Guryevsk (Kaliningrad viloyati)

Guryevsk Гурьевск
Gerb
54°46′00″N 20°36′00″E
Mamlakat	Rossiya
Maydon	10 km2 (3.9 kv mi)
Markazi balandligi	20 m
Aholisi	26 760 (2 021)
Milliy tarkib	ruslar va boshqalar
Telefon kodi	40151
Pochta indeks(lar)i	238300

Guryevsk, 1947-yilgacha Noyxauzen, (nemischa: Neuhausen) Rossiya Federatsiyasidagi shahar, Kaliningrad viloyati Guryev tumanining (munitsipal okrugining) maʼmuriy markazi. Uning maydoni 12 km². Aholisi esa 26760 kishi (2021). Shahar Kaliningraddan 7 km shimoli-sharqda joylashgan va yoʻldosh shahar hisoblanadi.

Tarixi

Prussiya-Germaniya davri

IX asrga kelib Pregoli daryosiga tutash yerlarda pruss–sembov aholi punktlari paydo boʻldi. 1255-yilda shaharcha ritsarlar-salibchilar tomonidan hujum bilan bosib olingan, ular unda oʻzlarining vaqtinchalik tayanch punktini tashkil etishgan va Alta Vurgvall deb nomlangan. XVII asrda Noyxauzen saylovchi Georg Vilgelmning ov qal’asiga aylanadi. U oʻz tayinlanishini oʻgʻli „buyuk saylovchi“ Fridrix Vilgelm davrida ham saqlab qolgan.

Sovet davri

Ikkinchi jahon urushi davomida, 1945-yil 28-yanvarda Noyxauzen polkovnik L.G.Basants boshchiligidagi 192-oʻqchi diviziya tomonidan bosib olingan. Shu yilning 7-aprel kuni Noyxauzen shahrida joylashgan Konygsberg tumani tashkil etildi, 1946-yil 7-sentabrda esa shahar Sovet Ittifoqi qahramoni General-mayor Stepan Savelyevich Guryev (1902—1945) sharafiga qayta nomlandi, u Pillau hujumida halok boʻldi. Guryevsk Kaliningrad viloyatining shu nomli tumanining markazi boʻldi. Muhlen-Flus daryosi Guryevka deb qayta nomlandi. 1946-yil 21-mayda Königsberg-Noyxauzen-Tilzit temir yoʻl aloqasi tiklandi. 1947-yilda madaniyat uyi va „Avrora“ kinoteatri ochildi, tuman gazetasining birinchi soni chiqdi. 70-yillarda Guryevsk parrandachilik fabrikasi qurilishi shahar rivojlanishiga yangi turtki berdi. 1972-yilda birinchi ikkita besh qavatli uy qurildi.

Rossiya davri

80-yillarning oxiridan boshlab sobiq sovet respublikalaridan aholi migratsiyasi bilan Guryevsk aholisi sonining oʻsishi iqtisodiy oʻsishining yangi toʻlqini bogʻliq. Viloyat markaziga yaqinligi bu jarayonni ragʻbatlantirdi. Yangi korxonalar va yangi binolar tumani paydo boʻldi. 1993-yilda tiklangan kirxada Kaliningrad viloyatidagi birinchi yangi Apostol cherkovining birinchi xizmatlari boshlandi. Oʻsha yili Guryevskda Moskva Patriarxiyasining rus pravoslav cherkovi birinchi roʻyxatdan oʻtkazildi, 1999-yilda „Vozneseniya gospodnya“ pravoslav cherkovi qurilishi boshlandi. 1997-yil 30 mayda Guryevsk gerbi tasdiqlandi. 2006-yilda Guryevsk Guryevsk shahar okrugimunitsipal tuzilmasining markazi boʻldi.

Iqtisodiyoti

Sovet davrida Guryevsk qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish va qayta ishlashga ixtisoslashgan. Shaharda qurilish materiallari va detallari ishlab chiqarish, melioratsiya vairrigatsiya, qurilish va montaj ishlari, qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish va qayta ishlashga ixtisoslashgan koʻplab korxonalar tashkil etilgan. Shaharning asosiy korxonalari: 1974-yil 16-avgustda ishga tushirilgan parrandachilik fabrikasi, MCHJ „Guryevsk – Agro“, bu eng yirik don ishlab chiqaruvchisi Guryevsk shahar okrugida, MCHJ „PMK-3 GURYEVSKAYA“, MCHJ „Stroitel PMK-25“, MCHJ „Stroitel“, Avtotor-Mashstroy, mebel zavod, „Svetliy dom“ ishlab chiqarish korxonalar edi.

Arxitekturasi va diqqatga sazovor joylari

Yangi apostol cherkovi

Maʼmuriyat binosi

Shaharda ikki qavatli eski nemis uylari boʻlgan koʻchalar toʻliq saqlanib qolgan, shuningdek, zamonaviy uylarning mikrorayonlari qurilgan.

• XIII asr oxiridagi Noyxauzen qal’asi qayta qurilgan holda saqlanib qolgan.
• Guryevsk suv havzasidagi aviabazaning sobiq dam olish zonasi hududida XX asrning 80-yillari oxirigacha ochiq suzish havzasi saqlanib qolgan va ishlatilgan, hozirgi vaqtda esa u tashlab ketilgan holatga kelib qolgan.
• Shaharning janubi-sharqiy chekkasida, Noyxauzen qal’asi orqasidagi parkda X—XIII asrlardagi Burgval prusslari shaharchasining qoldiqlari vallar va xandaklar shaklida saqlanib qolgan. Guryevsk shahridagi bogʻda prusslar tomonidan ekilgan eman saqlanib qolgan.

• 
  Sanʼat maktabi
• 
  Bogʻ
• 
  S.S.Guryevning Byusti