Lampenflora
Lampenflora, ingliz tilida lampflora so'zidan kelib chiqqan, u doimiy ravishda o'rnatilgan yoritish bilan bog'liq bo'lgan tabiiy yoki sun'iy g'orlarda mavjud bo'lgan avtotrof hayot shakllari. Lampenflora g'or xususiyatlarini, san'at asarlarini va faunasini saqlash bilan bog'liq muammodir va shuning uchun ularning g'orlarda mavjudligi yashil kasallik atamalari bilan ifodalanishi mumkin.
Kelib chiqishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]"Lampenflora" atamasi asosan , inglizda kelib chiqqan . U 1960-yillarda botanik Klaus Dobat tomonidan ishlab chiqilgan va uning ma'nosi "chiroq florasi" degan ma'noni anglatadi.
Lampenflorada topilgan taksonlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hozirgi kungacha lampenfloraning quyidagi turlari tavsiflangan:
- siyanobakteriyalar
- suv o'tlari - Chlorophyceae, oltin suvo'tlar (Chrysophyceae), diatomlar (Bacillariophyceae) va boshqalar kiradi.
- qon tomir bo'lmagan o'simliklar - Marchantiophyta (Marchantiophyta), mox (Bryophyta)
- paporotniklar – Asplenium (taloqquloqlar), Cystopteris (qovuq paporotniklari), Adiantum (qiz tukli paporotniklar) turkumining turlari
- gulli o'simliklar - muqobil bargli oltin saxifrage (Chrysosplenium alternifolium) ; qora oqsoqol ( Sambucus nigra ) dan moschatel (Adoxaceae) oilasi Shtiriyadagi Peggau yaqinidagi Lurgrotte shahrida asosan o'sadi.
G'orlarga o'sadigan zamburug'lar va ildizlar, shuningdek, tabiiy yoritilgan joylarda o'sadigan o'simliklar lampenfloralar hisoblanmaydi. chunki, ular bunday sharoitlarda o'smaydi.
Rivojlanishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lampenfloraning rivojlanishi uchun yorug'lik va namlik asosiy manbaa hisoblanadi. Oziq moddalar miqdorining oshishi lampenfloraning ko'payishiga olib kelishi mumkin. Mikroblar, urug'lar yoki sporlar g'orga havo, suv, hayvonlar yoki odamlar orqali olib kelinadi. [1]
G'orlarning yorug' tegmaydigan qismida fotosintetik o'simliklarning qisqa muddatli o'sishi urug'ning oziqalanishi tufayli bo'ladi. Bu iste'mol qilinganidan keyin o'simlik o'ladi. </link>[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">iqtibos kerak</span> ]
Lampenflora kamchiliklari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lampenflora turli xil muammolarni keltirib chiqarishi mumkin: Lampenflora g'orlarning ko'rinishini o'zgartirganligi sababli, g'orlarga tashrif buyuruvchilarga tabiiy g'orlar haqida noto'g'ri taassurot qoldirishi mumkin. Lampenflora tomonidan chiqariladigan zaif kislotalar ham ohaktosh va boshqa jinslarga zarar yetkazishi mumkin. Undan tashqari yo'q qilishi havfi ham mavjud. Lampenflora ayniqsa g'orlarda mavjud bo'lgan artefaktlar uchun xavflidir,. Lascaux g'orining jamoatchilik uchun yopiq bo'lishining sabablaridan biri hisoblanadi. undan tashqari, ekologiyaga ham ta'sir qilishi mumkin.
Lampenfloralarning kamaytirish us
[tahrir | manbasini tahrirlash]Lampenflorani kamaytirishning bir necha usullari mavjud. Shuning uchun ko'pgina chora-tadbirlar asosan, g'orlardagi yoritishni o'zgartirishni o'z ichiga oladi. Faqat odamlar yaqinida bo'lganda faollashadigan yorug'likni kamroq issiqlik chiqaradigan yorug'lik va yorug'likni sirtlardan uzoqroq joylashtirish. Qizil va ko'k yorug'likni kamaytirish ham unga yordam berishi mumkin, lekin odatda g'orlarni vizual jihatdan kamroq jozibador qiladi va ba'zi tuzilmalarni ko'rinishga ta'sir ko'rsatishi mumkin. Hattoki maxsus yoritish tizimlarini qo'yish bilan ham ba'zi suv o'tlari turlari paydo bo'lishi mumkin. [1]
Lampenflora ham vaqti-vaqti bilan jismoniy yoki kimyoviy yo'l bilan olib tashlanishi mumkin. Fitotoksik birikmalardan foydalanish g'or ichidagi va tashqarisidagi ekologiyaning yaxlitligini, tashrif buyuruvchilar va g'or yo'lboshchilarining sog'lig'ini hisobga olishi kerak. [2]
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Lampenflora in show caves (Wayback Machine saytida 2022-01-21 sanasida arxivlangan), 2017
- ↑ Karl Johnson: CONTROL OF LAMPENFLORA AT WAITOMO CAVES. NEW ZEALAND, 1977
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- LAMPENFLORA haqida bilishingiz kerak bo'lgan hamma narsa (Wayback Machine saytida 2022-05-28 sanasida arxivlangan)
- Yorug'lik bilan to'ldirilgan g'orlarda gullab-yashnayotgan yashil shilimshiq
- Lampenflora bilan pastga tushing
- Halong ko'rfazidagi sayyohlik g'orlarida lampalar florasining ta'sirini cheklash echimlari[sayt ishlamaydi]