Okushiri oroli

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Okushiri oroli, 2017-yil.

Okushiri oroli (奥尻島, Okushiri-tō) Yaponiyaning Hokkaido shahrida joylashgan orol. Orol 142,97 kilometr maydonga ega. Okushuri shahri va Hiyama prefektura tabiiy bog'i butun orolni qamrab oladi. Bu yerda koʻplab yaylovlar va daraxtlardan iborat oʻrmonlar va toshli sohil bor. Shuningdek, orolda ikkita oʻrta maktab, yaʼni, bir boshlangʻich oʻrta maktab va biri katta oʻrta maktabi mavjud. Okushirida hozirgi kunda kollej va universitet yoʻq.

Etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Okushuri orolining nomi Ainu nomidan I-kus-un-sir (イク ⁇ ウンシ ⁇) kelib chiqqan. Fonetik ikus (un) soʻzi boshqa tomon degan maʼnoni anglatadi, shuningde sir soʻzi esa orol degan maʼnoni anglatadi[1][2]. Biroq, bu nom uchun ishlatilgan ikkita kanji yaponcha maʼnosi „chuqur ichki/chuqur“ va „dumba soni“ degan maʼnoni anglatadi.

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Okushiri oroli Hokkaido qitʼasidan taxminan 20 kilometr gʻarbda joylashgan. Shuningdek bu orol oval shaklida boʻlib, 84 kilometr (52,2 mil) hisoblangan sohil boʻylab joylashgan. Orol shimolidan janubiga 27 kilometr, sharqdan gʻarbga 11 kilometr uzoqlikda joylashgan. Kamui togʻi orolning eng baland toʻpidir va uning balandligi 584 metrgacha yetadi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Okushuri bir nechta tabiiy ofatlar bilan bogʻliq boʻlgan, shu jumladan 1983-yil 26-mayda Yaponiyaning dengizida sodir boʻlgan ikkikishining oʻlimiga sabab boʻlgan zilzila[3] va 1993-yil 12-iyulda Hokkaidoda sodir boʻladigan zilzila va sunamidir.[4] 1993-yildagi zilzila magnitudasi moment magnitud koʻrsatkichida 7,7 va maksimal VIII (gʻayratli) Mercalli intensivlik koʻrsatkichi boʻyicha kuchli boʻlgan. Ushbu hodisaga sabab bu Hokkaido va Rossiya janubi-sharq qismida katta sunamining sodir boʻlganligidir. Okushiri oroli eng ogʻir zarar koʻrgan joy boʻlib, zilzila, sunami va katta yer siljishi oqibatida 198 kishi halok boʻlgan.[5] Sunami oʻzlarining sunami himoyasiga qaramay, Okushirining katta qismlarini suvga toʻkdi. [6] Orol 5-80 santimetr (2.0-31.5 in) ga kamaydi. [3] Tsunami boʻlganidan soʻng, aholi soni asta-sekin kamaydi va bu holat hali ham davom etmoqda.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „アイヌ語地名リスト“ (Japanese). Hokkaido Prefecture. Qaraldi: 2015-yil 28-yanvar.
  2. „About location and geography of Okushiri-cho“. Official Home Page of Okushiri Town. Okushiri Town. Qaraldi: 2015-yil 28-yanvar.
  3. Murata, Susumu. Tsunami: To Survive from Tsunami. World Scientific, 2010 — 71–73 bet. ISBN 978-981-4277-47-1. 2014-yil 5-mayda qaraldi. 
  4. Hirata, Yuzuki; Masakazu Murakami. „Island hit by 1993 killer tsunami remains vigilant“. The Japan Times (2006-yil 16-noyabr). Qaraldi: 2009-yil 25-iyun.
  5. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named NGDC
  6. NGDC. „Comments for the Tsunami Event“. Qaraldi: 2010-yil 6-noyabr.