Oliver Smithies
Oliver Smithies (inglizcha: Oliver Smithies; 1925-yil 23-iyul, G'arbiy Yorkshir, Angliya — 2017-yil 10-yanvar, Chapel Xill, AQSh) — ingliz-amerikalik genetik. Fiziologiya yoki tibbiyot bo'yicha Nobel mukofoti sovrindori (2007) - embrion ildiz hujayralaridan foydalangan holda sichqonlarda o'ziga xos gen modifikatsiyalarini joriy etish tamoyillarini kashf etgani uchun[1][2].
AQSH Milliy Fanlar Akademiyasi aʼzosi (1971), London Qirollik jamiyatining chet ellik aʼzosi (1998).
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Oliverning so'zlariga ko'ra, uning fanga boʻlgan qiziqishi radio va teleskoplarning erta ta'siridan kelib chiqqan. 1951-yilda u Oksfordda magistr darajasiga, keyinroq Oksforddan fiziologiya bo'yicha DPhilga sazovor bo'ldi. 1953—1960-yillarda Toronto universitetining tibbiy tadqiqot laboratoriyasida, songra, 1960—1988-yillarda Viskonsin-Madison universiteti laboratoriyasida ishlagan. Oliver 1988-yildan Shimoliy Karolina universitetining Patologiya va laboratoriya tibbiyoti laboratoriyasining professori boʻlgan. Shuningdek, u ishlab chiqqan texnikalardan foydalanib, sichqonlarning genetik tadqiqotlarini o'tkazdi.
Oliver va Mario Kapekki mustaqil ravishda embrion ildiz hujayralari yordamida sichqonlarda o'ziga xos genlarni o'zgartirish sohasida muhim kashfiyotlar ixtiro qilishdi.
2016-yilga kelib Smitilar Greenpeace, Birlashgan Millatlar Tashkiloti va butun dunyo hukumatlarini genetik jihatdan o'zgartirilgan organizmlarga (GMO) qarshi kurashni to'xtatishga chaqiruvchi xat imzoladi[3][4][5].
Oksforddagi Balliol kollejining faxriy a'zosi. Shuni etib otish kerakki, 1975-yilda Amerika Genetika Jamiyati prezidenti lavozimiga ko'tarildi.
Mukofotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 1990-yil - Xalqaro Gayrdner mukofoti, "Ma'lum oqsillar va nuklein kislotalarni ajratish va identifikatsiyalash imkonini beruvchi gel elektroforez usullarini kashf qilish, ishlab chiqish va qo'llash uchun»[6].
- 1993-yil - Xalqaro Gayrdner mukofoti, "Sichqonchada maqsadli mutatsiyalarni yaratish uchun gomologik rekombinatsiyadan foydalanish bo'yicha kashshof ishlar uchun»[7].
- 1994-yil - Alfred Sloan mukofoti.
- 2001-yil - Asosiy tibbiy tadqiqotlar uchun Albert Lasker mukofoti (Mario Kapekki va Martin Evans bilan birgalikda), "Odam kasalliklarining hayvonlar modellarini yaratishga imkon beruvchi sichqoncha genomini ajoyib aniqlik bilan manipulyatsiya qilishning kuchli texnologiyasini ishlab chiqish uchun»[8]
- 2002-yil - Massry mukofoti (Mario Kapekki bilan birgalikda)
- 2005-yil - Rivojlanish biologiyasi bo'yicha Dimes jamg'armasi mukofoti (Mario Kapekki bilan), "Genlar qanday ishlashini aniqlash vositasi sifatida sichqonlarda genlarni nishonlashni rivojlantirish uchun»[9].
- 2007-yil - Fiziologiya yoki tibbiyot bo'yicha Nobel mukofoti (Mario Kapekki va Martin Evans bilan birgalikda) »[10]
- 2007-yil - Tomas Xant Morgan medali
- 2009-yil - Amerika kimyogarlar institutining oltin medali.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Нобелевская премия по физиологии и медицине — 2007“. Элементы.ру (2007-yil 12-oktyabr). 2017-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-yanvar.
- ↑ О. БЕЛОКОНЕВА. „НОБЕЛЕВСКИЕ ПРЕМИИ 2007 ГОДА. ГЕНЫ ПОД ПРИЦЕЛОМ“. НАУКА И ЖИЗНЬ (декабрь 2007). 2017-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-yanvar.
- ↑ „107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs“. 2016-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 30-iyun.
- ↑ „Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)“. 2016-yil 7-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 30-iyun.
- ↑ „Список нобелевских лауреатов подписавших письмо“. 2017-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 30-iyun.
- ↑ „Oliver Smithies - Gairdner Foundation“. 2017-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 7-mart.
- ↑ „Архивированная копия“. 2017-yil 16-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-yanvar.
- ↑ „2001 Lasker Awards | The Lasker Foundation“. 2017-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 7-mart.
- ↑ „Источник“. 2017-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 7-mart.
- ↑ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2007 - NobelPrize.org“. 2007-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-yanvar.