Nikaho (Akita)
Nikaho にかほ市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 39°12′10.8″N 139°54′27.8″E / 39.203000°N 139.907722°E | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| {{{mintaqa_turi}}} | Tohoku viloyati |
| Asos solingan | 1955-yil 31-mart |
| Maydon | 24,113 km2 (9,310 kv mi) |
| Iqlim turi | nam subtropik iqlim |
| Rasmiy til(lar)i | yapon |
| Aholisi (2019-yil dekabr) |
24 291 |
| Zichligi | 100 kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9:00 |
Nikaho (yaponcha: にかほ市 Nikaho-shi) Yaponiyaning Akita prefekturasida joylashgan shahardir. 2019-yil 31-dekabr holatiga koʻra, shaharda 9371 xonadonda 24291 nafar aholi istiqomat qilgan, aholi zichligi esa har kvadrat kilometrga 100 nafarni tashkil qiladi[1]. Shaharning umumiy maydoni 241,13 kvadrat kilometr (93,10 mi²) ga teng.
Geografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nikaho Akita prefekturasining eng janubi-gʻarbiy burchagida joylashgan boʻlib, gʻarbda Yapon dengizi va janubda Yamagata prefekturasi bilan chegaradosh. Shaharning bir qismi Chokai Kvazi-milliy bogʻi chegaralarida joylashgan[2].
Qoʻshni munitsipalitetlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nikaho nam subtropik iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Cfa), katta mavsumiy harorat farqlari kuzatiladi, issiq (va koʻpincha nam) yoz va sovuq (baʼzan qattiq sovuq) qish fasli bu hudud iqlimiga xosdir. Yogʻingarchilik yil davomida sezilarli boʻlsa-da, lekin avgustdan oktyabrgacha eng kuchli darajasi qayd etilgan. Nikaxoda oʻrtacha yillik harorat 13,0 °C ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻingarchilik 1877 mm boʻlib, sentyabr esa eng seryogʻin oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 24,4 °C, eng past harorat esa yanvarda, −0,9 °C atrofida boʻladi[3].
| Nikaho (1991−2020) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 16,5 | 20,0 | 23,0 | 28,8 | 28,5 | 34,4 | 37,4 | 38,1 | 38,2 | 32,3 | 24,1 | 21,7 | 38,2 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 5,1 | 5,4 | 8,4 | 13,8 | 18,9 | 22,7 | 26,4 | 28,7 | 25,3 | 19,6 | 13,8 | 8,2 | 16,4 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −0,2 | −0,3 | 1,7 | 5,8 | 11,3 | 15,8 | 20,3 | 21,6 | 17,7 | 11,8 | 6,4 | 2,0 | 9,5 |
| Mutlaq minimal, °C | −6,8 | −8,7 | −5,8 | −2,4 | 3,6 | 7,2 | 12,0 | 12,7 | 8,8 | 3,1 | −4,5 | −6,4 | −8,7 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 126,8 | 87,6 | 90,3 | 86,4 | 93,8 | 105,9 | 166,5 | 160,1 | 152,4 | 166,5 | 175,3 | 169,8 | 1 567,9 |
| Manba: Yapon Meteorologiya Agentligi[4][5] | |||||||||||||
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[6], Nikaho aholisi soni soʻnggi 30 yil ichida kamayib bormoqda.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1920 | 20,229 | — |
| 1930 | 22,958 | +13.5% |
| 1940 | 27,215 | +18.5% |
| 1950 | 35,706 | +31.2% |
| 1960 | 35,414 | −0.8% |
| 1970 | 30,542 | −13.8% |
| 1980 | 31,428 | +2.9% |
| 1990 | 31,838 | +1.3% |
| 2000 | 30,347 | −4.7% |
| 2010 | 27,545 | −9.2% |
| 2020 | 23,435 | −14.9% |
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Edo davrida hozirgi Nikaho hududi Tokugava syogunati ostida Kubota domenini boshqargan Satake sulolasi hukmronlik qilgan qadimgi Ugo viloyatining bir qismi boʻlgan. Meidzi davri boshlangandan soʻng, u 1878-yilda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining tashkil etilishi bilan Yuri tumani, Akita prefekturasi tarkibiga kiritildi. Hirasava qishlogʻi 1889-yil 1-aprelda tashkil etilgan va 1902-yil 4-iyunda shaharcha maqomiga koʻtarilgan. 1955-yil 31-martda Koide va Innai qishloqlari bilan birlashgandan soʻng uning maqomi Nikaho shahriga oʻzgartirildi.
Nikaho shahri 2005-yil 1-oktabrda qoʻshni Kisakata va Konoura shaharlari bilan qoʻshilishi natijasida tashkil etilgan.
Hukumat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nikaho toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 18 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organiga ega boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Shahar Akita prefekturasi assambleyasiga bir aʼzo qoʻshish huquqi mavjud. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining 3-Aichi tumani tarkibiga kiradi.
Iqtisodiyoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nikaho iqtisodiyoti baliq ovlash tijorati va qishloq xoʻjaligiga asoslangan. Sanoat asosi TDK elektronika firmasining yirik zavodini oʻzida qamrab oladi.
Taʼlim tizimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Nikahoda shahar hukumati tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat boshlangʻich maktabi va uchta davlat oʻrta maktabi shuningdek, Akita prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan bitta davlat oʻrta maktabi faoliyat yuritadi.
Transporti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Temir yoʻl
[tahrir | manbasini tahrirlash].svg){kind=logo}
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Uetsu magistral liniyasi
- Kosagava - Kamihama — Kisakata — Konoura - Nikaho
Magistral yoʻl
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Nihonkai-Tōhoku tezkor yoʻli
- Milliy yoʻli 7
Chokai togʻi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Chokay togʻi Akita prefekturasi va Yamagata prefekturasi oʻrtasidagi chegarada joylashgan faol boʻlmagan vulqondir. U 2236 metr balandlikka ega boʻlib, Tohoku hududidagi ikkinchi eng baland togʻ hisoblanadi. Bu togʻ changʻichilar, sayyohlar va alpinistlar orasida mashhur.
Akita tomondan Chokai togʻiga chiqish uchun ikkita asosiy yoʻl bor. Bitta yoʻl boshi Nikaho shimolidagi Akitadagi Yurihonjo shahrida boshlanadi. Ikkinchisi, Nikahoda, Nakajima toʻxtash joyidan boshlanadi. Nakajimadan bir tomonlama harakatlanish odatda 4 soat davom etadi va Yaponiya dengizi qirgʻoqlari hamda Nikaho hududining yam-yashil oʻsimliklarining ajoyib manzaralarini koʻrish imkonini beradi.
Togʻning oʻziga xos Alp togʻlari oʻsimliklari dunyosi bor, masalan, Chokai qushqoʻnmasi yoki Chōkai Fusuma (yaponcha: チョウカイフスマ) oʻsimliklari shunday endemiklar sirasiga kiradi.
Mahalliy hunarmandchilik, sanʼat va oziq-ovqat
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Sake (guruch sharobi)
- Shaharda bitta mustaqil sake pivo zavodi bor: Hiraizumi (yaponcha: 平泉)
- Hatahata Zushi (yaponcha: はたはたずし)
- xom hatahata baliqlaridan tayyorlangan mahalliy sushi turi.
- Oyster va abalone (dengiz mahsulotlari)
- Karinto
- mahalliy jigarrang shakar bilan qoplangan konfet.
- Chōjin Neiger (yaponcha: 超人ネイガー)
- Nikahoda tugʻilgan super qahramon nomi bilan nomlanuvchi shirinlik.
Qardosh shaharlar bilan munosabatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shawnee, Oklahoma, AQSH- Anacortes, Washington
Zhuji, Zhejiang, Xitoy[7] 2008-yil 23-oktyabrdan buyon
Nikahoning taniqli odamlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Shirase Nobu (yaponcha: 白瀬矗), 1910-yilda Janubiy qutbga borgan ekspeditsiyani boshqargan Antarktika tadqiqotchisi.
- Kenzō Saitō (yaponcha: 齋藤憲三), TDK asoschisi.
- Tatsuki Fujimoto (yaponcha: 藤本タツキ), manga rassomi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Nikaho City official statistics (yaponcha)
- ↑ „Natural Parks of Akita Prefecture“ (yaponcha). Akita Prefecture. 2013-yil 5-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-fevral 2012-yil.
- ↑ Nikaho climate data
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 28-fevral 2022-yil.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 28-fevral 2022-yil.
- ↑ Nikaho population statistics
- ↑ „International Exchange“ (inglizcha). List of Affiliation Partners within Prefectures. Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR). 2015-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-noyabr 2015-yil.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rasmiy veb -sayt (yaponcha)
| Asosiy shahar |  | |
|---|---|---|
| Shaharlar | ||
| Tumanlar | ||
