Ozarbayjon — Niderlandiya munosabatlari
Ozarbayjon |
Niderlandiya |
Ozarbayjon va Niderlandiya oʻrtasida diplomatik aloqalar mavjud.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Niderlandiya Qirolligi 1991-yil 31-dekabrda Ozarbayjon Respublikasining mustaqilligini tan oldi. 1992-yil 1-apreldan boshlab ikki davlat oʻrtasida ikki tomonlama munosabatlar yoʻlga qoʻyilgan. Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev 2005-yil 20-sentabrda Niderlandiya Qirolligi elchixonasini ochish to‘g‘risidagi farmonni imzoladi.
2007-yil 24-aprel kuni Elchi Fuad Iskenderov Niderlandiya Qirolligi Qirolichasi Beatriks Vilgelmina Armgardga ishonch yorliqlarini topshirdi.
2009-yil 26-iyunda Niderlandiya hukumati Ozarbayjonda elchixona ochishga qaror qildi va shu yilning avgust oyida Niderlandiyaning Chexiyadagi elchisi Lukas van Xorn bu lavozimga tayinlandi. 2009-yil 23-oktyabrda YLvan Xorn Ozarbayjon prezidentiga ishonch yorliqlarini topshirdi va oʻz faoliyatini boshladi.
2010-yil 16-avgust kuni Niderlandiya Qirolligining yangi elchisi Ozarbayjon Prezidentiga ishonch yorliqlarini topshirdi[1].
Hozirda Onno Kervers Niderlandiyaning Ozarbayjondagi elchisi[2][3].
Diplomatik munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Davlat tashriflari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sana | Tashriflar |
---|---|
2009-yil 7-may | Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev Praga Sharqiy hamkorlik sammiti doirasida Niderlandiya Bosh vaziri Yan Peter Balkenende bilan uchrashdi. |
2010-yil 1-dekabr | Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev Ostonadagi YeXHT sammitida Niderlandiya Bosh vaziri Mark Rutte bilan uchrashdi. |
2014-yil 23-yanvar | Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev Davos iqtisodiy forumida Niderlandiya Bosh vaziri Mark Rutte bilan uchrashdi |
2014-yil 23-25-mart | Ozarbayjon Prezidenti Ilhom Aliyev Gaagada boʻlib oʻtgan uchinchi yadroviy xavfsizlik sammitida ishtirok etish uchun Niderlandiyaga tashrif buyurdi. |
2002-yil 4-6-fevral | Ozarbayjon Adliya vaziri Fozil Mammadov Niderlandiyaga tashrif buyurdi |
2002-yil 12-19-may | Ozarbayjon taʼlim vaziri Misir Mardanov Niderlandiyaga tashrif buyurdi |
2007-yil 4-10-dekabr | Ozarbayjon sog‘liqni saqlash vaziri Ogtay Shiraliyev Niderlandiyaga |
2007-yil 6-8-dekabr | Ozarbayjon taʼlim vaziri Misir Mardanovning Niderlandiyaga tashrifi |
2009-yil 29-iyun — 2-iyul | Ozarbayjon Davlat chegara xizmati rahbari Elchin Guliyevning Niderlandiyaga tashrifi |
2009-yil 25-28-oktyabr | Ozarbayjon Davlat migratsiya xizmati raisi Arzu Rahimovning Niderlandiyaga tashrifi |
2010-yil 8-12-avgust | Niderlandiya Adliya vaziri Ernst Xirsh Ballinning Ozarbayjonga tashrifi |
2011-yil 17-19-may | Ozarbayjon Favqulodda vaziyatlar vaziri Kamaliddin Haydarov Niderlandiyaga tashrif buyurdi |
2012-yil 6-7-mart | Niderlandiya infratuzilma va atrof-muhit vaziri Melanie Henriette Shults van Haegen-Maas Geesteranusning Ozarbayjonga tashrifi |
2012-yil 10-12-iyun | Ozarbayjon tashqi ishlar vaziri Elmar Mammadyarov Niderlandiyaga tashrif buyurdi |
2012-yil 12-14-sentyabr | Bosh vazir oʻrinbosari, iqtisodiyot, qishloq xoʻjaligi va innovatsiyalar vaziri Maksim Jak Marsel Verhagenning Ozarbayjonga tashrifi |
2014-yil 4-fevral | Niderlandiya tashqi ishlar vaziri Frans Timmermans Ozarbayjonga tashrif buyurdi |
2014-yil 2-5-aprel | Ozarbayjon Davlat neft fondi ijrochi direktori Shamhar Movsumov Niderlandiyaga tashrif buyurdi |
2014-yil 22-25-aprel | Ozarbayjon Davlat migratsiya xizmati raisi Firuddin Nabiyev Niderlandiyaga tashrif buyurdi |
2014-yil 12-14-may | Niderlandiyaning Repatriatsiya va jo‘natish xizmati bosh direktori Rodia Maas Ozarbayjonga tashrif buyurdi |
2014-yil 4-sentyabr | Ozarbayjon tashqi ishlar vaziri Elmar Mammadyarov NATO Uels sammiti doirasida gollandiyalik hamkasbi Frans Timmermans bilan uchrashdi. |
2014-yil 10-11-oktyabr | Migratsiya va fuqarolikni rasmiylashtirish xizmati bosh direktori Rob van Lint Ozarbayjonga tashrif buyurdi |
2014-yil 6-7-noyabr | Niderlandiya infratuzilma va atrof-muhit vaziri Melanie Henriette Shults van Haegen-Maas Geesteranus Ozarbayjonga tashrif buyurdi. |
2015-yil 15-17-aprel | Ozarbayjon Aloqa va yuqori texnologiyalar vaziri Ali Abbosov Gaagada boʻlib oʻtgan CyberSpace 2015 global konferensiyasi doirasida Niderlandiyaga tashrif buyurdi. |
2015-yil 21-23-aprel | Ozarbayjon Favqulodda vaziyatlar vaziri Kamaliddin Haydarov Niderlandiyaga tashrif buyurdi |
2015-yil 22-23-aprel | Tashqi ishlar vaziri Elmar Mammadyarovning BMT Bosh Assambleyasi doirasida gollandiyalik hamkasbi Bert Koenders bilan uchrashuvi |
Shartnomalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hozirgacha Ozarbayjon va Niderlandiya Qirolligi oʻrtasida 10 ta shartnoma imzolangan:
- 1996-yil 11-iyulda Ozarbayjon va Niderlandiya havo transporti toʻgʻrisida shartnoma imzoladilar.
- 1998-yil 24-aprelda hamkorlik dasturi boʻyicha oʻzaro anglashuv memorandumi imzolangan.
- 2002-yil 30-yanvarda bojxona toʻgʻrisidagi qonun hujjatlarini toʻgʻri qoʻllash hamda bojxona sohasidagi huquqbuzarliklarning oldini olish, tergov qilish va ularga qarshi kurashish boʻyicha oʻzaro maʼmuriy yordam toʻgʻrisida Bitim imzolangan.
- 2002-yil 22-fevralda hamkorlik dasturi boʻyicha oʻzaro anglashuv bitimi imzolangan
- Niderlandiya Qirolligi Adliya vazirligi va Ozarbayjon Adliya vazirligi o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risida o‘zaro kelishuv bitimi imzolandi.
- 2004-yil 25-mayda xalqaro avtotashuvlar toʻgʻrisidagi shartnoma imzolangan.
- Ikki tomonlama soliqqa tortishning oldini olish va daromad va kapital soliqlarini toʻlashdan boʻyin tovlashning oldini olish toʻgʻrisidagi bitim.
- Ozarbayjon Respublikasi Davlat chegara xizmati va Niderlandiya Qirolligining Repatriatsiya va jo‘natish xizmati o‘rtasida noqonuniy migratsiyaga qarshi kurash bo‘yicha o‘zaro kelishuv memorandumi (2009-yil 1-iyul)
- Ozarbayjon Respublikasi Ichki ishlar vazirligi va Niderlandiya Qirolligi Adliya vazirligi oʻrtasida operativ boʻlmagan hamkorlik sohasida oʻzaro kelishuv memorandumi (2010-yil 10-avgust)
- Ozarbayjon Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi va Niderlandiya Qirolligi Infratuzilma va atrof-muhit vazirligi o‘rtasida suv xo‘jaligi sohasida hamkorlik sohasida o‘zaro anglashuv memorandumi (2014-yil 6-noyabr)
Iqtisodiy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ozarbayjon va Niderlandiya oʻrtasidagi iqtisodiy aloqalar turli sohalarni qamrab oladi. Ozarbayjon va Niderlandiya sanoat, qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish, qayta ishlash va qadoqlash, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, turizm, sogʻliqni saqlash, ekologiya kabi sohalarda, shuningdek, Niderlandiya kompaniyalari bilan Ozarbayjondagi sanoat parklarida iqtisodiy aloqalarni kengaytirish maqsadida turli yoʻnalishlarda hamkorlik qilmoqda.
Ozarbayjon Yevropaning Janubiy Kavkazdagi asosiy savdo sheriklaridan biridir. U Yevropada energiya xavfsizligini taʼminlashda oʻziga xos rolga ega. So‘nggi yillarda Ozarbayjon va Niderlandiya o‘rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish borasida yangi qadamlar qo‘yilmoqda. Ozarbayjonda Niderlandiya sarmoyasi ishtirokidagi 100 dan ortiq kompaniya faoliyat yuritmoqda. Ularning faoliyat sohasi Ozarbayjonda moliya, sanoat, qurilish, xizmat koʻrsatish, savdo, qishloq xoʻjaligi, transport va ekologiya va boshqalar sohalarida faoliyat yuritadi.
Yil | Eksport | Import | Umumiy aylanma |
2020-yil | 7 927,98 | 96 036,88 | 103 964,86 |
2021-yil | 39 690,32 | 87 732,35 | 127 422,67 |
Hozirgacha Niderlandiya Ozarbayjon iqtisodiyotining turli sohalariga 670 million dollarga yaqin to‘g‘ridan-to‘g‘ri sarmoya kiritgan. So‘nggi yillarda Ozarbayjon va Niderlandiya o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi yiliga qariyb 200 million dollarga yetdi. Ozarbayjon Niderlandiyaga asosan neft va gaz mahsulotlarini eksport qiladi. Gollandiya kompaniyalari Ozarbayjondagi turli sohalarni qamrab olgan loyihalarda pudratchi sifatida ishtirok etishdan manfaatdor. Ozarbayjon Niderlandiya kompaniyalari bilan Absheron ko‘llarini, jumladan, Kattashor ko‘lini qayta tiklash sohasida hamkorlik qiladi[4].
Ikki tomonlama hamkorlikning boshqa sohalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ozarbayjon va Niderlandiya 2013-yilda energiya menejmenti sohasini qamrab oluvchi qoʻshma MBA (Master of Business Administration) dasturi boʻyicha shartnoma imzoladi. Ozarbayjon Diplomatik Akademiyasi va Maastrixt boshqaruv maktabi oʻrtasidagi dastur muvaffaqiyatli davom etmoqda. Dastur bitiruvchilarga ADA va MSM diplomlarini beradi.
Niderlandiyaning Klingendael instituti har yili hamkorlikdagi mamlakatlar diplomatlari uchun treninglar o‘tkazadi. Ozarbayjon Diplomatik akademiyasi va Klingendael instituti hamkorligi doirasida akademiya diplomatlari har yili treningda qatnashadilar.
Gaaga xalqaro huquq akademiyasi bilan hamkorlik doirasida har yili Armaniston-Ozarbayjon Tog‘li Qorabog‘ mojarosi bo‘yicha seminarlar tashkil etiladi. Seminarlarga xalqaro huquq va huquqiy masalalar bo‘yicha mutaxassislar jalb etilgan.
Elchixonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ozarbayjon elchixonasi Niderlandiyaning Gaaga shahrida joylashgan. Niderlandiya elchixonasi Ozarbayjonning Boku shahrida joylashgan.
Diplomatiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Zaken. „25th anniversary of the establishment of diplomatic relation between the Netherlands and Azerbaijan - News item - netherlandsandyou.nl“. www.netherlandsandyou.nl (2017-yil 31-mart). 2019-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-dekabr.
- ↑ „Data“. www.mfa.gov.az. Qaraldi: 2019-yil 25-noyabr.
- ↑ Zaken. „Netherlands embassy in Azerbaijan - Azerbaijan - netherlandsandyou.nl“. www.netherlandsandyou.nl (2017-yil 3-aprel).
- ↑ „Azerbaijan-Netherland Business Forum held in Baku | AzPromo“. www.azpromo.az. 2019-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 29-noyabr.