Kontent qismiga oʻtish

Layma

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Layma yoki Layme (latishcha: Laima, litovcha: Laima yoki Laimė, shuningdek, Laimas māte — „baxt onasi“) — Boltiq mifologiyasida baxt va taqdir maʼbudasi. U tugʻilishning homiysi, sigirlar va boshqalarning himoyachisi[1].

Dievas xudosining qizi (Dievs). Baʼzan u taqdir maʼbudalari Dekla va Karta bilan birga ish yuritadi.

Baʼzi tadqiqotchilar uni Perkunasning (Perkons) xotini deb atashadi. Layma insonning tugʻilishi paytida uning taqdirini belgilaydi, Dekla va Karta bilan birga uning beshigi yonida turadi, deb hisoblaniladi[2].

Litva mifologiyasida Layma baxtsizlik yoki oʻlimni timsoli boʻlgan Giltinega qarshidir (Dol va Nedol haqidagi slavyan gʻoyalariga qarang). Litva eʼtiqodiga koʻra, yangi tugʻilgan chaqaloqqa ikki ayol keladi: uning taqdirini belgilaydigan Layma va Giltine. Layma qizlarga kuyov tanlash va toʻy ishlarida yordam beradi.

Latviyaliklar Layma homilador ayollarga gʻamxoʻrlik qiladi va tugʻishda yordam beradi, deb hisoblashadi. Layma yangi tugʻilgan chaqaloqqa roʻmolcha qoʻyadi, bu uning baxtli hayotini belgilaydi. Baʼzan uning obrazi Bibi Maryam yoki Marya bilan bogʻlanadi[3].

  1. Карта // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  2. Тянина Е. А., Бредис М.. Крестовый поход на Русь. Алгоритм, 2007. ISBN 978-5-9265-0463-4. 
  3. Иванов Вяч. Вс., Топоров В. Н. „Лайма, Лайме“, . Мифологический словарь. М.: Советская энциклопедия, 1990 — 304-bet. ISBN 5-85270-032-0.