Kontent qismiga oʻtish

LGBT hamjamiyati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Greenwich Village, Manxettendagi gey mahalla, Stonewall Inn uyi, bu yerda kamalak gʻurur bayroqlari bilan bezatilgan.[1][2][3]

LGBT hamjamiyati (shuningdek, LGBTQ+ hamjamiyati, GLBT hamjamiyati, geylar hamjamiyati yoki noodatiy hamjamiyati sifatida ham tanilgan) – umumiy madaniyat va ijtimoiy harakatlar bilan birlashgan lezbian, gey, biseksual, transgender hamda boshqa noodatiy jinsiy orientatsiyali shaxslarning erkin guruhidir. Bu jamoalar, odatda, gʻurur, xilma-xillik, individuallik va jinsiy erkinlikni targʻib qiladi. LGBT faollari va sotsiologlar LGBT hamjamiyati qurishni kattaroq jamiyatda mavjud boʻlgan geteroseksizm, gomofobiya, bifobiya, transfobiya, jinsiy diskriminatsiya hamda konformistik bosimlarga qarshi kurash sifatida baholashadi. Magʻrurlik yoki baʼzan gey magʻrurligi atamasi LGBT hamjamiyatining oʻziga xosligini hamda jamoaviy kuchini ifodalab keladi va Magʻrurlik paradlari atamaning umumiy maʼnosini namoyish qilish, undan foydalanishning eng yaxshi namunasi, deb qaraladi. LGBT hamjamiyati siyosiy mansubligi jihatidan xilma-xildir. Lezbian, gey, biseksual yoki transgender boʻlgan barcha odamlar ham oʻzlarini LGBT hamjamiyatining bir qismi, deb hisoblamaydilar.

Qonuniy ruxsat berilgan mamlakatlarda LGBT hamjamiyatining bir qismi deb hisoblanishi mumkin boʻlgan birliklarga gey mahallalari, LGBT huquqlarini himoya qilish tashkilotlari, kompaniyalardagi LGBT xodimlar guruhlari, maktablar va universitetlardagi LGBT talabalar guruhlari, shuningdek, LGBTni qoʻllab-quvvatlovchi diniy guruhlar kiradi.

LGBT hamjamiyatlari dunyoning turli joylarida LGBT huquqlarini targʻib qiluvchi fuqarolik huquqlari uchun faollashishi yoki ularni qoʻllab-quvvatlashi mumkin. Shu bilan birga, kattaroq jamiyatdagi taniqli shaxslar maʼlum joylarda ushbu tashkilotlarga kuchli yordam taklif qilishlari mumkin. Misol uchun, LGBT himoyachisi va qoʻshiqchi Madonna shunday degandi: „Mendan butun dunyo boʻylab koʻplab Magʻrurlik tadbirlarida chiqishni soʻrashdi – lekin men Nyu-York shahrini hech qachon rad etmayman“.[4]

Atamashunoslik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

LGBT yoki GLBT – lezbian, gey, biseksual va transgenderni ifodalovchi qisqartmadir. 1990-yillardan beri qoʻllanilayotgan bu atama 1980-yillarning oʻrtalaridan oxirigacha ommalashib boshlagan gey atamasining oʻrnida qoʻllangan LGB abbreviaturasining moslashuvidir. Harakat har doim barcha LGBT odamlarini oʻz ichiga olgan boʻlsa-da, 1950-yillardan 1980-yillarning boshigacha bir soʻzdan iborat birlashtiruvchi atama gey edi. Keyinchalik bu atama koʻplab guruhlar tomonidan yanada aniq va toʻliqroq boʻlishi uchun lesbian, gey, biseksual, transgenderga kengaytirildi. Saksoninchi yillarning oxiri va 90-yillarning boshlarida Gʻarbda, ayniqsa, radikal siyosiy guruhlar tomonidan ishlatilganda,"gʻayritabiiy" doimiy ishlatiladigan bosh harflar qatoriga bir soʻzli muqobil sifatida qayta tiklandi. Shu tarzda LGBTQ qisqartmasi paydo boʻldi[5].

Mazkur qisqartma, shuningdek, LGBT kabi keng tarqalgan variantlari 1990-yillarda jinsiy erkinlik va gender identifikatori haqidagi mavzularni belgilashda foydalanish uchun umumatama sifatida asosiy oqimga qabul qilingan. Masalan, AQShdagi LGBT Harakatini Rivojlantirish loyihasi bunday birlashmalarni har tomonlama oʻrganish davomida LGBT hamjamiyatining aʼzolariga oid xizmatlarga ega boʻlgan jamoat markazlarini „LGBT hamjamiyat markazlari“ deb atagan[6][7].

LGBT atamasi jinsiylik erkinlik va gender identifikatoriga asoslangan madaniyatlarning xilmaxilligini ochib berish uchun moʻljallangan. Bu faqat lesbian, gey, biseksual yoki transgender boʻlgan odamlarga emas, balki heteroseksual yoki sisgender boʻlmagan har qanday kishiga tegishlilik hisoblanadi.[8] Ushbu inklyuziyani oʻz gʻayritabiiy yoki jinsiy orientatsiyasi soʻroq ostida boʻlganlar uchun Q harfini qoʻshadigan mashhur variant sifatida tasniflanadi; LGBTQ 1996-yildan beri qayd etilgan.[9][10]

Geylar hamjamiyati koʻpincha maʼlum belgilar, ayniqsa kamalak yoki kamalak bayroqlari bilan bogʻlanadi. Yunoncha lyambda belgisi („L“ – inglizcha liberation (ozodlik)dan), uchburchaklar, lentalar va gender belgilari ham „geylarga nisbatan tolerantlik“ belgisi sifatida ishlatiladi. Geylar hamjamiyatidagi boʻlinmalarni ifodalash uchun koʻplab turdagi bayroqlar mavjud, ammo eng koʻp tan olingani kamalak bayrogʻidir. Koʻpchilikka maʼlum boʻlgan kamalak bayrogʻining yaratuvchisi Gilbert Beykerning soʻzlariga koʻra, har bir rang jamiyatdagi qadriyatni ifodalaydi:

  • pushti = jinsiylik erkinlik
  • qizil = hayot
  • olovrang = salomatlik
  • sariq = quyosh
  • yashil = tabiat
  • koʻk = sanʼat
  • siyohrang = uygʻunlik
  • binafsha = kayfiyat
Kongressmen Nensi Pelosi Pushti uchburchak birodarlari marosimida

Keyinchalik, pushti va siyohrang bayroqdan olib tashlandi. Hozirgi bayroq birinchi marta 1979-yilgi Magʻrurlik paradida taqdim etilgan. Boshqa bayroqlar orasida OITS ustidan gʻalaba bayrogʻi, Teri magʻrurligi bayrogʻi hamda Bear Pride bayrogʻi bor.[11]

Lyambda belgisi dastlab Nyu-Yorkdagi Gey faollari ittifoqi (Gay Activists Alliance) tomonidan 1970-yilda yirik Geylarni ozod qilish Frontidan ajralib chiqqandan keyin qabul qilingan. Lyambda tanlangan, chunki odamlar belgini kollej ramzi bilan chalkashtirib yubormasliklari uchun lyambda qabul qilingan. Jamiyat ramzida lyambda ishtirok etmasa, uni geylar hamjamiyatining ramzi sifatida tan olinmaydi. „1974-yil dekabr oyida boʻlib oʻtgan Edinburg (Shotlandiya)dagi Geylar huquqlari boʻyicha Xalqaro Kongressda lyambda rasman gey va lesbiyan huquqlarining xalqaro ramzi deb eʼlon qilindi.“[11]

Uchburchak Xolokostdan keyin gomoseksuallar hamjamiyatining ramziga aylandi. Bu nafaqat yahudiylarni, balki nemis qonunlari tufayli oʻldirilgan gomoseksuallarni ham ifodalagan. Holokost paytida gomoseksuallar yahudiylar, oddiy mahbuslar va siyosiy mahbuslar oʻrtasidagi farqni aniqlash uchun pushti uchburchaklar bilan yorliqlangan. Qora uchburchak esa ayollar uchun faqat lezbiyen juftligini ifodalovchi ramzdir.

Pushti va sariq uchburchaklar Holokost paytida yahudiy gomoseksuallarini belgilash uchun ishlatilgan.

Pushti va sariq uchburchak yahudiy gomoseksuallarni belgilash uchun ishlatilgan. Gender ramzlari gomoseksual yoki biseksual munosabatlar oʻzgarishlarining ancha uzun roʻyxatiga ega boʻlib, ular aniq tanib olinadi, lekin boshqa belgilar kabi mashhur boʻlmasligi mumkin. Geylar hamjamiyati yoki gey gʻururi bilan bogʻliq boʻlgan boshqa belgilar qatoriga gey-oʻsmirlar oʻz joniga qasd qilish tasmasi, OITS haqida xabardorlik lentasi, lebrays hamda binafsha rangli karkidon kiradi.

1995-yil kuzida Inson huquqlari kampaniyasi logotipni (toʻq koʻk kvadratda sariq rangli tenglik belgisi) qabul qildi, bu lezbiyan, gey, biseksual va transgender hamjamiyatining eng taniqli ramzlaridan biriga aylandi. Logotip butun dunyo boʻylab koʻrish mumkin boʻlgan hamda LGBT aʼzolari uchun teng huquqlar uchun kurashning sinonimiga aylandi.[12]

Eng eʼtiborga molik oʻzgarishlardan biri 2017-yil 8-iyunda Pensilvaniya shtatining Filadelfiya shahrida amalga oshirildi. Ular anʼanaviy LGBT+ bayrogʻiga ikkita yangi – qora va jigarrang chiziq qoʻshdilar. Bular LGBTQIA hamjamiyatidagi aʼzolar rang-barangini taʼkidlash uchun moʻljallangan edi.[13]

Inson va qonuniy huquqlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nikoh erkinligi vakili Evan Vulfson Amerika skaut yigitlariga qarshi Oliy sud oldida bahslashdi. Deyl .

LGBT hamjamiyati global hamjamiyatning ijtimoiy tarkibiy qismi boʻlib, koʻpchilik, jumladan, geteroseksual ittifoqchilar orasida, fuqarolik huquqlari sohasida kam vakillarga ega deb hisoblaydi. Geylar jamiyatining hozirgi kurashiga asosan globallashuv sabab boʻldi. Amerika Qoʻshma Shtatlarida Ikkinchi Jahon urushi mamlakatning turli burchaklaridan kelgan koʻplab qishloq erkaklarini birlashtirdi va ularni Yevropaning baʼzi qismlarida yanada ilgʻor munosabatlarga duchor qildi. Urushdan keyin uyga qaytgan bu erkaklarning koʻpchiligi oʻzlarining kichik shaharchalariga qaytish oʻrniga shaharlarda birlashishga qaror qilishdi. Yangi paydo boʻlgan jamoalar tez orada geylar huquqlari harakatining boshida siyosiy rolga ega boʻldi, shu jumladan Stounoll kabi joylarda tarixiy voqealar ham yuz berdi. Bugungi kunda koʻplab yirik shaharlarda geylar va lesbianlarning jamoat markazlari mavjud. Dunyo boʻyicha koʻplab universitet hamda kollejlarda LGBT talabalari uchun yordam markazlari mavjud. Inson huquqlari kampaniyasi,[14] Lambda Legal, Empowering Spirits Foundation,[15] va GLAAD Qoʻshma Shtatlardagi keng koʻlamli masalalar boʻyicha LGBT kishilarini himoya qiladi. Xalqaro lesbian va gey uyushmasi ham mavjud. 1947-yilda Buyuk Britaniya Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasini (IHUD) qabul qilganda, LGBT faollari irqi, jinsi va jinsiy orientatsiyasidan qatʼi nazar, barcha odamlar uchun teng, ajralmas huquqlar tushunchasiga yopishib oldilar. Deklaratsiyada geylar huquqlari alohida tilga olinmaydi, lekin tenglik va kamsitishdan ozodlik haqida soʻz boradi.[16] 1962-yilda Klark Polak Pensilvaniya shtatining Filadelfiya shahridagi Yanus jamiyatiga qoʻshildi.[17] Oradan bir yil oʻtgach, u prezident boʻldi. 1968-yilda u Jamiyat oʻz nomini Gomoseksual Huquqni Isloh qilish Jamiyatiga oʻzgartirishini eʼlon qilarkan shunday degandi; „Gomoseksuallar endi oʻz ranglari ostida uchishga tayyor“ (Styuart, 1968).

Qoʻshma Shtatlardagi eng yirik geylar huquqlarini himoya qiluvchi tashkilotlardan biri boʻlgan Inson huquqlari kampaniyasining shtab-kvartirasi

Bir jinsli nikoh

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dunyoning baʼzi qismlarida sheriklik huquqi yoki nikohda bir jinsli juftliklar uchun ham ruxsat berilgan. Bir jinsli nikoh tarafdorlari nikohni bir jinsli juftliklar uchun uzaytirilishining sabablari sifatida turmushga chiqa olmaydigan odamlarga rad etiladigan bir qator imtiyozlarni, jumladan, immigratsiya, sogʻliqni saqlash, meros, mulkiy huquqlar hamda boshqa oilaviy majburiyat va himoyalarni keltirmoqda. . Geylar hamjamiyatidagi bir jinsli nikohning muxoliflari, bir jinsli juftliklarga nikoh huquqini kengaytirish orqali ushbu imtiyozlarga erishish uchun kurashish, ularning munosabatlari holatidan qatʼi nazar, odamlarga berilishi kerak boʻlgan imtiyozlarni (masalan, sogʻliqni saqlash) xususiylashtirishini taʼkidlaydilar. Bundan tashqari, ular geylar jamoasidagi bir jinsli nikoh harakati uch yoki undan ortiq aʼzolardan tashkil topgan oilalarni kamsitishini taʼkidlaydilar. Geylar jamiyatining ichidagi bir jinsli nikoh harakatiga qarshilikni tashqaridagi qarshilik bilan aralashtirib yubormaslik kerak.

Zamonaviy lesbianlar va geylar jamiyati Amerika bilan Gʻarbiy Yevropa ommaviy axborot vositalarida oʻsib borayotgan yaxlit bir tizimdir, bmurakkab oʻringa ega. Televideniye, filmlar yoki boshqa ommaviy axborot vositalarida lesbianlar va geylar odatda notoʻgʻri tasvirlangan. LGBT hamjamiyati koʻpincha stereotiplar asosida tasvirlanadi. Masalan, geylar yorqin va jasur koʻrinishda gavdalantirilgan. Boshqa ozchilik guruhlari singari, bu karikaturalar ham ushbu marginal guruhni masxara qilishga qaratilgan.[18]

Ayni paytda bolalar bilan bogʻliq oʻyin-kulgilarda havolalarni taqiqlash keng tarqalgan va havolalar paydo boʻlganda, ular deyarli har doim bahs-munozaralarga sabab boʻladi. 1997-yilda amerikalik komik Ellen DeGeneres oʻzining mashhur sitkomida oʻzini ochiqlaganida, Wendy's fast-food tarmogʻi kabi koʻplab homiylar oʻzlarining reklamalarini tortib olishdi.[19] Shuningdek, ommaviy axborot vositalarining bir qismi geylar hamjamiyatini Will & Grace yoki Toʻgʻri yigitga gʻayritabiiy nigoh kabi telekoʻrsatuvlarga qoʻshishga va jamoatchilik tomonidan qabul qilinishga urindi. Bu oshkoralik LGBT hamjamiyatining chiqib kelish harakatini aks ettiradi. Tarafdorlar orasida koʻproq mashhurlar paydo boʻlishi bilan, 2004-yilgi The L Word shousi kabi bir qancha koʻrsatuvlar rivojlandi. LGBT hamjamiyatining bu tasvirlari munozarali, oʻz oʻrnida, jamiyat uchun foydali boʻlgan. LGBT aʼzolari faollashuvining oshishi hamjamiyatga oʻzgarishlarni tashkil etish va talab qilish uchun birlashishga imkon berdi. Bu esa, koʻplab LGBT odamlarini chiqishga ilhomlantirdi.[20]

Qoʻshma Shtatlarda geylar koʻpincha mashhur isoviylar va Focus on the Family kabi tashkilotlar tomonidan ijtimoiy tanazzulning ramzi sifatida koʻrsatiladi. Koʻpgina LGBT tashkilotlari geylar jamoasini qoʻllab-quvvatlash hamda himoya qilish uchun tuzilgan. Misol uchun, Qoʻshma Shtatlardagi Tuhmatga qarshi geylar av lesbilar ittifoqi va Buyuk Britaniyadagi Stounoll geylar hamjamiyatining adolatli, tabiiy tasvirlashda yordam berish uchun OAV bilan hamkorlik qiladi.[21][22]

Kompaniyalar geylar hamjamiyatiga tobora koʻproq reklama qilmoqdalar, LGBT faollari hamjamiyatning qarashlarini targʻib qilish uchun reklama shiorlaridan foydalanishmoqda. Subaru oʻzining Forester va Outback avtomobillarini „Bu tanlov emas“ shiori bilan sotuvga chiqardi. Bu biz qurgan yoʻl" shioridan esa keyinroq AQShning sakkizta shahrida koʻchalarda yoki geylar huquqlarini himoya qilish tadbirlarida foydalanilgan[23].

Ijtimoiy tarmoqlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ijtimoiy tarmoqlar koʻpincha LGBT hamjamiyati uchun resurslarni toʻplash va almashish platformasi sifatida ishlatiladi. Qidiruv mexanizmlari hamda ijtimoiy tarmoq saytlari LGBT aʼzolariga bir-biri bilan bogʻlanish uchun koʻplab imkoniyatlarni taqdim etadi; qoʻshimcha ravishda, ular shaxsni yaratish va oʻzini namoyon qilishda asosiy rol oʻynaydi.[24][25][26] Ijtimoiy tarmoq saytlari jamiyat qurish, shuningdek, anonimlik bilan bir qatorda odamlarga oʻzlari xohlagancha koʻp yoki kamroq auditoriya jalb qilish imkonini beradi.[27] Turli xil ijtimoiy platformalar, jumladan, Facebook, TikTok, Tumblr, Twitter hamdaYouTube, turli auditoriyalar, imkoniyatlar va normalarga ega.[26] Ushbu xilma-xil platformalar koʻproq inklyuzivlikka imkon beradi, chunki LGBT hamjamiyatining aʼzolari qayerda ishtirok etish yoki oʻzini qanday koʻrsatishni hal qilish huquqiga ega.[26] LGBT hamjamiyatining mavjudligi ijtimoiy media platformalarida gegemonik nutq hamda sis-geteronormativlik koʻpayishini buzish va mavjud boʻlgan turli xil identifikatsiyalarni ifodalash uchun juda muhimdir.[27]

2018-yilda kattalar uchun kontentning taqiqlanishidan oldin, Tumblr transgenderlik hikoyalarini almashish va hamjamiyat yaratish uchun juda mos platforma edi.[28] TikTok kabi asosiy ijtimoiy tarmoq platformalari ham trans hamjamiyat uchun foydali boʻlib, odamlar uchun resurslar va almashinuv voqealarini almashish uchun joylar yaratib, trans identifikatorini normallashtirdi.[29] Qidiruv tizimlari hamda ijtimoiy tarmoq saytlaridagi LGBT kontenti, tengdoshlari orasi va hamjamiyatiga kirish LGBT aʼzolarining shaxsiyatini qabul qilish, oʻz jinsiy orientatsiyasi bilan gʻururlanish imkonini berganligi aniqlandi.[30]

Algoritmlar, baholash mezonlari qidiruv tizimlari va ijtimoiy tarmoq saytlarida foydalanuvchilarga qanday kontent tavsiya etilishini nazorat qiladi.[31] Bular jamiyatda hukmron boʻlgan stigmatizatsiya qiluvchi nutqlarni koʻpaytirishi hamda LGBTning oʻzini oʻzi idrok etishiga salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin.[31] Ijtimoiy tarmoq algoritmlari LGBT hamjamiyati madaniyatining shakllanishiga sezilarli taʼsir koʻrsatadi.[32] Algoritmik istisno, istisno amaliyotlari texnologik landshaftlar boʻylab algoritmlar bilan mustahkamlanganda yuzaga keladi, bu esa toʻgʻridan-toʻgʻri chegaralangan identifikatorlarni rad etishga olib keladi.[33] Ushbu identifikatsiya vakillarining istisno qilinishi LGBT odamlari uchun shaxsiy ishonchsizlikka olib keladi, shu bilan birga sis-geteronormativ identifikatsiya ustunligini davom ettiradi.[33] LGBT foydalanuvchilari va ittifoqchilari ushbu onlayn hamjamiyatlarni qurishda davom etish uchun kontentni bostirishi mumkin boʻlgan algoritmlarni buzish usullarini topdilar.[33]

Xarid qobiliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Witeck-Combs Communications, Inc. va Marketresearch.com maʼlumotlariga koʻra, 2006-yilda Qoʻshma Shtatlardagi geylar va lesbianlarning xarid qobiliyati taxminan 660 milliard dollarni tashkil etgan va 2011-yilga kelib 835 milliard dollardan oshishi kutilgan edi[34] Gey isteʼmolchilari LGBT hamjamiyatini qoʻllab-quvvatlovchi va LGBT xodimlar uchun teng huquqlarni taʼminlovchi kompaniyalarni qoʻllab-quvvatlashni istab, maʼlum brendlarga juda sodiq boʻlishlari mumkin. Buyuk Britaniyada bu xarid qobiliyati baʼzan " pushti funt " deb qisqartiriladi.[35]

Jeyms Hippsning maqolasida keltirilishicha, amerikalik LGBT hamjamiyati aʼzolari koʻproq oʻzlariga doir reklama beruvchi kompaniyalarni izlaydilar, bunda yuqori sifatli mahsulot va xizmatlar uchun yuqori narxlarni toʻlashga tayyor boʻlishadi. Buni bir jinsli juftliklarni qarama-qarshi jinsdagi juftliklar bilan solishtirganda uy xoʻjaliklarining oʻrtacha daromadi bilan bogʻlash mumkin. „…tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, GLBT amerikaliklari kollejni bitirgan boʻlish ehtimoli ikki baravar koʻp, shaxsiy daromadi 60 000 dollardan ikki karra ortiq hamda uy xoʻjaliklari daromadi 250 000 dollar yoki undan koʻp boʻlish ehtimoli ikki marta yuqori“.[36]

Isteʼmolchilik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Garchi koʻpchilik LGBT hamjamiyatini geteroseksual isteʼmolchilarga nisbatan boyroq deb daʼvo qilsa-da, tadqiqotlar bu notoʻgʻri ekanligini isbotladi.[37] Biroq, LGBT hamjamiyati isteʼmolchi demografiyasining muhim segmenti boʻlib qolmoqda, chunki ular oʻz brendlariga sodiqlik.[38] Witeck-Combs Communications kompaniyasi 2013-yilda katta yoshli hamjamiyat aʼzolarining sotib olish quvvatini 830 milliard dollarga baholadi.[37] Bir jinsdagi juftliklar uy xoʻjaliklariga xarid qilish uchun har qanday oʻrta oilaga nisbatan koʻproq pul sarflashadi.[39] Shuningdek, ular LGBT boʻlmagan oilalarga qaraganda koʻproq shoppingni amalga oshiradilar.[39] Oʻrtacha, bir jinsli juftliklar xoʻjaligidagi xarajatlar bilan farq Qoʻshma Shtatlardagi oʻrtacha uy xoʻjaliklaridan 25 foizga yuqori.[39] Merilend universiteti maʼlumotlariga koʻra, gey sheriklar heteroseksual erkaklarnikiga qaraganda yiliga oʻrtacha 10 000 dollar kamroq maosh oladi.[37] Biroq, sherik boʻlgan lezbiyenlar, geteroseksual turmush qurgan ayollarga qaraganda yiliga taxminan 7 000 dollar koʻproq oladi.[37] Shu tariqa, bir jinsli sheriklar va geteroseksual juftliklar isteʼmol qobiliyati boʻyicha tengdir.[37]

LGBT hamjamiyati sayohatning eng katta isteʼmolchilaridan biri sifatida tan olingan. Sayohat yillik sayohatlarni va baʼzan bir necha yillik sayohatlarni oʻz ichiga oladi. Har yili LGBT hamjamiyati sayohatga taxminan 65 milliard dollar sarflaydi, bu birgina AQSh sayohat bozorining 10 foizini tashkil qiladi.[37] Koʻpgina umumiy sayohat omillari LGBT sayohati qarorlariga taʼsir qiladi, lekin agar LGBT hamjamiyatiga moslashtirilgan maqsad boʻlsa, ular oʻsha joylarga sayohat qilish ehtimoli koʻproq.[37]

Demografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yilda oʻtkazilgan soʻrovda, yosh amerikaliklar oʻzlarini gey deb bilishlari ehtimoli koʻproq.[39] Statistik maʼlumotlar yoshga qarab kamayishda davom etmoqda, chunki 18 – 29 yoshdagi avlod oʻzlarini 65 yoshdan oshgan qariyalarga qaraganda uch baravar koʻproq LGBT deb bilishadi.[39] LGBT hamjamiyatiga oid bu statistik maʼlumotlar, xuddi boshqa demografiyalarda boʻlgani kabi, muayyan mahsulotlar uchun trend chizgilarini topish uchun hisobga olinadi.[37] LGBT sifatida tanilgan isteʼmolchilar, oʻzlarini geteroseksual deb bilganlarga qaraganda, muntazam ravishda turli xil faoliyat bilan shugʻullanishlari mumkin.[37] Community Marketing Inc. maʼlumotlariga koʻra, lesbianlarning 90 foizi va geylarning 88 foizi muntazam ravishda doʻstlari bilan ovqatlanishadi. Va shunga oʻxshab, lesbianlarning 31 foizi va geylarning 50 foizi klub yoki barlarga tez-tez tashrif buyurishadi.[37]

Uyda esa LGBT ayollarning LGBT boʻlmagan ayollar kabi uyda farzand koʻrish ehtimoli teng.[39] Biroq, LGBT erkaklar LGBT boʻlmagan erkaklarga qaraganda uyda farzand koʻrish ehtimoli ikki baravar koʻp.[39] LGBT amerikaliklarning oʻn olti foizining uy xoʻjaliklari daromadi yiliga 90 000 dollardan oshadi, bu umumiy katta yoshli aholining 21 foiziga nisbatan.[39] Biroq, asosiy farq shundaki, LGBT sifatida tanilganlar geteroseksual sheriklarga nisbatan kamroq bolalarga ega.[37] Yana bir omil shundaki, LGBT rangidagi populyatsiyalar boshqa irq muammolari bilan bir qatorda daromad toʻsiqlariga duch kelishda davom etadilar, shuning uchun ular kutilgandan koʻra kamroq daromad olishadi va bashorat qilingan darajada boy boʻlmaydilar.[37]

Gallup soʻrovi hisob-kitoblarining batafsil tahlili koʻrsatadiki, 2012-yildan 2014-yilgacha LGBT hamjamiyatining eng yuqori foizi Kaliforniya shtatining San-Fransisko shahri boʻlgan. Keyingi oʻrinlar Portlend (Oregon shtati) va Ostin (Texas) turadi.[40]

2019-yilda Kanadaning Ontario shahridagi Gamilton ikki jinsli va LGBTQ+ aholisi oʻrtasida oʻtkazilgan "Boʻshliqni xaritalash: Gamiltondagi ikki jinsli va LGBTQ+ tajribalari" deb nomlangan soʻrov shuni koʻrsatdiki, 906 respondentdan jinsiy orientatsiya haqida gap ketganda, ularning 48,9 foizi oʻzini biseksual/panseksual, 21,6% gey, 18,3% lezbiyen, 4,9% noodatiy va 6,3% boshqa (bu toifa oʻzlarining aseksual, geteroseksual yoki soʻroq qiluvchi ekanligini koʻrsatganlar va berganlardir) ularning jinsiy orientatsiyasi uchun javob yoʻq) deb hisoblagan.[41]

Trans PULSE Canada deb nomlangan Kanadadagi trans va ikki jinslik boʻlmagan odamlarning 2019-yilgi soʻrovi shuni koʻrsatdiki, jinsiy orientatsiya haqida gap ketganda, 2 873 respondentdan 13% aseksual, 28% biseksual, 13% gey, 15% lezbiyen, 31% panseksual, 8% toʻgʻri yoki geteroseksual, 4% germofrodit sifatida aniqlangan hamda qolgan 9% oʻz orientatsiyasini ishonchsiz yoki soʻroq ostida deb belgilangan.[42]

LGBT hamjamiyatiga marketing har doim ham reklama beruvchilar orasida strategiya boʻlmagan. Soʻnggi uch yoki toʻrt oʻn yillikda Corporate America LGBT hamjamiyati uchun bozor oʻrnini yaratdi. Uchta alohida bosqich marketing aylanmasini belgilaydi: 1) 1980-yillarda qochish, 2) 1990-yillarda qiziqish va qoʻrquv va 3) 2000-yillarda intilish.[43]

Yaqinda sotuvchilar LGBT demografiyasini tanladilar. 2014-yilda bir jinsli nikohlar soni keskin oshgani sababli, marketologlar sotilayotgan mahsulotga insonning jinsiy orientatsiyasini bogʻlashning yangi usullarini oʻylab topishmoqda.[39] LGBT hamjamiyatining aʼzolarini oʻz mahsulotlariga jalb qilish uchun bozor tadqiqotchilari ushbu yangi oilalarni qamrab oladigan marketing usullarini ishlab chiqishmoqda.[39] Reklama tarixi shuni koʻrsatadiki, oilaga marketing rejasi yaratilishida isteʼmolchilar roʻyxati har doim xotin, er va bolalar boʻlgan.[39] Ammo bugungi kunda bu oʻzini toʻla oqlamaydi. Endilikda isteʼmol subyekti bir bolali yoki olti farzandli ikkita ota yoki ikkita onaning oilalari boʻlishi ham mumkin. Anʼanaviy oilaviy muhitdan ajralib, marketing tadqiqotchilari ushbu turli xil oilaviy konfiguratsiyalarni tan olish zarurligini payqashadi.[39]

Marketologlar adashib qolishi mumkin boʻlgan sohalardan biri LGBT hamjamiyatini stereotip asosida shakllantirishdir. Jamiyatga marketing qilishda ular maqsadli auditoriyani LGBT hamjamiyatini „boshqalar“ boʻlgan „muqobil“ turmush tarzi toifasiga kiritishlari mumkin.[39] Jamiyatga nisbatan marketingda sezgirlik muhim ahamiyatga ega. LGBT hamjamiyatiga marketing qilganda, reklama beruvchilar baʼzi chegaralarni hurmat qilishadi.

Marketologlar, shuningdek, LGBTni „yagona shaxsga aylantiradigan xususiyat“ deb atashadi.[39] Irq, yosh, madaniyat va daromad darajasi kabi LGBT segmenti bilan bir qatorda boshqa sohalarga ham yoʻnaltirilishi mumkin.[39] Isteʼmolchini bilish bu marketologlarga kuch beradi.[38]

LGBT hamjamiyati bilan aloqa oʻrnatishga urinishlar bilan bir qatorda, tadqiqotchilar tegishli isteʼmolchilar bilan mahsulotlar oʻrtasida gender kelishmovchiliklarini aniqladilar.[43] Misol uchun, gey erkak koʻproq ayollik mahsulotini xohlashi mumkin, lesbiyan ayol esa erkaklarga xos mahsulotga qiziqishi mumkin. Bu butun LGBT hamjamiyatiga tegishli emas, lekin bu farqlarning imkoniyatlari ancha katta.[43] Ilgari, jins qatʼiy tushuncha edi va shaxs oʻz jinsining mos vakili sifatida koʻrilgan. Endi jins va jinsiy erkinlik alohida narsa ekanligi tushunildi. Tadqiqotchilar, shuningdek, mahsulotlarni baholashda, insonning biologik jinsi, uning oʻzini oʻzi anglash kabi tengligi hal qiluvchi omil ekanligini taʼkidlaydi.[43] Tadqiqotlardan misol sifatida aytish mumkin, reklama ularga qaratilgan boʻlsa, gey erkaklar va ayollar mahsulotga koʻproq qiziqish bildiradilar.[38] Bu sotuvchilar uchun muhim omil va maqsaddir, chunki u kelajakda mahsulot yoki brendga sodiqlikni koʻrsatadi.

Kamsitish va ruhiy salomatlik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2001-yilda lesbian, gey va biseksual odamlarda ruhiy kasalliklarning mumkin boʻlgan sabablarini oʻrgangan tadqiqotda Kaliforniya universitetidan Kokran va psixolog Viki M. Meys davomiy diskriminatsiya LGB aʼzolari orasida tashvish, depressiya va stress bilan bogʻliq boshqa ruhiy salomatlik muammolarini kuchaytiradimi yoki yoʻqligini oʻrganib chiqdi.[44] Mualliflar ikkalasi oʻrtasidagi munosabatlarning kuchli dalillarini topdilar.[44] Jamoa 74 LGB va 2 844 geteroseksual respondentning ishga yollanmaslik yoki bankdan kredit olishdan bosh tortish kabi kamsitish bilan umrbod va kundalik tajribalarini, shuningdek, kamsitilish hissini qanday baholaganini solishtirdi.[44] Guruh maʼlumotlariga koʻra, LGB respondentlari kamsitish bilan bogʻliq har bir toifadagi geteroseksuallarga qaraganda koʻproq sezilarli haqoratlashlar haqida xabar berishgan.[44] Biroq, gey yoshlar oʻz joniga qasd qilish xavfi yuqori deb hisoblansa-da, " Adolescence " jurnalida chop etilgan adabiy sharhda aytilishicha, „tabiiy gey boʻlish oʻz joniga qasd qilishning koʻpayishiga sabab emas“. Aksincha, sharh oldingi tadqiqotlar natijalaridan misollar keltirib, shuni taʼkidlaydiki, „… oʻz joniga qasd qilishga urinishlar psixo-ijtimoiy stress omillari, jumladan, gender nomuvofiqligi, gey ekanligi haqida erta xabardorlik, qurbonlik, qoʻllab-quvvatlashning yetishmasligi, maktabni tark etish, oilaviy muammolar, tanishlar“ oʻz joniga qasd qilishga urinishlar, uysizlik, giyohvand moddalarni suiisteʼmol qilish va boshqa psixiatrik kasalliklar. Ushbu stressorlar (stress omillari)ning baʼzilari geteroseksual oʻsmirlar tomonidan ham boshdan kechiriladi, ammo ular gey oʻsmirlar orasida koʻproq tarqalgani koʻrsatilgan."[45] LGBT huquqlari boʻyicha soʻnggi yutuqlarga qaramay, gey erkaklar oʻzlarini ochiqlagandan keyin ham yolgʻizlik va depressiyani boshdan kechirishda davom etmoqda.[46]

LGBT multimadaniyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy tushuncha

[tahrir | manbasini tahrirlash]

LGBT multimadaniyati LGBT (lesbian, gey, biseksual, transgender) hamjamiyatidagi turli jinsiy orientatsiyalar, gender identifikatorlari, shuningdek, turli etnik, til, diniy guruhlar vakili sifatidagi xilmaxillikdir. LGBT va multikulturalizm munosabatlari bilan bir vaqtda LGBT hamjamiyatini kattaroq multimadaniy modelga kiritishni koʻrib chiqish mumkin. Masalan universitetlarda bunday multimadaniyatli model LGBT hamjamiyatini birgalikda va boshqa yirik ozchilik guruhlari bilan teng vakillikni oʻz ichiga oladi. Masalan, Qoʻshma Shtatlardagi afro-amerikaliklar .

Bu ikki harakatning siyosiy jihatdan umumiy tomonlari koʻp. Ikkalasi ham haqiqiy farqlarga bagʻrikenglik, xilmaxillik, ozchilik maqomi va turli xil turmush tarziga nisbatan qoʻllaniladigan qiymat mulohazalarining haqiqiy emasligi bilan bogʻliq.[47]

Tadqiqotchilar gey va lesbian jamoalarining paydo boʻlishini butun dunyo boʻylab bir necha progressiv davrlar, jumladan: Uygʻonish, Maʼrifat va zamonaviy Gʻarblashuv davriga boʻladilar.[48] Geografik joylashuviga qarab, bu jamoalarning baʼzilari boshqalarga qaraganda oʻzlarining mavjudligiga koʻproq qarshilik koʻrsatishdi; shunga qaramay, ular jamiyatga ham ijtimoiy, ham siyosiy singib keta boshladilar.[48]

Oʻtmish va hozirgi Yevropa shaharlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ilk zamonaviy Yevropaning shaharlashgan hududidagi maskanlari gomoseksual munosabatlarga mezbonlik qilgan; faqat bu sahnalar uzoq vaqt davomida deyarli maxfiy boʻlib qoldi.[48] XVI birinchi qismiga taalluqli shahar sharoitlari, masalan, shogirdlikka tushishdagi mehnat munosabatlari va turmush sharoiti, talabalar va rassomlarning ijodiy faolligi, ayollarning ijtimoiy mavqei bilan bogʻliq gegemon meʼyorlar Venetsiya hamda Florensiya odatiy hol edi.[48] Bunday sharoitlarga ega shahar koʻplab ochiq fikrli yoshlarni oʻziga jalb qildi.[48] Natijada, bir jinsli oʻzaro munosabatlarning oʻrnatilishi koʻpaya boshladi.[48] Oʻsha paytda shakllangan koʻplab aloqalar odatda tasodifiy ishqiy hamda jinsiy munosabatlarning paydo boʻlishiga olib keldi, ularning tarqalishi vaqt oʻtishi bilan oʻzlarining submadaniyati va hamjamiyatiga aylangan nuqtaga qadar juda tez oʻsdi.[48] Adabiyot va bal zallari madaniyati asta-sekin sahnaga chiqdi hamda jamiyatning transgressiv qarashlariga qaramay, birlashdi.[48] Ehtimol, ulardan eng mashhuri Sehrli shahar kechalaridir. Amsterdam bilan London ham LGBT hamjamiyatini tashkil etish uchun yetakchi joylar sifatida tan olingan.[48] 1950-yillarga kelib, bu shaharlar jamiyat aʼzolari birlashishi mumkin boʻlgan barlar, jamoat saunalari kabi gomoseksualistik manzillar bilan gullab-yashnagan.[48] Parij va London nafaqat sotsializatsiya, balki taʼlim uchun platforma sifatida lesbian aholini, ayniqsa, oʻziga jalb qildi.[48] LGBT hamjamiyati uchun muhim boʻlgan yana bir necha shahar tadbirlariga Braziliyaning Rio-de-Janeyro shahridagi Karnaval, Avstraliyaning Sidney shahridagi Mardi Gras, shuningdek, dunyoning yirik shaharlarida oʻtkaziladigan boshqa turli magʻrurlik paradlari kiradi.[48]

LGBT aʼzolari ijtimoiy jihatdan birlashish uchun shahar fonidan foydalanganlari kabi, siyosiy jihatdan ham kuchlarini birlashtira oldilar. Ushbu yangi jamoaviy tuygʻu odamlar uchun teng huquqlilik talablarini bildirishda maʼlum darajada xavfsizlik tarmogʻini taʼminladi.[49] Xususan, Qoʻshma Shtatlarda shahar sharoitida bir nechta muhim siyosiy voqealar sodir boʻldi. Ulardan baʼzilari quyidagilarni oʻz ichiga oladi, lekin hammasi degani emas:

  • Mustaqillik zali, Filadelfiya – 1965-yilda gey- lesbian norozilik harakati – Barbara Gittings boshchiligidagi faollar bu yerda birinchi piketlarni boshladilar. Bu noroziliklar 1969-yilgacha davom etdi[50]. Gittings 15 yil davomida Amerika kutubxonalar assotsiatsiyasining gey va lesbian xodimlar guruhini boshqargan.[51]
  • Manhettenning Grinvich mahallasi, Kristofer koʻchasidagi Stonewall Inn – 1969-yilda zamonaviy gomoseksuallar huquqlari harakatining tugʻilgan joyi – birinchi marta bir guruh geylar va gender-muqallidlar Grinvichdagi bu kichik barda politsiya reyd oʻtkazayotgan paytida qarshi kurashdilar. Sayt hozirda AQShning milliy tarixiy yodgorligi hisoblanadi.[50]
  • Kastro koʻchasi, San-Fransisko – 1970-yillardan boshlangan LGBTQ odamlari uchun yigʻilish joyi; bu shahar joyi umid maskani edi. Birinchi saylangan rasmiy ochiq gey Xarvi Milk hamdaafsonaviy Kastro teatri joylashgan bu shahar manzarasi LGBT hamjamiyatining ramzi boʻlib qolmoqda.[50]
  • Kembrij, Massachusets shahar meriyasi – 2004-yilda AQSh tarixidagi birinchi bir jinsli nikoh markazi. Ushbu voqeadan soʻng, mintaqadagi diniy guruhlarning taqiqlashga urinishlariga chek qoʻyildi va yana koʻplab davlatlar Hamdoʻstlikka qoʻshilishdi.[50]
  • Filadelfiyadagi OITS boʻyicha faoliyatni muvofiqlashtirish idorasi, OIV/OITS boʻyicha tegishli maʼmuriy komponentlar, bevosita yordam va taʼlim berish orqali OIV/OITS tarqalishini toʻxtatishga yordam beradigan idora.[52]

Ushbu voqealar davomida, undan keyin ham LGBT hamjamiyatining submadaniyati oʻsib, umummilliy hodisaga aylana boshladi.[53] Katta shaharlarda gey-barlar tobora ommalashib bormoqda.[53] Ayniqsa, gomoseksuallar uchun ushbu shaharlarda sayr qilish joylari, jamoat hammomlari va YMCA kabi tashkilot benifitlari sonining koʻpayishi yanada erkin hayot tarzini boshlashlariga qulaylik yaratdi.[53] Lesbianlar uchun bu adabiy jamiyatlar, xususiy ijtimoiy klublar va bir jinsli oilaviy xoʻjaliklarning shakllanishiga olib keldi.[53] Ushbu jamiyatning qurilishi asosi Nyu-York va San-Fransiskoda boʻlib oʻtdi, ammo Sent-Luis, Lafayette Park va Chikago kabi shaharlar tezda bunga ergashdilar.[53]

Shaharlar shaxsiy rivojlanishni, shuningdek, qishloq joylarida mavjud boʻlmagan jamoaviy harakatni taʼminlaydigan koʻplab qulay sharoitlar bilan taʼminlaydi.[49] Avvalo, shahar landshaftlari LGBT aʼzolariga boshqa oʻzi kabilar bilan uchrashish, aloqalar va munosabatlarni shakllantirish uchun yaxshi istiqbollarni taklif qiladi.[49] Ushbu doiradagi ideal platformalardan biri koʻplab kapitalistik jamiyatlarning erkin mehnat bozori boʻlib, u odamlarni katta shaharlarda ish bilan taʼminlash uchun oʻzlariga tez-tez zarar yetkazadigan anʼanaviy markazlashgan oilalardan ajralib chiqishga undadi.[53] Bu joylarga koʻchib oʻtish ularga jinsiy, oʻziga xoslik va qarindoshlik sohasida yangi erkinlik berdi.[49] Baʼzi tadqiqotchilar buni meʼyoriylikning chegaralariga nisbatan qarshilik bosqichi sifatida taʼriflaydilar.[49] Shaharlardagi LGBT aʼzolari oʻzlarini namoyon qilishni turli xil savdo nuqtalarida, jumladan kiyinish uslublari, gaplashish va oʻzini tutish tarzi orqali jamiyat qurishni qanday yoʻlini tanlaganliklarini namoyish etdilar.[49] Ijtimoiy fanlar nuqtai nazaridan, shahar va LGBT hamjamiyati oʻrtasidagi munosabatlar bir tomonlama koʻcha emas. LGBTlar iqtisodiy hissalar (yaʼni, " pushti pul "), faollik va siyosat nuqtai nazaridan koʻproq boʻlmasa ham, shuncha koʻp qaytarib berishadi.[48]

Irqning kesishuvlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oq tanli LGBT kishilar bilan taqqoslaganda, „rangli“ aʼzolar koʻpincha nafaqat jinsiy orientatsiyasi hamda jinsiy oʻziga xosligi, balki irqi sababli ham xurofot, stereotiplash va kamsitishni boshdan kechirishadi.[54] Nadal va uning hamkasblari LGBTQ rang-barang odamlari hamda ularning ijtimoiy oʻziga xosliklarining turli jihatlariga qaratilgan kesishgan mikroagressiyalar tajribasini tahlil qilishadi.[54][55] Ushbu salbiy tajribalar va mikroagressiyalar[54] odatda oq tanli odamlar hukmronlik qiladigan LGBT hamjamiyatining oʻzlari sabab kelib chiqishi mumkin ekan.[54]

Baʼzi „rangli“ LGBT aʼzolari oʻzlarini qulay his qilmasliklarini maʼlum qiladilar.[54] Ular bilan oʻtkazilgan tajribalar boʻyicha mavjud nashr etilgan tadqiqot adabiyotlarini keng qamrovli va tizimli koʻrib chiqish, asosan, oq tanli LGBT jamiyatida istisno qilishning umumiy mavzusini topadi.[54] Bu joylarga, odatda, oq tanli LGBT shaxslar hukmronlik qiladi, oq tanlilar va Gʻarb qadriyatlarini targʻib qiladi, koʻpincha „rangli“ LGBT vakillari oʻzlarini irqiy hamjamiyatlari yoki jinsiy orientatsiyasi oʻrtasida tanlov qilishlari kerakdek his qiladilar.[54] Umuman olganda, Gʻarb jamiyati koʻpincha „gey“ni oq rangda gavdalantiradi; oq tanli LGBTlar koʻpincha LGBT madaniyati va qadriyatlarining yuzi sifatida koʻriladi.[54]

Oʻzining jinsiy orientatsiyasi va jinsiy oʻziga xosligini ommaga oshkor qilish mavzusi asosiy munozaralarda oq tanlilar qadriyatlari va umidlar bilan bogʻliq.[54] Oq tanli Gʻarb madaniyati oʻz oilasi haqida ochiq gapirish qobiliyatini qadrlaydigan joyda, bir tadqiqot shuni koʻrsatdiki, rangli LGBT ishtirokchilari oʻz oilalarining oʻz shaxsiyatlari haqida sukut saqlashlarini qoʻllab-quvvatlash va qabul qilish deb bilishadi.[54] Masalan, kollektivistik madaniyatlar chiqish jarayonini individual emas, balki oilaviy ish sifatida koʻradi. Bundan tashqari, har yili oʻtkaziladigan Milliy chiqish kuni LGBT odamiga oʻz terisida erkin va qulay his qilishiga yordam beradigan tadbir sifatida oq istiqbollarni markazlashtiradi.[54] Biroq, baʼzi „rangli“ LGBT aʼzolari uchun Milliy chiqish kuni salbiy nuqtai nazardan qaraladi.[54][56] Rangli jamoalarda omma oldida chiqish salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin, bu ularning shaxsiy xavfsizlik hissi, shuningdek, oilaviy va jamoaviy munosabatlarini xavf ostiga qoʻyadi.[54] Oq tanli LGBT vakillari paydo boʻlish nuqtai nazaridan bu farqlarni birgalikda rad etishga moyil boʻlib, bu ularning „rangli“ LGBTQ birodarlarini yanada izolyatsiya qilishiga olib keladi.[54]

Termani tanqid qilish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eleanor Formbining yozishicha, „LGBT hamjamiyati“ tushunchasi muammoli, chunki jamiyatga tegishli boʻlish odamlarning jinsi yoki jinsiy oʻziga xosligi boʻlgani uchungina berilmaydi. Formbi suhbatdoshidan iqtibos keltiradi: „Bu gʻoya mavjud emas, bu qandaydir katta afsona – jigarrang koʻzlilar yoki mallalar jamoasi borligini aytishga oʻxshaydi“. Formbining soʻzlariga koʻra, tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, koʻplab LGBT shaxslar haqiqiy „LGBT hamjamiyati“ borligini umuman his qilmaydilar, chunki ular yoshi, tanasi, nogironligi, etnik kelib chiqishi, eʼtiqodi, OIV holati yoki boshqa LGBT vakillari tomonidan idrok etilgan ijtimoiy sinf kamsitishlarni boshdan kechirmoqda. Formbining taʼkidlashicha, u bu iboradan butunlay voz kechishni taklif qilmaydi, lekin „LGBT vakillari“ an foydalanish koʻp hollarda toʻgʻriroq boʻlardi va allaqachon (baʼzida) marginallashgan odamlar guruhi tomonidan begonalashish xavfini tugʻdirmaydi.[57]

  1. Julia Goicochea. „Why New York City Is a Major Destination for LGBT Travelers“. The Culture Trip (2017-yil 16-avgust). 2020-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-fevral.
  2. Eli Rosenberg. „Stonewall Inn Named National Monument, a First for the Gay Rights Movement“. The New York Times (2016-yil 24-iyun). 2020-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 25-iyun.
  3. „Workforce Diversity The Stonewall Inn, National Historic Landmark National Register Number: 99000562“. National Park Service, U.S. Department of the Interior. 2016-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
  4. Jeff Nelson. „Madonna Celebrates Queer Joy with Drag Queens, Son David at Star-Studded NYC Pride Party“. People Magazine (24-iyun 2022-yil). Qaraldi: 25-iyun 2022-yil.
  5. Hoffman, Amy. An Army of Ex-Lovers: My life at the Gay Community News. University of Massachusetts Press, 2007 — 79–81-bet. ISBN 978-1558496217. 
  6. Centerlink. „2008 Community Center Survey Report“. LGBT Movement Advancement Project. 23-mart 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-avgust 2008-yil.
  7. Ferentinos, Susan. Interpreting LGBT History at Museums and Historic Sites (arabcha). Rowman & Littlefield, 16-dekabr 2014-yil. ISBN 978-0-7591-2374-8. Qaraldi: 2-oktabr 2020-yil. 
  8. Shankle, Michael D.. The Handbook of Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Public Health: A Practitioner's Guide To Service. Haworth Press, 2006. ISBN 978-1-56023-496-8. Qaraldi: 2020-yil 8-may. 
  9. The Santa Cruz County in-queery, Volume 9, Santa Cruz Lesbian, Gay, Bisexual & Transgendered Community Center, 1996, 1-noyabr 2008-yil. Qaraldi: 23-oktabr 2011-yil.  page 690
  10. „Civilities, What does the acronym LGBTQ stand for?“. The Washington Post. 3-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-fevral 2018-yil.
  11. 11,0 11,1 „Symbols of the Gay, Lesbian, Bisexual, and Transgender Movements.“. Lambda.org. 2004-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-dekabr 2004-yil.
  12. Christen. „The Irony of the Human Rights Campaign's Logo“. The Oberlin Review. 5-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-iyun 2021-yil.
  13. „Philly's Pride Flag to Get Two New Stripes: Black and Brown“ (inglizcha). Philadelphia Magazine (8-iyun 2017-yil). 26-fevral 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-fevral 2018-yil.
  14. „What We Do“. HRC. 2012-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-dekabr 2013-yil.
  15. „Wiser Earth Organizations: Empowering Spirits Foundation“. Wiserearth.org. 29-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-dekabr 2013-yil.
  16. Amnesty International USA. Human Rights and the Rights of Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender People. 2009. „About LGBT Human Rights“. 2010-yil 12-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-avgust 2010-yil.
  17. „Encyclopedia of Lesbian, Gay, Bisexual and Transgendered History in America.“. Encyclopedia. 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-mart 2018-yil.
  18. Raley, Amber B.; Lucas, Jennifer L. (2006-yil oktabr). „Stereotype or Success? Prime-time television's portrayals of gay male, lesbian, and bisexual characters“. Journal of Homosexuality. 51-jild, № 2. 19–38-bet. doi:10.1300/J082v51n02_02. PMID 16901865. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  19. Gomestic. 2009. Stanza Ltd
  20. Gross, Larry P.. Up from Invisibility: Lesbians, Gay Men, and the Media in America (inglizcha). Columbia University Press, 2001. ISBN 9780231119535. „Media's portrayal of gays and lesbians.“ 
  21. „Lesbian, gay, bisexual, transgender, and queer community | sociology“ (inglizcha). Encyclopedia Britannica. 2-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-noyabr 2019-yil.
  22. Kirchick. „The Struggle for Gay Rights Is Over“ (inglizcha). The Atlantic (28-iyun 2019-yil). 25-noyabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-noyabr 2019-yil.
  23. Fetto, John. In Broad Daylight – Marketing to the gay community – Brief Article. BNet. Feb. 2001. „Archived copy“. 2015-yil 16-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-fevral 2016-yil.
  24. Shelley L. Craig PhD, RSW, LCSW; Lauren McInroy MSW, RSW (1-yanvar 2014-yil). „You Can Form a Part of Yourself Online: The Influence of New Media on Identity Development and Coming Out for LGBTQ Youth“. Journal of Gay & Lesbian Mental Health. 18-jild, № 1. 95–109-bet. doi:10.1080/19359705.2013.777007. ISSN 1935-9705. 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-fevral 2021-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  25. Kitzie, Vanessa (2019). „"That looks like me or something i can do": Affordances and constraints in the online identity work of US LGBTQ+ millennials“. Journal of the Association for Information Science and Technology (inglizcha). 70-jild, № 12. 1340–1351-bet. doi:10.1002/asi.24217. ISSN 2330-1643.
  26. 26,0 26,1 26,2 DeVito, Michael A.; Walker, Ashley Marie; Birnholtz, Jeremy (1-noyabr 2018-yil). „'Too Gay for Facebook': Presenting LGBTQ+ Identity Throughout the Personal Social Media Ecosystem“. Proceedings of the ACM on Human-Computer Interaction. 2-jild, № CSCW. 44:1–44:23-bet. doi:10.1145/3274313.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  27. 27,0 27,1 Fox, Jesse; Warber, Katie M. (22-dekabr 2014-yil). „Queer Identity Management and Political Self-Expression on Social Networking Sites: A Co-Cultural Approach to the Spiral of Silence“. Journal of Communication. 65-jild, № 1. 79–100-bet. doi:10.1111/jcom.12137. ISSN 0021-9916. 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-fevral 2021-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  28. Haimson, Oliver L.; Dame-Griff, Avery; Capello, Elias; Richter, Zahari (18-oktabr 2019-yil). „Tumblr was a trans technology: the meaning, importance, history, and future of trans technologies“. Feminist Media Studies. 21-jild, № 3. 345–361-bet. doi:10.1080/14680777.2019.1678505. ISSN 1468-0777.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  29. Simpson, Ellen; Semaan, Bryan (5-yanvar 2021-yil). „For You, or For"You"?“. Proceedings of the ACM on Human-Computer Interaction. 4-jild, № CSCW3. 1–34-bet. doi:10.1145/3432951. ISSN 2573-0142. 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-fevral 2021-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  30. Shelley L. Craig PhD, RSW, LCSW; Lauren McInroy MSW, RSW (1-yanvar 2014-yil). „You Can Form a Part of Yourself Online: The Influence of New Media on Identity Development and Coming Out for LGBTQ Youth“. Journal of Gay & Lesbian Mental Health. 18-jild, № 1. 95–109-bet. doi:10.1080/19359705.2013.777007. ISSN 1935-9705. 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-fevral 2021-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  31. 31,0 31,1 Kitzie, Vanessa (2019). „"That looks like me or something i can do": Affordances and constraints in the online identity work of US LGBTQ+ millennials“. Journal of the Association for Information Science and Technology (inglizcha). 70-jild, № 12. 1340–1351-bet. doi:10.1002/asi.24217. ISSN 2330-1643.
  32. Fox, Jesse; Warber, Katie M. (22-dekabr 2014-yil). „Queer Identity Management and Political Self-Expression on Social Networking Sites: A Co-Cultural Approach to the Spiral of Silence“. Journal of Communication. 65-jild, № 1. 79–100-bet. doi:10.1111/jcom.12137. ISSN 0021-9916. 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-fevral 2021-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  33. 33,0 33,1 33,2 Simpson, Ellen; Semaan, Bryan (5-yanvar 2021-yil). „For You, or For"You"?“. Proceedings of the ACM on Human-Computer Interaction. 4-jild, № CSCW3. 1–34-bet. doi:10.1145/3432951. ISSN 2573-0142. 9-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 3-fevral 2021-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  34. PRNewswire. „Buying Power of US Gays and Lesbians to Exceed $835 Billion by 2011“. January 25, 2007
  35. Hicklin, Aaron. „Power of the pink pound“. The Financial Times (27-sentabr 2012-yil). 21-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-mart 2021-yil.
  36. Hipps. „The Power of Gay: Buying Power That Is“. gayagenda.com (24-avgust 2008-yil). 2010-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-iyul 2015-yil.
  37. 37,00 37,01 37,02 37,03 37,04 37,05 37,06 37,07 37,08 37,09 37,10 37,11 Miller, Richard K. and Kelli Washington. 2014. „ PART IX: SEGMENTATION: Chapter 60: GAY & LESBIAN CONSUMERS.“ Consumer Behavior. 326–333.
  38. 38,0 38,1 38,2 Um, Nam-Hyun (2012). „Seeking the holy grail through gay and lesbian consumers: An exploratory content analysis of ads with gay/lesbian-specific content“. Journal of Marketing Communications. 18-jild, № 2. 133–149-bet. doi:10.1080/13527266.2010.489696.
  39. 39,00 39,01 39,02 39,03 39,04 39,05 39,06 39,07 39,08 39,09 39,10 39,11 39,12 39,13 39,14 Soat, Molly. 2013. „Demographics in the Modern Day.“ Marketing News, 47 (9). 1p.
  40. Gallup, Inc. „San Francisco Metro Area Ranks Highest in LGBT Percentage“. Gallup.com (2015-yil 20-mart). 22-oktabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-mart 2015-yil.
  41. „Mapping the Void: Two-Spirit and LGBTQ+ Experiences in Hamilton“ (11-iyun 2019-yil). 3-iyul 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-iyul 2019-yil.
  42. „Trans PULSE Canada Report No. 1 or 10“ (10-mart 2020-yil). 14-mart 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-mart 2020-yil.
  43. 43,0 43,1 43,2 43,3 Oakenfull, Gillian (2012). „Gay Consumers and Brand Usage: The Gender-Flexing Role of Gay Identity“. Psychology & Marketing. 29-jild, № 12. 968–979-bet. doi:10.1002/mar.20578.
  44. 44,0 44,1 44,2 44,3 Mays, Vickie M.; Cochran, Susan D. (2001). „Mental Health Correlates of Perceived Discrimination Among Lesbian, Gay, and Bisexual Adults in the United States“ (PDF). American Journal of Public Health. 91-jild, № 11. 1869–1876-bet. doi:10.2105/AJPH.91.11.1869. PMC 1446893. PMID 11684618. 2020-06-29da asl nusxadan (PDF) arxivlandi. Qaraldi: 2019-09-24.
  45. Kitts, R. (2005). „Gay adolescents and suicide: understanding the association“. Adolescence. 40-jild, № 159. 621–628-bet. PMID 16268137.
  46. Hobbes. „Together Alone: the Epidemic of Gay Loneliness“. The Huffington Post Highline (1-mart 2017-yil). 17-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-dekabr 2019-yil.
  47. Konnoth, Craig J. (2009). „Created in Its Image: The Race Analogy, Gay Identity, and Gay Litigation in the 1950s–1970s“. The Yale Law Journal. 119-jild, № 2. 316–372-bet. 14-aprel 2015-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-aprel 2015-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  48. 48,00 48,01 48,02 48,03 48,04 48,05 48,06 48,07 48,08 48,09 48,10 48,11 48,12 Aldrich, Robert (2004). „Homosexuality and the City: An Historical Overview“. Urban Studies. 41-jild, № 9. 1719–1737-bet. doi:10.1080/0042098042000243129.
  49. 49,0 49,1 49,2 49,3 49,4 49,5 Doderer, Yvonne P. (2011). „LGBTQs in the City, Queering Urban Space“. International Journal of Urban and Regional Research. 35-jild, № 2. 431–436-bet. doi:10.1111/j.1468-2427.2010.01030.x. PMID 21542205. 2020-02-17da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2021-08-14.
  50. 50,0 50,1 50,2 50,3 Polly, J. (2009). Top 10 Historic Gay Places in the U. S. Gay & Lesbian Review Worldwide, 16 (4), 14–16.
  51. Goulart, Karen M.. Library opens Gittings Collection. Philadelphia Gay News (8-mart 2001-yil).
  52. Mayor's Commission on Sexual Minorities Fiscal Year 1988 Recommendations Pertaining to AIDS. City of Philadelphia. Special Collections Research Center, Temple University Libraries.
  53. 53,0 53,1 53,2 53,3 53,4 53,5 D’Emilio, J. (1998). CHAPTER 13: Capitalism and Gay Identity. In „Culture, Society & Sexuality“ (pp. 239–247). Taylor & Francis Ltd / Books.
  54. 54,00 54,01 54,02 54,03 54,04 54,05 54,06 54,07 54,08 54,09 54,10 54,11 54,12 54,13 Sadika, Bidushy; Wiebe, Emily; Morrison, Melanie A.; Morrison, Todd G. (2-mart 2020-yil). „Intersectional Microaggressions and Social Support for LGBTQ Persons of Color: A Systematic Review of the Canadian-Based Empirical Literature“. Journal of GLBT Family Studies (inglizcha). 16-jild, № 2. 111–147-bet. doi:10.1080/1550428X.2020.1724125. ISSN 1550-428X.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  55. Nadal, Kevin L.; Davidoff, Kristin C.; Davis, Lindsey S.; Wong, Yinglee; Marshall, David; McKenzie, Victoria (2015-yil avgust). „A qualitative approach to intersectional microaggressions: Understanding influences of race, ethnicity, gender, sexuality, and religion“. Qualitative Psychology (inglizcha). 2-jild, № 2. 147–163-bet. doi:10.1037/qup0000026. ISSN 2326-3598. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  56. Ghabrial, Monica A. (2017-yil mart). „"Trying to Figure Out Where We Belong": Narratives of Racialized Sexual Minorities on Community, Identity, Discrimination, and Health“. Sexuality Research and Social Policy (inglizcha). 14-jild, № 1. 42–55-bet. doi:10.1007/s13178-016-0229-x. ISSN 1868-9884. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  57. Formby. „Why you should think twice before you talk about 'the LGBT community'“. The Conversation (8-avgust 2017-yil). 7-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2019-yil.
  • Merfi, Timoti F., Lesbian va gey tadqiqotlari haqida oʻquvchilar uchun qoʻllanma, 2000-yil. (Afro-amerikalik LGBT hamjamiyati, shuningdek uning sanʼat bilan aloqasi.) Google Books-da qisman koʻrish
LGBT
Kamalak bayroq
Kamalak bayroq
Gomoseksuallik · Jins · Gomofobiya · Biseksuallik · Transseksuallik
LGBT tarixi
LGBT madaniyati
Teng jinsli nikohlar