Islom sanʼati muzeyi (Berlin)

Islom sanʼati muzeyi; Museum für Islamische Kunst
Joylashuvi	Berlin (Pergamon muzeyi)
Koordinatalari	52°31′15″N 13°23′47″E / 52.52083°N 13.39639°E
Direktor	Stefan Weber
Turi	muzey
Sayt	smb.museum

52°31′14.9″N 13°23′47.0″E / 52.520806°N 13.396389°E / 52.520806; 13.396389{{#coordinates:}}: cannot have more than one primary tag per page Islom sanʼati muzeyi (nemischa: Museum für Islamische Kunst ) – Pergamon muzeyi ichida joylashgan muzey. Staatliche Museen zu Berlinning bir qismi.

Kolleksiya

Muzeyda Ispaniya va Hindiston oʻrtasidagi 7-asrdan 19-asrgacha boʻlgan islom sanʼatining turli xil asarlari namoyish etiladi.

Kolleksiyaning muhim obyektlari

Oʻzining kattaligi, tarixiy ahamiyati yoki muzeyga tashrif buyuruvchilar orasida mashhurligi tufayli turli xil saqlanadigan kolleksiyalar orasidagi eng muhimlari:

Mshatta Fasade
Aleppo xonasi – Suriyaning Halab shahridagi bir broker uyidan Usmonlilar davrida foydalanishga topshirilgan devor paneli^[1]
Al-humrodan gumbaz^[2]^[3]^[4]
Koshondan mehrob
Koʻniyadan mehrob
Dragon-Feniks gilami, Kichik Osiyo, 15-asr boshlari.
Qur’on lavhi, Kichik Osiyo (Koʻniya), 13-asr
Kitob sanʼati (kitob sanʼati kabinetlarida koʻrgazmani oʻzgartirish).

2009-yilda muzey londonlik kolleksioner Edmund de Ungerdan (1918—2011) islom sanʼati toʻplamini, avvallari Surreyning Ham tumanida joylashgan „Keir kolleksiyasi“ni ijaraga oldi. 50 yildan ortiq vaqt mobaynida yigʻilgan toʻplam 2000 yilni qamrab olgan 1500 ga yaqin sanʼat asarini oʻz ichiga oladi. Bu islom sanʼatining eng yirik shaxsiy kolleksiyalaridan biridir^[5]. Keir kolleksiyasining yuzdan ortiq eksponatlari birinchi marta 2007/2008-yillarda Sammlerglück maxsus koʻrgazmasida namoyish etilgan. Edmund de Unger kolleksiyasidan Islom sanʼati Pergamon muzeyida ommaga taqdim etildi. 2012-yil iyul oyida Berlin-Prussiya madaniy merosi milliy muzeylari va Edmund de Unger kolleksiyasi egalari oʻrtasidagi hamkorlik toʻxtatildi va dastlab uzoq muddatli ijaradagi kolleksiya qaytarib olindi. Keltirilgan sabablar toʻplam bilan ishlashni davom ettirish boʻyicha turli gʻoyalar edi^[6].

Tarixi

Muzey 1904-yilda Wilhelm von Bode tomonidan Kaiser-Friedrich-muzeyida (hozirgi Bode-muzey) Islom boʻlimi sifatida tashkil etilgan^[7]. Usmonlilar sultoni Abdulhamid II tomonidan Amman janubida joylashgan qurib bitkazilmagan umaviy sahro saroyidan boshlangan Mshatta jabhasi imperator Wilhelm II ga sovgʻa qilingan. Fasadning sharqiy qismlari Iordaniyada qolgan. Muzey 1939-yilda Ikkinchi jahon urushi tufayli yopildi.

1954-yilda kolleksiya Pergamon muzeyida Islom muzeyi sifatida qayta ochildi. 1968-yildan 1970-yilgacha Sharlottenburg saroyida koʻrgazma boʻlib oʻtdi. 1971-yilda Dahlem muzey majmuasining yangi binosida Islom sanʼati muzeyining doimiy koʻrgazmasi ochildi. 1958-yilda Pergamon muzeyidagi Islom muzeyi 1945—1946-yillarda Sovet Ittifoqiga oʻtkazilgan sanʼat asarlarining koʻp qismini talon-taroj qilingan sanʼat sifatida qaytarib oldi. Boshqa muhim kolleksiya obyektlarining qayta tiklanishi bilan 1967-yilga kelib barcha koʻrgazma xonalarini ommaga ochish mumkin boʻldi. Birlashish shartnomasiga asosan, ikki muzey tashkiliy ravishda 1992-yilda Islom sanʼati muzeyi nomi bilan birlashtirildi. Dahlemda koʻrgazma 1998-yilda yopildi. 2000-yilda Pergamon muzeyida janubiy tarafning yuqori qavatida yangi ishlab chiqilgan doimiy koʻrgazma ochildi.

Direktorlar

Dahlem		Muzey oroli
Wilhelm von Bode		1904–1921-yillar
Friedrich Sarre		1921–1931-yillar
Ernst Kühnel		1931–1951-yillar
Kurt Erdmann	1958–1964 yillar	Volfgang Dudzus	1959–1965 yillarda Islom muzeyi direktori
Klaus Brisch	1966–1988 yillar	Volkmar Enderlein	1965–1971-yillarda direktor vazifasini bajaruvchi, 1971—1978-yillarda direktor
Michael Meinecke	1988–1991 yillar	Volkmar Enderlein	1978–1991-yillar
Michael Meinecke		1992–1995-yillar
Volkmar Enderlein		1995–2001-yillar
Claus-Peter Haase		2001-yil 1-dekabr – 2009-yil 31-yanvar
Stefan Weber

Galereya

Collection Highlights
Mshatta jabhasi, VIII asr oʻrtalari^[8]
Abbosiy Samarradan kosa, 9-asr
Samanid Simurgh Platter, 10th century
Siculo-arab fil suyagi qutisi, 11-asr

Siculo-arab fil suyagi qutisi, 11-asr
Koshon mehrobi, 1226-yil
Saljuqiy lavhi, 13-asr oʻrtalari
Koʻniya mehrobi (tafsilot), 13-asr
Obdasta, 1251—1275
Dragon-Feniks gilami, 15-asr oʻrtalari – 16-asr
Vaza (Iznik kulollari), 16-asrning 1-choragi
Kichik naqshli Holbein gilami, 16-asr

Kichik naqshli Holbein gilami, 16-asr
Spiral Tendril Mughal Gilami (tafsilot), 16—17-asr
Imperator Jahongir Ramazon hayiti yigʻilishida, 1615—1625

Imperator Jahongir Ramazon hayiti yigʻilishida, 1615—1625

Adabiyotlar

Enderlein, Volkmar. Museum für Islamische Kunst (de). Verlag Philipp von Zabern, 2001. ISBN 3-8053-2681-5. OCLC 47728676.
Museum für Islamische Kunst. Museum of Islamic Art. P. von Zabern, 2003. ISBN 3-8053-3261-0. OCLC 53938877.
Kröger, Jens. Islamische Kunst in Berliner Sammlungen : [100 Jahre Museum für Islamische Kunst in Berlin ; im Museum für Islamische Kunst, Berlin, vom 19. Oktober 2004 bis 16. Januar 2005] (de). Parthas, 2004. ISBN 3-86601-435-X. OCLC 58421771.
Jens Kröger: Das Berliner Museum für Islamische Kunst als Forschungsinstitution der Islamischen Kunst im 20. Jahrhundert. (PDF; 692 kB). In: XXX. Deutscher Orientalistentag, Freiburg, 24.–28. September 2007. Ausgewählte Vorträge, herausgegeben im Auftrag der DMG von Rainer Brunner, Jens Peter Laut und Maurus Reinkowski. 2009. ISSN 1866-2943
Stefan Weber: Zwischen Spätantike und Moderne: Zur Neukonzeption des Museums für Islamische Kunst im Pergamonmuseum. In: Jahrbuch Preußischer Kulturbesitz, Band XLVIII (2014), S. 226–257.
Stefan Weber: Über uns und die anderen: Museen und kulturelle Bildung in der Islamdebatte. In: Jahrbuch Preußischer Kulturbesitz XLIX (2015), S. 88–109.
Stefan Weber: Jeder kann Aleppo lieben. In: National Geographic, November (2016), S. 28–32 (Syrian Heritage Archive Project)
Stefan Weber: Kampf um und gegen Kulturgüter im Nahen Osten – Das Fallbeispiel Syrien. In: BMVg.de: Der Reader Sicherheitspolitik, August (2016), S. 1–12 (Syrian Heritage Archive Project)
Stefan Weber: Multaka: museum as meeting point. Refugees as guides in Berlin museums / Multaka: il museo come punto di incontro. I rifugiati come guide nei musei berlinesi. In: Archaeology & ME, Looking at archaeology in contemmpory Europe / Pensare l’archeologia nell’Europa contemporana. Bologna (2016), S. 142–45.

Manbalar

↑ Annette Hagedorn „Aleppo Room“ in Discover Islamicart Art. Place: Museum With No Frontiers, 2010.
↑ The dome was brought to Berlin by Arthur von Gwinner in 1891 and given to the museum by his heirs in 1978. Jens Kröger: Alhambra Dome (2012). Museum With No Frontiers – Discover Islamic Art.
↑ Anna McSweeney: Arthur von Gwinner and the Alhambra Dome in Julia Gonnella and Jens Kröger (eds) Wie die Islamische Kunst nach Berlin Kam. Der Sammler und Museumsdirektor Friedrich Sarre (Berlin: Dietrich Reimer Verlag GmbH, 2015), 89–102.
↑ Alhambra-Dome. Deutsche Digitale Bibliothek
↑ „Extensive Permanent Loan from the Edmund de Ungers Collection“. 2018-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 4-noyabr.
↑ „press-release of July 13, 2012.“. 2021-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 20-may. Staatliche Museen zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz
↑ Jens Kröger: The Berlin Museum of Islamic Art as a Research Institution of Islamic Art in the 20th Century^{[sayt ishlamaydi]} (PDF; 692 kB). In: XXX. Deutscher Orientalistentag, Freiburg, 24–28 September 2007. Selected Lectures, edited on behalf of the DMG by Rainer Brunner, Jens Peter Laut, and Maurus Reinkowski, 2009, p. 10.
↑ Collection highlights listed in the museum site https://www.smb.museum/en/museums-institutions/museum-fuer-islamische-kunst/collection-research/collection-highlights/

Havolalar

Islamische Kunst muzeyi (Staatliche Museen zu Berlin)
Museum of Islamic Art, Berlin
Islomiy sanʼatni kashf qilish muzeyi
Freunde des Museums für Islamische Kunst im Pergamonmuseum eV

[Hagedorn-1] Annette Hagedorn „Aleppo Room“ in Discover Islamicart Art. Place: Museum With No Frontiers, 2010.

[2] The dome was brought to Berlin by Arthur von Gwinner in 1891 and given to the museum by his heirs in 1978. Jens Kröger: Alhambra Dome (2012). Museum With No Frontiers – Discover Islamic Art.

[3] Anna McSweeney: Arthur von Gwinner and the Alhambra Dome in Julia Gonnella and Jens Kröger (eds) Wie die Islamische Kunst nach Berlin Kam. Der Sammler und Museumsdirektor Friedrich Sarre (Berlin: Dietrich Reimer Verlag GmbH, 2015), 89–102.

[4] Alhambra-Dome. Deutsche Digitale Bibliothek

[5] „Extensive Permanent Loan from the Edmund de Ungers Collection“. 2018-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 4-noyabr.

[6] „press-release of July 13, 2012.“. 2021-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 20-may. Staatliche Museen zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz

[7] Jens Kröger: The Berlin Museum of Islamic Art as a Research Institution of Islamic Art in the 20th Century^{[sayt ishlamaydi]} (PDF; 692 kB). In: XXX. Deutscher Orientalistentag, Freiburg, 24–28 September 2007. Selected Lectures, edited on behalf of the DMG by Rainer Brunner, Jens Peter Laut, and Maurus Reinkowski, 2009, p. 10.

[8] Collection highlights listed in the museum site https://www.smb.museum/en/museums-institutions/museum-fuer-islamische-kunst/collection-research/collection-highlights/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]