Hyde Park

parkga kirish

Hyde Park (talaffuzi: Hayd Park) — London markazidagi 1,4 km² qirollik parki. Gʻarbdan Kensington bogʻlari bilan tutashgan. Siyosiy mitinglar, tantanalar va bayramlar uchun anʼanaviy joy.

Tarix

Qadimgi hudud nomi bilan atalgan Hyde Park Normand istilosidan oldin ham mavjud boʻlgan, keyin esa istilo paytida va keyin Genrix VIII hukmronligigacha Vestminster Abbeyiga tegishli edi. Monastirlar tarqatib yuborilishi boshlanishi bilan (1536), Genrix VIII uni oʻzining ov oʻyin-kulgilari uchun ishlatish uchun xazinaga musodara qildi. Jeyms I davrida park omma uchun ochiq edi va Charlz II davrida u londonliklarning sevimli maskaniga aylandi.

Bogʻning asosiy diqqatga sazovor joyi — suzishga ruxsat berilgan Serpantin koʻli. Parkning janubi-sharqiy burchagida Vellington gersogi muzeyi joylashgan.Shuningdek, Apsley uyi va Vellington archasi joylashgan. Ushbu ob’ektlar 1815-yilda Hyde Parkda Vellingtonning Napoleon ustidan qozongan gʻalabasiga bagʻishlangan tarixiy parad boʻlib oʻtganligi xotirasiga qurilgan. 1822-yilda Hayd-parkda gersog sharafiga haykaltarosh ser Richard Westmakott tomonidan Axillesning ulkan haykali oʻrnatildi. Bu Britaniya poytaxtidagi butunlay yalangʻoch odamning birinchi haykali edi. Hatto uning jinsiy aʼzolarini qoplagan bronza anjir bargi bilan toʻldirilgan boʻlsa ham, u shahar aholisining shov-shuviga sabab boʻldi. [[Файл:Westma.jpg|left|thumb|254x254px| Hayd-parkda Vellington gersogining Napoleon ustidan qozongan gʻalabasiga bagʻishlangan Axilles haykali haykaltarosh R. Vestmako ]] Qirolicha Viktoriya 1851-yilgi birinchi Jahon koʻrgazmasi oʻtkaziladigan joy sifatida Hyde Parkni tanladi, buning uchun parkda „dunyoning yangi mo''jizasi“ — Kristal saroy (saqlanmagan). 1889 -yilda Hyde Parkda „Boʻsh vaqtlarda yuruvchilar, ochiq omnibuslar va yuguruvchi taksilar“ deb nomlangan qisqa metrajli filmi suratga olingan.

2012-yilda London Olimpiadasi paytida Hyde Parkda triatlon musobaqalari, shuningdek, ochiq suvda 10 km suzish boʻlib oʻtdi.

2012-yil 17-iyul kuni Madonna The MDNA Tour doirasida parkda chiqish qildi, kontsertga 55 000 ga yaqin tomoshabin tashrif buyurdi.

2015-yil 27-iyun kuni Hyde-Parkda amerikalik qoʻshiqchi Taylor Swiftning konserti boʻlib oʻtdi.

2018-yilda The Cure musiqa tarixidagi belgilovchi rok guruhlaridan biri oʻzining 40 yoshini bogʻda kontsert bilan nishonladi. Konsert „The Cure — Anniversary 1978-2018 Live in Hyde Park London“ deb nomlangan.

Spikerlar burchagi

Angliyadan tashqarida, Hyde Park eng mashhur Spikerlar burchagi bu yerda har kim nutq soʻzlashi mumkin. Bu yerda turli notiq va voizlar anʼanaga koʻra oʻzlarining notiqlik mahoratini oshirib boradilar. Shu sababli, Hayd Park har qanday gʻoyalarni erkin eʼlon qilish va himoya qilish mumkin boʻlgan joy bilan sinonimga aylandi. Qayta qurish davrida SSSR shaharlaridagi „Gayd bogʻlari“ turli siyosiy va falsafiy oqimlar vakillarining oʻz qarashlarini targʻib qilish uchun yigʻilish joylari deb atala boshlandi.

Serpantin koʻli		Hayd parki qushlar nazaridan

Yodgorliklar

Urushda qatnashgan hayvonlarga yodgorlik

2004-yilda Hyde Parkning sharqiy qismida urushda qatnashgan hayvonlar xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik ochildi.

Bu devor boʻlib, uning yuzasida odamlar asrlar davomida oʻz urushlarida foydalangan hayvonlar tasvirlangan barelyef mavjud. Devorning oʻrtasida oʻtish joyi bor, uning oldida ikkita ogʻir yuklangan xachirning haykallari joylashgan. Ular devordagi boʻshliqdan oldinga, old tomonga oʻtayotganga oʻxshaydi.

Devorda ikkita yozuv bor. Birinchisida shunday deyilgan: „Ushbu yodgorlik Britaniya va ittifoqchi kuchlar tarkibidagi har doim urush va toʻqnashuvlarda xizmat qilgan va halok boʻlgan barcha hayvonlarga bagʻishlangan“, ikkinchisi pastda joylashgan: „Ularning boshqa iloji yoʻq edi“.