Muttart konservatoriyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Muttart konservatoriyasi
Edmontonda joylashgan

Muttart konservatoriyasi ( /məˈtɑːrt/ ) — Shimoliy Saskachevan daryosi vodiysida, Edmonton, Alberta, Kanada shahar markazining qarshisida joylashgan botanika bog'i. Edmontonning eng diqqatga sazovor joylaridan biri hisoblanib, konservatoriya uchta shahar tomonidan boshqariladigan issiqxonalar, jamoat bog'lari, shu bilan birga uchta biomlar bo'ylab topilgan o'simlik turlarini ko'rsatish uchun mo'jallangan to'rtta xususiyatli piramidadan iborat va to'rtinchi piramida mavsumiy namoyishga mezbonlik qiladi. Beshinchi kichik yorug'lik piramidasi markaziy foyeni yoritadi.

Gledis va Merrill Muttart jamg'armasining [1] xayr-ehsoni konservatoriyaning tez qurilishigayordam berdi, qolgan mablagʻ Alberta hukumati va Edmonton shahri tomonidan taʼminlandi. Konservatoriya xodimlari Edmonton bog'lari va dam olish bo'limi tomonidan boshqariladi.

Arxitektura[tahrir | manbasini tahrirlash]

Me'mor Piter Xeminguey tomonidan loyihalashtirilgan konservatoriyaning g'ayrioddiy inshooti markaziy xizmat ko'rsatish yadrosi atrofida qurilgan to'rtta oynali piramidadan iborat. Ikkita katta piramidaning maydoni 660 kvadrat metr (7100 sq ft), ikkita oʻrta kattalikdagi piramidalar esa 410 kvadrat metr (4400 sq ft) ni tashkil qiladi. Piramidalarning uchtasi mos ravishda tropik, mo'tadil va qurg'oqchil mintaqa o'simliklarining namoyishiga bag'ishlangan bo'lsa, to'rtinchisi fasllar bilan o'zgarib turadigan va manzarali gulli o'simliklarning ommaviy namoyishi uchun foydalaniladi.

Muttart konservatoriyasi ichidagi tropik o'simliklar va butalar

Biomlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mo'tadil piramidada janubiy Buyuk ko'llar, Avstraliya va hatto Osiyoning tog'li hududlarning mo'tadil iqlimga xos o'simliklar mavjud. Kirish eshigi yaqinida oq suv zambaklar va to'tiqush patlari bo'lgan botqoq hududi daryo bilan oziqlanadi. Botqoq, asosan, sharqiy bargli daraxtlar va past butalardan iborat bo'lgan o'rmonzorga birlashadi, ammo qizil daraxtlar, sadrlar va pampas o'tlari ni o'z ichiga oladi. Avstraliya qismini Evkalipt daraxtlari va gulli butalar to'ldiradi. O'rmon zaminida va alp qismida ko'plab mayda gulli o'simliklar (ularning ba'zilari Albertadan, boshqalari esa butun dunyodan) mavjud. Atrof-muhitga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo'lish o'simliklarning qishda uyquga ketishiga, yashil barglar va rangli gullarning bahorgi o'sishiga imkon yaratadi. Arid piramidasidagi o'simliklar besh qit'ani qamrab olgan issiq va sovuq quruq joylardan olib kelinadi. Ular quruq havo, tartibsiz namlik va kunduzgi/ kechki haroratning keng tebranishlari bo'lgan muhitda rivojlanish qobiliyatiga ega. 2013-yil bahorida Arid piramidasida piramidaning tepasiga yetguchalik 30 fut balandlikkacha yetgan Agave Americana oʻsimligi gullab yashnadi. Bu o'simlik Muttart konservatoriyasi ochilganidan bir yil o'tgandan keyin ekilgan.

Tropik piramida turlarning xilma-xilligini ta'minlaydi; baland palmalar, banan va yig'layotgan anjir soyabon ostidagi orkidelar, turli Gibiscus va jannat qushi bor. O'simliklar tropik yomg'irli o'rmonlardan, doimiy yashil o'rmonlardan yoki o'tloqlardan kelinadi. Piramidaning markazida kichik baliqlar va suv zambaklar o'z uylarini yaratadilgan sharshara oqadi. Bu piramida o'tmishda ham kivi qushi va yalqovning uyi bo'lgan. 2013-yil 11-martda [2] chetdan olib kelingan Amorphophallus titanum oʻsimligi kurtak ochib, 22-aprelda gulladi [3]

Muassasadagi boshqa qulayliklariga ochiq gazebo, sovg'a do'konlari va Culina Muttart kafesi kiradi. Kafeda issiqxonada yetishtirilgan o'tlar va salat ko'katlari, jumladan, mahalliy ingredientlardan tayyorlangan bir necha menyu orqali xizmat ko'rsatadi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_botanical_gardens_in_Canada

Rasmlar galereyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Muttart Foundation“. Qaraldi: 2007-yil 8-mart.
  2. Canadian Press. „Stinky 'corpse flower' to bloom in Edmonton“. CTVnews.ca (2013-yil 11-aprel). Qaraldi: 2013-yil 11-aprel.
  3. Muttart Conservatory Page. „Guess who decided to bloom last night!“. Facebook.com (2013-yil 22-aprel). Qaraldi: 2013-yil 22-aprel.