Nabi Daniyal masjidi
| Masjid | |
Nabi Daniyal masjidi
مسجد النبي دانيال | |
 | |
| Al-Nabi Daniyal masjidining 19-asr fotosurati | |
| Joylashuvi | 31°11′41″N 29°54′07″E / 31.19482°N 29.90183°E G OKoordinatalari: 31°11′41″N 29°54′07″E / 31.19482°N 29.90183°E G O |
| Manzil | Iskandariya, Misr |
| Meʼmoriy uslub | Mamluk |
| Binokor | Muhammad Daniyal al-Mavsiliy, Luqmon |
| Binokorlik | ?—1790 |
| Gumbazlar soni | 2 |
| Minoralar soni | 1 |
 Nabi Daniyal masjidi Vikiomborda
| |
Nabi Daniyal masjidi (arabcha: مسجد النبي دانيال) – Misrning Iskandariya shahrida joylashgan tarixiy masjid. U masjidda dafn etilgan Shofeʼiy mazhabidagi kurd musulmon olimi Muhammad Daniyal al-Mavsiliy sharafiga nomlangan. Masjid bir vaqtlar Iskandar Zulqarnayn maqbarasi boʻlgan deb taxmin qilingan joylardan biridir[1][2][3].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bino 1790-yilda alloma Muhammad Daniyal al-Mavsiliy qabri ustiga qurilgan. 1822-yilda Muhammad Ali Posho masjidni taʼmirlab, kengaytirgan[2] Masjid yoniga Misr Xadivligi uchun qirollik qabristoni qoʻshilgan[2][3].
1879-yilda Nabi Daniyal masjidining yertoʻlasida qayta tiklash ishlari olib borildi. Yertoʻladan granitdan yasalgan yodgorliklar topilgan[1]. Shundan soʻng, omborga kirish devor bilan oʻralgan[1]. Musulmonlar qabristonining qoldiqlari ham topilgan[3].
Arxitekturasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Masjid binosi ochiq hovli bilan oʻralgan toʻrtburchak shaklda. Masjidning shimoli-gʻarbiy tomonida tahoratxona bor[2]. Erkak va ayol hojatxonalari ham hovlining shimoli-gʻarbiy tomonida joylashgan.
Masjidning asosiy eshigi janubi-gʻarbiy tomonda joylashgan. Namozxona ikki qismga boʻlingan, biri erkaklar, ikkinchisi ayollar uchun. Namoz zalining oʻzi toʻrtburchaklar shaklidagi maydon boʻlib, sakkizta yoʻlakdan iborat boʻlib, yarim doira ravoqlari boʻlgan yettita marmar ustunlar orqali oʻtadi. Namozxonaning janubi-sharqiy devorida mehrob va minbar, shimoli-sharqiy devorida qabr xonasiga olib boruvchi eshik ochilgan.
Maqbarasi esa toʻrtburchaklar shaklida boʻlib, qavatining oʻrtasida sakkiz burchakli teshik bor. Ikkita qabr joylashgan yertoʻlaga zinapoyadan taxminan besh metr tushiladi[2][3]. Bu qabrlardan biri olim Muhammad Daniyal al-Mavsiliyniki boʻlsa, ikkinchi qabr Qurʼonda, xususan, Luqmon surasida nomi tilga olingan Luqmonga tegishlidir. Luqmonga nisbat berilgan qabrning haqiqiyligi tarixchilar tomonidan tasdiqlanmagan[1].
Mahalliy afsona[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mahalliy urf-odatlarga koʻra, masjid oʻrnida Danyal paygʻambarning qabri topilgan. Rashidunlar Misrni bosib olganlarida, bir tobut topilgan, tobut ochilganda esa, oltin bilan oʻralgan kafan bilan oʻralgan jasad topilgan[2]. Marhumning uzun burni va uzun qoʻllari bor edi. Xalifa Umar jasad Daniyalniki ekanligini tasdiqlagan va uni toʻliq xavfsizlik bilan dafn qilishni buyurdi[2]. Biroq, arxeologlar bu voqeani rad etib, qabrga qoʻyilgan odam Paygʻambar emas, balki olim Muhammad Daniyal al-Mavsiliy ekanligini aytishgan[2][3].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Alexandria Portal“. www.alexandria.gov.eg. Qaraldi: 2023-yil 19-noyabr.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 „بالصور .. مسجد النبي دانيال بالإسكندرية“ (2017-yil 1-may). 2017-yil 1-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 19-noyabr.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 „مسجد النبي دانيال بالإسكندرية“ (ar). مصر عبر العصور. Qaraldi: 2023-yil 19-noyabr.