Jon (qissa)
 O‘zbek tilidagi ikkinchi nashr muqovasi | |
| Asl nomi | Джан |
|---|---|
| Muallif(lar) | Andrey Platonov |
| Muharrir(lar) | Abdulla Sharopov |
| Tarjimon(lar) | Sharifjon Ahmad |
| Bezovchi(lar) | Bahriddin Bozorov |
| Mamlakat |
 SSSR |
| Til | ruscha |
| Qismlar | akadem●nasr |
| Janr(lar)i | qissa |
| Nashr etilgan sanasi | 1935-yil |
| Nashriyot | Akademnashr |
| Oʻzbek tilida nashr etilgan sanasi | 30-sentabr, 2019-yil |
| Sahifalar soni | 192 bet |
| ISBN | ISBN 978-9943-5651-3-5 |
Jon (ruscha: Джан, forschadan olingan: جان(jon) — „hayot baxsh etuvchi ruh“ degan maʼnoni anglatadi) — Andrey Platonov tomonidan yozilgan asar. Platonov 1935-yilda Turkmaniston Respublikasiga ikkinchi safari natijasida ushbu asarni yozishga qaror qilgan. Garchi 1930-yillarda Sovet davlati Jon asarini senzura qilib, faqat tanlangan boblarni nashr etgan boʻlsa-da, senzuralarsiz nashr 1999-yilda toʻliq chop etilgan.
Ruh asarini „Stalinizm davrining tipik, sotsial-realistik romani“ sifatida oʻqish mumkin. Asar Markaziy osiyolik „gʻayrirus“ iqtisodchi Nazar Chagatayevning Moskvani tark etib, oʻz xalqiga sotsializm gʻoyasini olib borish uchun joʻnab ketgani haqida hikoya qiladi.[1] Jonga yetib borgach, Chagataev xalqiga yordam berish uchun hech narsa qila olmasligini tushunadi, ammo hikoya oxirida Moskvaga qaytishdan oldin ular bilan sahro orqali togʻlar oralab xavfli sayohatga chiqadi. Hikoyaning aksariyati jon xalqining Sari-Qamish deltasidan Qoraqum choʻli orqali Ustyurt togʻlariga xavfli ravishda koʻchishlari haqida hikoya qiladi.
Jo‘g‘rofik bilimlar ushbu romanda muhim rol o'ynaydi, ayniqsa Platonov rus yozuvchisi sifatida O'rta Osiyoda "insayder" nuqtai nazaridan yozgan "begona" shaxs edi.[2] Voqea 1930-yillarda, aniqrog‘i 1924-1936 yillarda Oʻrta Osiyoda sodir boʻlgan milliy chegaralanish jarayonining yakunida, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Tojikiston, Turkmaniston va Oʻzbekiston SSRlarning tashkil topishida sodir boʻladi.[3] Bugungi kunda romanda ushbu oʻziga xos geografik belgilarga havolalari mos ravishda Oʻzbekiston, Turkmaniston va Qozogʻiston xalqlarida mavjud.
Tarjimalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Inglizcha tarjima[tahrir | manbasini tahrirlash]
"Soul" - "Jon" ingliz tiliga 2003 yilda Robert va Elizabeth Chandler tomonidan tarjima qilingan (Harvill Press nashriyoti tomonidan nashr etilgan). Koʻp oʻtmay, 2008-yilda New York Review Books Classics Andrey Platonovning Robert va Elizabet Chandler, Katia Grigoruk, Anjela Livingstone, Olga Meerson va Eric Naiman tomonidan ingliz tiliga tarjima qilingan asarlari toʻplamini nashr etdi, unda " Jon " romani, „Jon“ va „Qaytish“ qissalari va yana oltita hikoya bor.[4]
Oʻzbekcha tarjima[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kitobni o‘zbek tiliga Sharifjon Ahmad tarjima qilgan. Birinchi nashri 2019-yilda kirill yozuvida, ikkinchi nashri esa lotin yozuvida 2024-yil fevralida akadem•nasr ruknida chop etilgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Chandler, Robert (2017). „Bread for the Soul: Andrey Platonov“. Studia Litterarum. 2-jild, № 1. 244–267-bet. doi:10.22455/2500-4247-2017-2-1-244-267. ISSN 2500-4247.
- ↑ Holt, Katharine.. The Rise of Insider Iconography : Visions of Soviet Turkmenia in Russian-Language Literature and Film, 1921-1935. OCLC 893604449.
- ↑ Hirsch, Francine. Empire of Nations. Ithaca, NY: Cornell University Press, 2018-12-31. DOI:10.7591/9780801455940. ISBN 978-0-8014-5594-0.
- ↑ Platonov, Andreĭ Platonovich, 1899-1951.. Soul and other stories. New York Review Books, 2008. ISBN 978-1-59017-254-4. OCLC 153582650.