Palaiya Jumma Palli

Eski juma masjidi
	Masjid
	Eski juma masjidi; Paḻaiya jum'mā paḷḷi
Mamlakat	Hindiston
Shahar	Tamilnad
Koordinatalar	9°13′53″N 78°47′04″E / 9.2314°N 78.7844°E G OKoordinatalari: 9°13′53″N 78°47′04″E / 9.2314°N 78.7844°E G O
Meʼmoriy uslub	Tamil islom arxitekturasi
Binokorlik	628—630

Palaiya Jumma Palli (tarjimasi „Eski Juma Masjidi“) yoki Miin Kadai Palli — Hindistonning Tamilnadu, Kilakarai shahridagi masjid. Milodiy 628-630-yillar oraligʻida qurilgan^[1]. U dunyodagi eng qadimiy masjidlardan biri va Kerala, Kodungallur shahridagi Cheraman Juma masjidi va Gujarat (Gujarat) shahridagi Barvada masjidi bilan bir qatorda Hindistondaqurilgan birinchi masjid hisoblanadi^[2]^[3]. U 1000 yillikdan ortiq islomiy merosga ega. Masjid oʻzining islom madaniyati bilan mashhur boʻlgan Janubiy Hindistonning Tamilnadu shtatidagi Kilakarai qadimiy port shaharchasida joylashgan. U milodiy 628—630-yillarda qurilgan va 1036-yilda qayta taʼmirlangan. Masjid, shahardagi boshqa masjidlar qatori, Tamil Islom meʼmorchiligining eng buyuk namunalaridan biridir^[4].

Tarixi va qurilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Islomdan oldingi davrdagi yamanlik savdogarlar va koʻchmanchilar tomonidan Muhammad davrida Yaman gubernatori Bazan (Bazan ibn Sosan) buyrugʻi bilan Pandiya shohligida, 625—628-yillarda Kavad II ning oʻgʻli Xusrav II (Fors shohi) davrida, Islomni qabul qilganlar koʻpayganidan keyin qurilgan. Bu masjid 11-asrdagi sahid urushidan keyin qayta qurilgan.

Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Masjid meʼmorchiligi ziyoratgoh meʼmorchiligiga oʻxshaydi, lekin ustunlar, devorlarda but oʻymakorligi yoʻq. Ichki masjid devorida mehrob boʻlgan, bu namozning Kaʼba tomon yoʻnalishini aniqlash uchun masjidlarning oʻziga xos identifikatori boʻlib, masjidning mehrobi aynan Kaʼba tomon boʻlganligi, shuningdek, bu yerda ilk navigatsiya tizimi amal qilganligidan dalolat beradi. „Pallavasal“ nomi koʻp eshiklari boʻlgan ibodat joyini anglatadi, bu masjidning tamilcha nomidir^[4].