hech qanday ma'lumotga ega emas. 2009-yilda hukumat Gabonda 18 yoshdan 25 yoshgacha bo'lgan yoshlarning uy qulligiga yoki fohishalikka majburlanishining yangi tendentsiyasini kuzata boshladi.[2]
Gabon hukumati AQSh hukumati odam savdosiga barham berish bo'yicha minimal standartlar deb hisoblagan narsaga to'liq rioya qilmaydi; ammo buning uchun sezilarli sa'y-harakatlarni amalga oshirmoqda. Ushbu sa'y-harakatlarga, xususan, odam savdosida gumon qilingan yetti nafarning hibsga olinishi va odam savdosi qurbonlari bolalarni himoya qilish xizmatlarining kengaytirilishiga qaramay, hukumat odam savdosiga qarshi kurashish bo'yicha sa'y-harakatlar kuchayib borayotganini ko'rsatmadi. Xususan, hukumat, 2003-2008-yillar davomida 30 dan ortiq jinoyat sodir etganlikda gumon qilingan shaxslar hibsga olinganiga qaramay, yana bir yil davomida odam savdosi bilan shug'ullanuvchilarning jinoiy javobgarlikka tortilganligi yoki sudlanganliklari haqida ma'lumot bermadi.[2] Shu sababli, Gabon ketma-ket uchinchi yil 2-darajali kuzatuv ro'yxatiga kiritilgan.
AQSh Davlat departamentining Odam savdosini monitoring qilish va unga qarshi kurashish boshqarmasi mamlakatni 2017-yilda “2-darajali kuzatuv roʻyxati”ga kiritdi.[3]
Prokuratura
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gabon hukumati odam savdosiga qarshi huquqni muhofaza qilish bo'yicha sa'y-harakatlarda cheklangan yutuqlarni namoyish etdi. Gabonda odam savdosi shakllariga oid bir qancha qonunlar mavjud. Qonun 09/04 2004-yil sentabr oyida qabul qilingan. Qonun 20 000 dan 40 000 dollargacha jarima bilan birga 5 yildan 15 yilgacha qamoq jazosini belgilaydi. Jinoyat kodeksining 261-moddasi 2 yildan 5 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish va jarimani nazarda tutuvchi 261-moddada bolani fohishalik maqsadida sotib olish taqiqlangan. 21/63-94-sonli qonun bilan kattalarni fohishalikka majburlash taqiqlangan. 2010-yil davomida hukumat odam savdosi uchun yetti nafar kishi hibsga olingani haqida xabar bergan, biroq bu ishlarning tafsilotlarini oshkor etmagan. Hukumat, shuningdek, yil davomida odam savdosi bo'yicha jinoiy ish yoki sudlanganlik haqida xabar bermadi. 2010-yil fevral oyida chegarada Kamerun, Mali, Burkina-Faso va Gvineyadan 18 nafar yosh yigitni Gabonga olib kirishga uringan uch nafar gumonlanuvchi odam savdogarlari hibsga olingan. Tergov davom etar ekan, gumondorlar qamoqda qolmoqda. Jinoyat ishlari bo'yicha sud o'z taqvimini yiliga bir marta yig'ilishni nazarda tutgan va bir hafta davomida odam savdosida gumon qilingan jinoyatchilar odatda qamoqxonada sud jarayonini kutishgan va xizmat muddati uchun kredit olishgan.[2]
Himoya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gabon hukumati odam savdosi jabrdiydalarining zarur himoya xizmatlaridan foydalanishini ta'minlash borasidagi sa'y-harakatlarida muvaffaqiyatga erishdi. Hukumat xodimlari muhojir bolalar kabi zaif guruhlar orasidan odam savdosi qurbonlarini aniqlash tartib-qoidalarini qo'llagan va ularni muntazam ravishda hukumat yoki NNT boshpanalariga jo'natgan. Gabon suvlaridagi kemaga javob qaytarish chog‘ida rasmiylar kemadagi 34 nafar bolani (285 nafari orasida) odam savdosi qurboni sifatida aniqladilar va ularga yordam ko‘rsatish choralarini ko‘rdilar.[2]
Jabrlanuvchilarni himoya qilish bo'yicha chora-tadbirlarni bevosita qo'llab-quvvatlash uchun hukumat Librevil va Port-Gentil shaharlarida odam savdosi qurbonlari bo'lgan bolalarga homiylik qilishni taklif qiluvchi uchta markazni qo'llab-quvvatlash uchun taxminan 270 000 dollar sarfladi. Ushbu markazlar boshpana, tibbiy yordam, ta'lim va reabilitatsiya xizmatlarini, shuningdek, jabrlanuvchilarni o'z huquqlarini himoya qilishga o'rgatish uchun psixo -ijtimoiy xizmatlarni taqdim etdi. Hukumat odam savdosi qurbonlariga vaqtinchalik de-fakto rezident maqomini berdi va ularni deportatsiya qilishdan saqladi. Hukumat yana ikkita markazni reabilitatsiya qilishni boshladi va Fransvil, Moanda va Tchibangada bolalarni himoya qilish markazlarini ochdi. Hukumat, shuningdek, ko'cha bolalari uchun oltita markaz ochdi va Ichki ishlar vazirligi noqonuniy muhojirlar uchun ikkita tranzit markazni boshqardi.[2]
Oldini olish
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gabon hukumati 2010-yilda odam savdosining oldini olish uchun bir qator harakatlarni amalga oshirdi. 2009-yilda, uning oldini olish boʻyicha xabarlarning maqsadli yoʻnalishini yaxshilash boʻyicha birinchi qadam sifatida u 2500 nafar aholi orasida bolalarga nisbatan zoʻravonlik, jumladan, odam savdosi haqidagi tushunchalarini oʻrganish uchun soʻrov oʻtkazdi. So'rov natijalariga ko'ra, zo'ravonlik qurboni bo'lgan bolalarni aniqlashga qaratilgan tushuntirish kampaniyasi boshlanadi. Ogohlikni oshirish maqsadida mamlakat Prezidenti Vazirlar Kengashi yig'ilishlarida odam savdosi mavzusini ko'tardi. Shuningdek, 2009-yilda hukumat Gabonga odam savdosi dalillari uchun migratsiya naqshlarini kuzatdi. Hukumat havo kuzatuvi orqali dengiz xavfsizligini kuchaytirish bo'yicha sa'y-harakatlarini kuchaytirdi. 09/04-sonli Qonun bilan Bolalar savdosiga qarshi kurash bo'yicha vazirliklararo qo'mita tuzilgan. Vazirliklararo qoʻmita odam savdosining shakllari va oqibatlarini yoritib berish maqsadida “Bolalar ekspluatatsiyasini TOʻXT” deb nomlangan varaqalar va plakatlarni chop etdi va tarqatdi. Xorijiy hukumat homiylik qilgan odam savdosiga qarshi kurash boʻyicha treninglar haqida hukumat matbuotida keng yoritilishi qurbonlarning shaxsini aniqlash va huquqni muhofaza qilish organlarining javob choralari haqida xabardorlikni oshirishga yordam berdi. Hukumat 2010-yil davomida jinsiy aloqaga bo'lgan talabni kamaytirish uchun chora ko'rmadi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ https://www.state.gov/reports/2021-trafficking-in-persons-report/gabon/Trafficking in Persons Report 2021]. U.S. Department of State (accessed June 24, 2022).
Bu maqola jamoat mulki boʻlgan maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 "Gabon". Trafficking in Persons Report 2010. U.S. Department of State (June 14, 2010). Bu maqola jamoat mulki boʻlgan maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi.
- ↑ „Trafficking in Persons Report 2017: Tier Placements“ (en-US). www.state.gov. 2017-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-dekabr.
