High River
High River | |
|---|---|
| Shaharcha | |
 | |
| 50°34′51″N 113°52′26″W / 50.58083°N 113.87389°W | |
| Mamlakat | Kanada |
| {{{mintaqa_turi}}} | Calgary Metropolitan |
| Asos solingan | 1096-yil 12-fevral |
| Aholisi (2021) |
14 324 |
| Vaqt mintaqasi | UTC−7 (MST) |
High River — Kanadaning Alberta shtatidagi Calgary Metropolitan tumanidagi shaharcha. Bu taxminan 68 km Kalgaridan janubda, Alberta avtomagistrali 2 va 23 kesishmasida. 2006-yilda High River aholisi 13.584 kishidan iborat edi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shahar nomi, shahardan oqib oʻtadigan Highwood daryosidan olingan[1]. Bu hududda dastlab Blackfoot First Nation istiqomat qilgan, ular saytni Ispitzee (yoki „oqar suv boʻyidagi baland daraxtlar joyi“) deb atashgan. 1870-yilga kelib, Shimoli-Gʻarbiy otliq politsiya kelganidan keyin va 1877-yilda 7-sonli shartnoma imzolangandan soʻng, koʻchmanchilar mintaqaga kela boshladilar[2][3]. High Riverning rivojlanishi odamlar, otlar va qoramollar uchun Highwood daryosini kesib oʻtish uchun qulay joyga qaratilgan — bu „Crossing“ deb nomlanuvchi joy[4].
Shaharning rivojlanishi 1892-yilda Kalgari va Edmonton temir yoʻlining qurilishi bilan jadallashib ketdi[2][4]. High River 1901-yil 5-dekabrda qishloq sifatida, 1906-yil 12-fevralda esa shahar sifatida qoʻshilgan. Boʻlajak senator va fermer Daniel Edward Riley High River shahrining birinchi meri lavozimida ishlagan[5].
Birinchi jahon urushi davrida oʻsish sekinlashgan boʻlsa-da, urushdan keyin gʻisht konstruktsiyalari va bir qator sanoat tarmoqlarini qurish bilan davom etdi. Kanadaning birinchi havo kuchlari stansiyalaridan biri 1921-yilda shaharning sharqida qurilgan[6]. Xuddi shu havo stantsiyasida Britaniya Hamdoʻstligi havo oʻquv rejasining boshlangʻich uchish oʻquv maktabining tashkil etilishi Ikkinchi jahon davrida High River iqtisodiyotini yuksaltirishga yordam berdi[2][3].
High River 1950 va 1960-yillar davomida oʻsishda davom etdi. 1970-yillarda shahar markazida katta rekonstruksiya ishlari amalga oshirildi va qayta qurish davom etmoqda.
Suv toshqinlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Highwood daryosi tez-tez toshqinlarga duchor boʻladi. 1894, 1899, 1902, 1908, 1912, 1923, 1929, 1932, 1942, 1995, 2005 va 2013-yillarda favqulodda katta toshqin hodisalari sodir boʻlgan[7]. Yaqinda 2013-yildagi Alberta suv toshqini paytida, Albertadagi minglab odamlarga Highwood daryosi, Bow daryosi, Elbow daryosi Sheep daryosi va boshqa koʻplab daryolar koʻtarilganidan keyin odamlarni evakuatsiya qilish buyurildi[8][9]. 2013-yilda Highwood daryosining toshishi natijasida uch kishi halok bo‘lgan edi[10].
Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]High River nam kontinental iqlimga ega boʻlib. Yoz kunlari yumshoq va iliq kechalari salqin, qishi esa sovuq va qorli, yillik qor yogʻishi oʻrtacha 175 smni tashkil qiladi[11].
| High River iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 20,6 | 23 | 22,2 | 30 | 33,3 | 35 | 37,2 | 35,6 | 33,9 | 31,7 | 24,4 | 20 | 37,2 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | −0,1 | 1,6 | 4,8 | 10,9 | 15,8 | 19,3 | 23 | 23,1 | 17,7 | 11,9 | 4,4 | 0 | 11 |
| Oʻrtacha harorat, °C | −6,5 | −4,9 | −1,7 | 4,1 | 8,8 | 12,5 | 15,3 | 15 | 10,2 | 5,1 | −1,6 | −6,2 | 4,2 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −12,9 | −11,3 | −8,1 | −2,8 | 1,7 | 5,7 | 7,6 | 7 | 2,7 | −1,7 | −7,6 | −12,3 | −2,7 |
| Mutlaq minimal, °C | −45 | −43,3 | −40,6 | −30 | −19,4 | −4,4 | −3,9 | −16,7 | −16,1 | −29,4 | −37 | −45 | −45 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 20,4 | 19,2 | 33 | 38,7 | 72,8 | 111 | 60,2 | 59,6 | 55 | 24,8 | 26,5 | 27,1 | 538,6 |
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kanada Statistikasi tomonidan 2021-yilda oʻtkazilgan aholini roʻyxatga olish natijalariga koʻra, High River shahrida 14,324 aholi istiqomat qilgan boʻlib, uning 5,950 umumiy xususiy uylaridan 5,787 tasida istiqomat qilgan. 2016-yildagi 13,594 kishidan 5.4% ga oʻsgan. 22.19 km2 (8.57 kv mi) Yer maydoni bilan, 645,5/km² aholi zichligiga ega[12].
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1901-yil | 153 | — |
| 1906-yil | 1018 | +565,4 % |
| 1911-yil | 1182 | +16,1 % |
| 1916-yil | 1182 | +0,0 % |
| 1921-yil | 1198 | +1,4 % |
| 1926-yil | 1377 | +14,9 % |
| 1931-yil | 1459 | +6,0 % |
| 1936-yil | 1359 | −6,9 % |
| 1941-yil | 1430 | +5,2 % |
| 1946-yil | 1674 | +17,1 % |
| 1951-yil | 1888 | +12,8 % |
| 1956-yil | 2102 | +11,3 % |
| 1961-yil | 2276 | +8,3 % |
| 1966-yil | 2239 | −1,6 % |
| 1971-yil | 2676 | +19,5 % |
| 1976-yil | 3598 | +34,5 % |
| 1981-yil | 4,792 | +33,2 % |
| 1986-yil | 5,096 | +6,3 % |
| 1991-yil | 6269 | +23,0 % |
| 1996-yil | 7359 | +17,4 % |
| 2001-yil | 9345 | +27,0 % |
| 2006-yil | 10 716 | +14,7 % |
| 2011-yil | 12 920 | +20,6 % |
| 2016-yil | 13 584 | +5,1 % |
Sanʼat va madaniyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]High River turizmi va merosi harakatlarining bir qismi sifatida shahar atrofida High River tarixini aks ettiruvchi bir qator devoriy rasmlar chizilgan[13]. Ulardan birinchisi 1990-yillarda chizilgan, eng oxirgisi esa 2016-yilda qurib bitkazilgan[14].
Diqqatga sazovor joylari
[tahrir | manbasini tahrirlash]2010-yil iyul oyida binoning chodiridagi yong‘in natijasida tutun, suv va yong‘indan zarar ko‘rgan Highwood muzeyi mavjud (taxminan 1911 — 1912). Bu muzey Kanadaning tarixiy joylar roʻyxatiga kiritilgan[15].
Taniqli odamlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Evan Berger, Alberta Qonunchilik Assambleyasi aʼzosi, 2008 — 2012-yillar
- George Kanyon, qoʻshiqchi
- Joe Clark, Kanadaning sobiq bosh vaziri
- John „Pie“ McKenzie, sobiq professional xokkeychi
- W.O. Mitchell, yozuvchi
- Glen Sather, sobiq xokkeychi / bosh murabbiy
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Karamitsanis, Aphrodite, Ed. Place names of Alberta. “. 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „High River Downtown ARP Final Draft, O2 Planning + Design, page 25, Nov. 2014.“. 2015-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
- ↑ 3,0 3,1 Knupp, Lillian.
- ↑ 4,0 4,1 „Alberta Culture and Town of High River.“. 2015-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
- ↑ „Dan Riley fonds“. albertaonrecord.ca. Archives Society of Alberta. Qaraldi: 2020-yil 1-sentyabr.
- ↑ Roberts, Leslie.
- ↑ "Little Bow Project/ Highwood Diversion Plan.
- ↑ Calgary neighbourhoods underwater as Bow River’s rise continue
- ↑ Alberta floods prompt widespread downtown Calgary evacuations
- ↑ „RCMP confirm three dead in Alberta floods that forced 100,000 to evacuate“. National Post (2013-yil 22-iyun). Qaraldi: 2013-yil 26-iyun.
- ↑ Canada. „Canadian Climate Normals 1981-2010 Station Data - Climate - Environment and Climate Change Canada“ (en). climate.weather.gc.ca (2013-yil 25-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 30-aprel.
- ↑ „Population and dwelling counts: Canada, provinces and territories, and census subdivisions (municipalities)“. Statistics Canada (2022-yil 9-fevral). Qaraldi: 2022-yil 9-fevral.
- ↑ „The Town of High River Historic Murals.“. 2015-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-avgust.
- ↑ „Historic Murals“ (en-US). Town of High River. 2021-yil 14-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.
- ↑ Map at the Canadian Register of Historic Places. historicplaces.ca