Paragvaydagi koreyslar

Paragvaydagi koreyslar Lotin Amerikasidagi eng qadimgi koreys diaspora jamoalaridan birini tashkil qilishgan. Biroq, ular qoʻshni Braziliya va Argentinadagi yirik koreys jamoalari tomonidan doimo soyada boʻlgan va 1990-yillarning oxiridan boshlab ularning aholisi sezilarli darajada kamaydi.

Migratsiya tarixi

Paragvayga birinchi koreys muhojirlari Pusandan ikki oylik dengiz orqali Buenos-Ayresga, keyin quruqlik orqali Asunsonga kelishdi va nihoyat 1965-yil 22-aprelda yetib kelishdi. Muhojirlarning aniq sonini hisoblash qiyin, chunki Paragvay barcha xorijliklarga joyida vizalar taqdim etgan va faqat vaqtincha qolish niyatida boʻlganlardan farqli ravishda mamlakatga joylashish uchun kelganlar oʻrtasida farq qilmagan. Rasmiy maʼlumotlarga koʻra, 1975-1990-yillarda Paragvayga 120 000 koreys kelgan, biroq ularning koʻpchiligi Braziliyaga qonuniy va noqonuniy ravishda koʻchib kelgan. Paragvayning 1982-yilgi aholini roʻyxatga olishda Paragvayda 2700 koreys boʻlgan. 1999-yilga kelib, Janubiy Koreya Tashqi ishlar va savdo vazirligi mamlakatda 10 428 koreys istiqomat qilganini taxmin qilgan boʻlsa, ikki yil oʻtgach, bu koʻrsatkich 40 foizdan oshib, 6 190 kishiga qisqardi.^[1]

Bundan keyin ham aholi soni keskin kamayishda davom etdi. 2009-yil holatiga koʻra, Paragvaydagi koreyslar Lotin Amerikasidagi koreyslar orasida beshinchi, dunyoda esa 24-o‘ringa tushib qolgan.^[2] 2009 va 2011-yillar oraligʻida aholi soni deyarli barqaror boʻlib qoldi. 2011-yilda Paragvaydagi 5205 nafar Janubiy Koreya fuqarosi yoki sobiq fuqarolaridan 499 nafari Paragvay fuqarosi boʻlgan, ularning katta qismi (4641 kishi) doimiy rezidentlikka ega, 16 nafari xalqaro talabalar va 49 nafari boshqa turdagi vizaga ega boʻlganlardir.

Biznes va bandlik

Paragvayda yashab kelgan ilk koreyalik muhojirlar turli qishloq xoʻjaligi va tijorat ishlari, jumladan, asalarichilik va import qilingan kiyimlarni uyma-uy sotish bilan shugʻullangan. 1980-yillarning boshlariga kelib, koʻpchilik maishiy elektronika importi bilan shugʻullangan. Baʼzilari kambagʻal mahallalarda ham doʻkonlar ochgan. Ikkinchi avlod asosan qoʻl mehnati yoki kichik chakana biznesdan uzoqlashib, tibbiyot, huquq, farmatsevtika, arxitektura va buxgalterlik kabi erkin kasblarni egallashgan.

Til va taʼlim

Paragvaydagi koreyslar 1972-yilda oʻzlarining Colegio Coreano del Paraguay (파라과이한국학교), yoshlarga madaniy va til bilimini berish maktabini ochishdi.^[3] U Asunsionning San-Visente mahallasida joylashgan.^[4] Koreys-amerikalik presviterian cherkovi 1992-yilda Villa Elisada (Asunson metropoliteni hududida) boshqa maktab — Colegio Presbiteriano Cerritosni ochishdi.^[5]^[6]

Paragvaydagi koreys hamjamiyatining aʼzolari, shu jumladan mahalliy tugʻilganlar orasida koreys tili ustunligidan ispan tiliga oʻtish juda oz boʻlgan. Bu koreys amerikaliklar, ayniqsa ikkinchi avlod vakillari orasida koreys hukmronligidan ingliz ustunligiga tez oʻtish bilan keskin farq qiladi. Paragvaydagi ko‘plab koreyslar o‘z farzandlarini AQSh va Yevropa universitetlariga o‘qishga yuborishadi. 2007-yil holatiga koʻra, Janubiy Koreyadagi universitetlarda 100 ga yaqin Paragvayda tugʻilgan koreyslar tahsil olmoqda. Ular odatda ispan tilini emas, balki ingliz tilini oʻrganishni eng nufuzli va iqtisodiy jihatdan muhim til deb bilishadi.

Din

Koreys xristian missionerlari Alto Parana departamentidagi mahalliy jamoalar orasida faol.^[7] Syudad del Estedagi koreys cherkovlariga Jardín del Dios va Iglesia de la Asamblea de Dios kiradi.^[8]^[9]

Taniqli odamlar

Daniel Chung, sport jurnalisti
Elis Park, „Miss Paragvay“ tanlovi ishtirokchisi va model
Yolanda Park, jurnalist va TV Canal 9 teleboshlovchisi

Manbalar

↑ , Overseas Korean Foundation, 2005 https://web.archive.org/web/20090414101829/http://www.okf.or.kr/data/status_SA.jsp, 2009-04-14da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2008-09-27 {{citation}}: Missing or empty |title= (yordam); Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (yordam)
↑ , South Korea: Ministry of Foreign Affairs and Trade, 2009 https://web.archive.org/web/20101023213104/http://www.mofat.go.kr/consul/overseascitizen/compatriotcondition/index6.jsp?TabMenu=TabMenu6, 2010-10-23da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2009-05-21 {{citation}}: Missing or empty |title= (yordam); Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (yordam)
↑ Park, Chae-soon (2007), „La emigración coreana en América Latina y sus perspectivas“ (PDF), Segundo Congreso del Consejo de Estudios Latinoamericanos de Asia y de Oceania, Seoul: Latin American Studies Association of Korea, 2012-02-17da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2008-09-27
↑ „Encuentro infantil de danzas españolas en colegio coreano“, ABC, 2004-07-03, 2016-03-04da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2011-03-13
↑ Ruiz Díaz, Higinio (2011-03-05), „Atracan una escuela a 50 metros de comisaría“, ABC, qaraldi: 2011-03-13^{[sayt ishlamaydi]}
↑ Quienes somos, Colegio Presbiteriano Cerritos, 2011-09-12da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2011-03-05
↑ „Coreanos entregaron víveres a los indígenas“, ABC, 2010-12-23, qaraldi: 2011-03-13^{[sayt ishlamaydi]}
↑ „Religiosos coreanos prohíben estacionar vehículos frente a su iglesia“, Diario CDE, 2011-01-07, 2011-07-19da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2011-03-13
↑ „Iglesia coreana dona equipos“, ABC, 2011-02-26, qaraldi: 2011-03-13^{[sayt ishlamaydi]}

Havolalar

(koreyscha) Colegio Coreano del Paraguay

[OKF-1] , Overseas Korean Foundation, 2005 https://web.archive.org/web/20090414101829/http://www.okf.or.kr/data/status_SA.jsp, 2009-04-14da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2008-09-27 {{citation}}: Missing or empty |title= (yordam); Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (yordam)

[MOFAT2009-2] , South Korea: Ministry of Foreign Affairs and Trade, 2009 https://web.archive.org/web/20101023213104/http://www.mofat.go.kr/consul/overseascitizen/compatriotcondition/index6.jsp?TabMenu=TabMenu6, 2010-10-23da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2009-05-21 {{citation}}: Missing or empty |title= (yordam); Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (yordam)

[Park-3] Park, Chae-soon (2007), „La emigración coreana en América Latina y sus perspectivas“ (PDF), Segundo Congreso del Consejo de Estudios Latinoamericanos de Asia y de Oceania, Seoul: Latin American Studies Association of Korea, 2012-02-17da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2008-09-27

[4] „Encuentro infantil de danzas españolas en colegio coreano“, ABC, 2004-07-03, 2016-03-04da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2011-03-13

[5] Ruiz Díaz, Higinio (2011-03-05), „Atracan una escuela a 50 metros de comisaría“, ABC, qaraldi: 2011-03-13^{[sayt ishlamaydi]}

[6] Quienes somos, Colegio Presbiteriano Cerritos, 2011-09-12da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2011-03-05

[ABC20101223-7] „Coreanos entregaron víveres a los indígenas“, ABC, 2010-12-23, qaraldi: 2011-03-13^{[sayt ishlamaydi]}

[8] „Religiosos coreanos prohíben estacionar vehículos frente a su iglesia“, Diario CDE, 2011-01-07, 2011-07-19da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2011-03-13

[9] „Iglesia coreana dona equipos“, ABC, 2011-02-26, qaraldi: 2011-03-13^{[sayt ishlamaydi]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]