Kontent qismiga oʻtish

Jamila Afghani

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Jamila Afghani (forscha: جمیله افغانی; Kobulda, 1976-yilda tugʻilgan)[1] feminist va Afgʻonistonda ayollar huquqlari va taʼlimi boʻyicha jamoat faoli. U Noor Educational and Capacity Development Organization (NECDO) asoschisi va ijrochi direktori. U, shuningdek, Afgʻoniston ayollar tarmogʻining (AWN) ijrochi aʼzosi.

Hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bolaligida Afghanida poliomiyelit bor edi va kasallik asoratlari tufayli braketdan foydalanish kerak edi.[2] U oʻn toʻrt yosh paytida, Sovet urushi davrida boshiga oʻq tegib oʻtgan.[3]

Afgʻoniston fuqarolik urushi paytida,1990-yillarda Kobuldan qochib, Peshovarga joylashdi.[4] Afghani Peshovar universitetida bakalavr va magistr darajalarini olgan.[5] Afghanining birinchi ishi Pokistondagi afgʻon qochqinlar lagerlarida ijtimoiy ishchi boʻlib ishlash boʻlgan.[6] Shuningdek, u lagerdagi ayollarning Qurʼon darslarini oʻrganish orqali savodxon boʻlishiga yordam bergan.[6]

Afghanining aytishicha, ayollarning taʼlim olishlaridagi eng katta toʻsiqlardan biri bu ayol oʻqituvchilarning yetishmasligidir.[7] 2001-yilda Afghani ayollar va bolalarga taʼlim olishda yordam berish uchun NECDOga asos solgan.[8] NECDO shuningdek, imo- ishora tilini oʻrgatadi va nizolarni va gender masalalarini hal qilish boʻyicha darslar oʻtiladi.[3] NECDO ayollar va qizlar bilan muloqot qilishning innovatsion usullarini yaratish bilan ayollar orasida tanilgan. Misol uchun, NECDO qizlar uchun kutubxona yaratdi, lekin ular qizlarni kutubxonaga olib kelish uchun oʻgʻil bolalarni yollashdi va har besh qiz olib kelgani uchun oʻgʻil bolalarga sovgʻalar berishdi.[9] Uning tashkiloti boʻlimlari 22 viloyatda 50 000 ga yaqin ayollarga xizmat qiladi.[10]

Afghanining ishi "Islom ayollarga nisbatan zoʻravonlikni qoʻllab-quvvatlaydi" degan notoʻgʻri tushunchani bevosita tanqid qiladi.[11] U imomlar uchun Afgʻonistonda birinchi " gender-nozik taʼlim yaratilgan."[12] U loyihani oʻzi va boshqalar tayyorlagan maʼlumotlarga qiziqqan imomlarni topish bilan boshladi. Imomlar ayollarning huquqlarini Islomiy nuqtai nazardan qamrab oladigan yangi maʼruzalarni darhol vaʼz qila boshladilar.[12] 2015-yilda u dasturidan 6000 ga yaqin imom foydalanishiga erishdi.[10] Kobulda uning dasturi shaharning yigirma nufuzli masjidida bir qator xutbalarni (juma xutbalarini) keltirib chiqardi.[13] Afghani oʻz ishi orqali "islomga eʼtibor berilmasa, ayollarning qadri tushadi"degan tushunchani olgʻa surdi, chunki afgʻon madaniyati juda diniy edi.[14] Uning gender taʼlimi Islom ayollarning huquqlarini himoya qilishini bilgan va ayollar himoyachisiga aylangan erkaklarga kuchli taʼsir koʻrsatdi.[15] Afghanining aytishicha, " dastur inqilobning oʻziga xos turi, chunki ilgari ayollarga zulm qilgani bilan tanilgan diniy rahbarlar endi Qur'on soʻzlarini ular uchun adolatni targʻib qilish uchun ishlatishadi."[16]

U Afgʻonistondagi ota asosiy rolni oʻynovchi qabilaviy boshqaruv tizimiga qarshi kurashda ham ishlaydi.[17] Uning fikricha, Afgʻonistondagi muammolardan biri fuqarolarning “islom, madaniyat va siyosat” oʻrtasidagi tafovutni ajrata olmasligidir.[18] Uning taʼkidlashicha, unga Islom dinini tinch yoʻl bilan talqin qilish va taʼlim berishga qarshi boʻlgan baʼzi afgʻonlar tomonidan tahdid qilingan.[19]

Afghani 2008-yilda Tanenbaum tinchlikparvar mukofoti bilan taqdirlangan[20] 2017-yilda u insoniyatni uygʻotish uchun Aurora mukofotiga nomzod boʻlgan finalchilar qatorida edi.[21]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Dubensky, Joyce S.. Peacemakers in action : profiles in religious peacebuilding. New York: Tanenbaum Center for Interreligious Understanding, 2007 — 250-bet. ISBN 978-1-107-15296-0. 
  2. ↑ „Jamila Afghani“. N-Peace Awards. N-Peace Network. 5-sentabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Jamila Afghani“. N-Peace Awards. N-Peace Network. 5-sentabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil."Jamila Afghani" (Wayback Machine saytida 5-sentabr 2013-yil sanasida arxivlangan). N-Peace Awards. N-Peace Network. Retrieved 8 September 2015.
  4. ↑ Oates, Lauryn (2005). „Catalyst For Change: Jamila Afghani“. Herizons. 18-jild. 9-bet. Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  5. ↑ „Afghan Women Leaders Speak“. Mershon Center for International Security Studies. Ohio State University (2005-yil noyabr). 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.
  6. ↑ 6,0 6,1 „Jamila Afghani“. Tanenbaum's Peacemakers in Action. 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-sentabr 2015-yil.
  7. ↑ Kitch, Sally L.. Contested Terrain: Reflections with Afghan Women Leaders. University of Illinois Press, 2014 — 26-bet. ISBN 978-0252038709. 
  8. ↑ „Afghan Women Leaders Speak“. Mershon Center for International Security Studies. Ohio State University (2005-yil noyabr). 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil."Afghan Women Leaders Speak" (Wayback Machine saytida 2016-03-05 sanasida arxivlangan) (PDF). Mershon Center for International Security Studies. Ohio State University. November 2005. Retrieved 8 September 2015.
  9. ↑ Oates, Lauryn (2005). „Catalyst For Change: Jamila Afghani“. Herizons. 18-jild. 9-bet. Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()Oates, Lauryn (2005). "Catalyst For Change: Jamila Afghani". Herizons. 18: 9. Retrieved 8 September 2015.
  10. ↑ 10,0 10,1 Weingarten, Elizabeth. „How to Promote Women's Rights, in Afghanistan and Around the World“. Foreign Policy (3-iyun 2015-yil). Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.
  11. ↑ Clark. „How One Amazing Afghan Woman Is Making Huge Strides for Equality“. Refinery 29 (11-iyun 2015-yil). Qaraldi: 6-yanvar 2020-yil.
  12. ↑ 12,0 12,1 Nalli, Hajer. „In Afghanistan, Danger Stalks Gender Imam Training“. Women's eNews (12-iyun 2015-yil). Qaraldi: 7-sentabr 2015-yil.
  13. ↑ „Jamila Afghani“. Women's Islamic Initiative in Spirituality and Equality. 28-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.
  14. ↑ Taplin-Chinoy, Shahnaz. „Muslim Women: Movers and Shakers Fight for Women's Rights“. Huffington Post (5-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 7-sentabr 2015-yil.
  15. ↑ Weingarten, Elizabeth. „How to Promote Women's Rights, in Afghanistan and Around the World“. Foreign Policy (3-iyun 2015-yil). Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.Weingarten, Elizabeth (3 June 2015). "How to Promote Women's Rights, in Afghanistan and Around the World". Foreign Policy. Retrieved 8 September 2015.
  16. ↑ Khalid, Kiran. „Altering Perceptions of Women in Muslim Countries“. CNN (23-oktabr 2013-yil). Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.
  17. ↑ Clark. „How One Amazing Afghan Woman Is Making Huge Strides for Equality“. Refinery 29 (11-iyun 2015-yil). Qaraldi: 6-yanvar 2020-yil.Clark, Meredith (11 June 2015). "How One Amazing Afghan Woman Is Making Huge Strides for Equality". Refinery 29. Retrieved 2020-01-06.
  18. ↑ Kitch, Sally L.. Contested Terrain: Reflections with Afghan Women Leaders. University of Illinois Press, 2014 — 26-bet. ISBN 978-0252038709. Kitch, Sally L. (2014). Contested Terrain: Reflections with Afghan Women Leaders. University of Illinois Press. p. 26. ISBN 978-0252038709.
  19. ↑ Nalli, Hajer. „In Afghanistan, Danger Stalks Gender Imam Training“. Women's eNews (12-iyun 2015-yil). Qaraldi: 7-sentabr 2015-yil.Nalli, Hajer (12 June 2015). "In Afghanistan, Danger Stalks Gender Imam Training". Womenʼs eNews. Retrieved 7 September 2015.
  20. ↑ Taplin-Chinoy, Shahnaz. „Muslim Women: Movers and Shakers Fight for Women's Rights“. Huffington Post (5-yanvar 2014-yil). Qaraldi: 7-sentabr 2015-yil.Taplin-Chinoy, Shahnaz (5 January 2014). "Muslim Women: Movers and Shakers Fight for Women's Rights". Huffington Post. Retrieved 7 September 2015.
  21. ↑ Aurora Prize. 2017 finalists. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Jamila_Afghani&oldid=5336962" dan olindi