Pia Sundhage
 | |||
| Shaxsiy maʼlumot | |||
|---|---|---|---|
| Toʻliq ismi | Pia Mariane Sundhage | ||
| Tavallud sanasi | 13-fevral 1960-yil | ||
| Tavallud joyi | Ulricehamn, Shvetsiya | ||
| Klub maʼlumoti | |||
Joriy klub | Brazilya ayollar terma jamoasi | ||
| Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar | |||
| 1975 | IFK Ulricehamn | ||
| 1975—1976 | SGU Falköping | ||
| Professional faoliyati* | |||
| Yillar | Jamoa | Isht. | (Gol.) |
| 1977—1978 | Falköpings KIK | ||
| 1979—1981 | Jitex BK | ||
| 1982—1983 | Östers IF | (65) | |
| 1984 | Jitex BK | ||
| 1985 | S.S. Lazio | (17) | |
| 1985 | Stattena IF | ||
| 1985 | Jitex BK | ||
| 1986 | Hammarby IF DFF | ||
| 1987—1989 | Jitex BK | ||
| 1990—1996 | Hammarby IF DFF | ||
| Milliy terma jamoa | |||
| 1975—1996 | Sweden | 146[1] | (71[1]) |
| Boshqargan klublari | |||
| 1992—1994 | Hammarby IF DFF (murabbiy) | ||
| 1998—1999 | Vallentuna BK (Yordamchi murabbiy) | ||
| 2000 | AIK Fotboll Dam (Yordamchi murabbiy) | ||
| 2001—2002 | Philadelphia Charge (Yordamchi murabbiy) | ||
| 2003 | Boston Breakers | ||
| 2004 | Kolbotn Fotball | ||
| 2005—2006 | KIF Örebro DFF | ||
| 2007 | Xitoy (Yordamchi murabbiy) | ||
| 2008—2012 | AQSH | ||
| 2012—2017 | Shvetsiya | ||
| *Professional klublardagi gollari (ichki chempionat) | |||
Pia Mariane Sundhage (1960-yil 13-fevralda tugʻilgan) — shved futbol murabbiyi va sobiq professional futbolchisi. U Braziliya ayollar terma jamoasi bosh murabbiyi[2] Oʻyinchi sifatida Sundxage faoliyatining katta qismini hujum chizigʻida oʻtkazgan va Shvetsiya terma jamoasining eng yaxshi toʻpurari sifatida nafaqaga chiqgan, ammo u yarim himoyachi sifatida ham oʻynagan.
Sundxage 2008-yildan 2012-yilgacha Amerika Qoʻshma Shtatlari ayollar terma jamoasining bosh murabbiyi boʻlgan va jamoani ikkita Olimpiya oltin medali va Jahon chempionatining kumush medaligacha olib kelgan. Uning muvaffaqiyati 2012-yilda FIFA Jahonning eng yaxshi murabbiyi nominatsiyasida gʻolib boʻlishini taʼminladi. Keyinchalik Sundxage 2012-yildan 2017-yilgacha oʻzining Shvetsiya ayollar futbol terma jamoasining bosh murabbiyi boʻldi va 2016-yilda Olimpiada kumush medalini qoʻlga kiritdi.
Jamoalardagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sundhage futbolni IFK Ulricehamn bilan yosh oʻyinchi sifatida boshlangan va oxir-oqibat 1978-yilda Falköpings KIKga koʻchib oʻtgan. Keyin u 1979-yildan 1981-yilgacha Jitex BK jamoasiga qoʻshildi. Sundhage 1982—1983-yillarda Östers IF bilan oʻynagan, klub bilan birinchi mavsumida 30 marta gol urgan va ikkinchi mavsumida yana 35 ta gol urgan. 1984-yilda Jitex BKga qaytgan boʻlsa, 1985-yilda Sundhage Stattena IF, SS Lazio (u yerda 17 marta gol urgan). U 1986-yilgi mavsumni Hammarby IF DFF bilan oʻtkazdi, 1979-yildan 1989-yilgacha Jitex BK safida faoliyat yuritdi. Sundhage oʻz faoliyatini Hammarby IF DFF bilan yakunlagan,
U Jitex BK bilan toʻrtta Damallsvenskan chempionligini qoʻlga kiritdi, shuningdek, klub bilan ikkita qoʻshimcha Svenska Kupen sohibiga aylandi. U, shuningdek, Hammarby IF DFF bilan ikkita Svenska kubogini ham oʻz titullari orasiga qoʻshib qoʻygan.
Xalqaro karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sundxage 1975-yilda 15 yoshida Shvetsiya terma jamoasi safida ilk bor maydonga tushgan va yakunda 146 ta oʻyin oʻtkazib, 71 ta gol urgan[3]. Uning 71 ta gol urgan gollari Lena Videkull bilan Shvetsiya terma jamoasi tarixidagi eng koʻp gol muallifi degan nomni olib kelgan, bu rekord oʻshandan beri Hanna Lyungberg va Lotta Schelin tomonidan yangilangan xolos.
U Shvetsiya terma jamoasi safida 1991 (uchinchi oʻrin) va 1995-yilgi FIFA ayollar oʻrtasidagi Jahon kubogi va 1996-yilgi yozgi Olimpiya oʻyinlarida qatnashgan. U 1984-yilgi UEFA ayollar chempionatida gʻolib chiqdi va eng yaxshi toʻpurar boʻldi. Uning surati 1988-yilda Shvetsiya pochta markasida paydo boʻlgan[4]. 1989-yilda Sundxage – Uembli stadionida boʻlib oʻtgan ayollar oʻyinida birinchi golni urdi, Oʻshanda Shvetsiya Rous kubogi uchun Angliyani 2 – 0 hisobida magʻlub etgan[5].
2000-yilda Sundxage FIFAda asrning eng yaxshi ayol futbolchisi uchun ovoz berishda oltinchi oʻrinni egalladi.
Murabbiylik faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Amerika Qoʻshma Shtatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sundxage 1992-yildan 1994-yilgacha Hammarby IF DFFda ishlaganida futbolchi/murabbiy sifatida murabbiylik faoliyatini boshlagan. Keyin u Vallentuna BK (1998-yildan 1999-yilgacha) va AIK Fotboll Dam (2000) da yordamchi boʻlib ishlagan hamdaAmerika Qoʻshma Shtatlaridagi yangi Ayollar Birlashgan Futbol Assotsiatsiyasining Filadelfiya Mas'uliyati bilan yordamchi boʻlish uchun Atlantika okeani boʻylab yoʻlni bosib oʻtgan. Oxir-oqibat u Boston Breakers tomonidan bosh murabbiy sifatida ishga qabul qilindi, liga chempionligini qoʻlga kiritdi va bu jarayonda 2003-yilda WUSA yilning eng yaxshi murabbiyi deb topildi. WUSA yigʻilgach, u keyingi murabbiylik lavozimlarini egallash uchun Skandinaviyaga qaytib keldi.
Uning Boston Breakers bilan boʻlgan munosabati Amerika Qoʻshma Shtatlari ayollar terma jamoasi sardori Kristin Lilli va boshqa USWNT oʻyinchisi Keyt Markgrafni 2004-yilda Kolbotn IL bilan qisqa muddatdan soʻng Pia 2005-yildan 2006-yilgacha KIF Örebro DFFga murabbiylik qilganida Shvetsiya Damallsvenskanda unga qoʻshilishlariga olib keldi. Lilli Pia uchun yana oʻynashni xohlayotganini aytdi.
Sundxage 2007-yilgi FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionatida Xitoy ayollar terma jamoasi shtabida Marika Domanski-Lyforsning yordamchisi boʻlib ishlagan.
Amerika Qoʻshma Shtatlari ayollar terma jamoasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pia Sundxage 2007-yil 13-noyabrda futbol boʻyicha Amerika Qoʻshma Shtatlari ayollar terma jamoasi bosh murabbiyi sifatida eʼlon qilindi[6]. U AQSh terma jamoasi tarixidagi yettinchi bosh murabbiy va uchinchi ayol murabbiy boʻldi. Loren Gregg 2000-yilda 3 ta oʻyinda bosh murabbiylik qilgan, Aprel Geynrixs 2000-2004 – yillarda terma jamoani boshqargan va 2004-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlarida AQSHni oltin mef=dallargacha olib borgan, Sundxage 2004-yilgi Olimpiada oʻyinlarida Amerika Qoʻshma Shtatlar terma jamoasi uchun skaut sifatida faoliyat yuritgan.
Qoʻshma Shtatlar boshqaruvida boʻlganida, Sundxage 2008-yilgi Algarve kubogi va 2008-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlarida va 2012-yilgi Yozgi Olimpiya oʻyinlarida oltin medallarni qoʻlga kiritdi. U 2009-yilgi Algarve kubogida gʻalaba qozonish arafasida edi, ammo Qoʻshma Shtatlar Penaltilar seriyasida Sandxagening vatani Shvetsiyaga imkoniyatni boy berib qoʻyishgan. Biroq, u bir yil oʻtib 2010-yilgi Algarve kubogida gʻolib chiqdi va finalda Jahon va Yevropa chempioni Germaniyani 3:2 hisobida magʻlub etishdi.
U ayollar terma jamoasini 2011-yilgi FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati finaliga qadar boshqargan, u yerda jamoa 1999-yildan beri birinchi marta finalga chiqdi. Biroq, ular Yaponiyaga penaltilar seriyasida 3:1 hisobida magʻlub boʻlishdi. Bir yil oʻtgach, Sundhage 2012-yilda Londonda boʻlib oʻtgan Yozgi Olimpiada oʻyinlarida USWNTga oltin medallarni olib kelgan boʻlsa ayollar oʻrtasidagi Jahon kubogi finalida esa Yapniyadan revansh olib kunchiqar yurt vakillarini 2-1 hisobida magʻlub etishdi, Karli Lloyd ikkala golga mualliflik qilishgan.
2012-yilning 1-sentabr kuni Sundxage oʻzining vatani Shvetsiyada omadini sinab koʻrish istagini bildirgan holda AQSh ayollar terma jamoasi bosh murabbiyi lavozimini tark etishini e’lon qildi.
Shvetsiya ayollar terma jamoasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shvetsiya futbol assotsiatsiyasi 2012-yil 2-sentabr boshida Sundxage bilan 1-dekabrdan boshlanadigan toʻrt yillik shartnoma imzolaganini eʼlon qildi. Bu eʼlon Sundxagening Kosta-Rikaga qarshi oʻrtoqlik oʻyinida 8:0 hisobida gʻalaba qozongan AQSh ayollar terma jamoasi bosh murabbiyi sifatidagi oʻyinidan bir necha soat oʻtib paydo boʻldi. Sundhage 2012-yilgi Olimpiadada Shvetsiya yarim finalga chiqa olmaganidan keyin oʻz isteʼfosini q'lon qilgan Tomas Dennerbining oʻrnini egalladi[7]. „Men uzoq vaqtdan beri Shvetsiya terma jamoasi bosh murabbiyi boʻlishni orzu qilardim va hozir juda xursandman“, dedi Sundxage[8]. Sundxagening Shvetsiya terma jamoasi murabbiyi sifatidagi birinchi yirik turniri Shvetsiya mezbonlik qilgan 2013-yilgi Yevropa chempionati edi[9]. Shvetsiya bu turnirda juda omadli ishtirok etdi. Shvetsiya terma jamoasi yarim finalga qadar yetib keldi. Ammo ularni finalda Yevropa va jahon chempionlari Germaniya terma jamoasi qarshi oldi Shvetsiyaliklar nemislarga 0:1 hisobida yutqazib, chempionlikdan mahrum boʻlishgan.
UEFA ayollar oʻrtasidagi Yevro-2017 turniridan soʻng, 2017-yilning avgustida Sundhage ayollar terma jamoasini tark etdi. 2017-yilning noyabr oyida Shvetsiya futbol assotsiatsiyasi Sundxageni Shvetsiyaning 17 yoshgacha boʻlgan ayollar terma jamoasiga yangi bosh murabbiy sifatida tayinlanganini eʼlon qildi. Sundxage 2018-yilning 1-yanvarida yangi vazifalarini bajarishga kirishdi[10].
Braziliya ayollar terma jamoasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2019-yil iyul oyida Sundxage Braziliya futbol konfederatsiyasidan (CBF) Braziliya ayollar milliy futbol jamoasining yangi murabbiyi boʻlish taklifini qabul qildi. Bugungi kunda ham u Braziliya terma jamosida faoliyat yuritib kelmoqda[11].
Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
2010-yil yanvar oyida Sundxage shved televideniyesiga bergan intervyusida AQShda unga xech qanday qarshiliklar boʻlmaganini uning faoliyati uchun barcha shart sharoitlar yaratilgani va faoliyatiga aralashishlar boʻlmaganini taʼkidalab oʻtgan[12].
Karyera statistikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xalqaro maydonda urilgan gollar[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Raq. | Sana | Joy | Raqib | Hisob | Natija | Musobaqa |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 1991-yil 19-noyabr | Yangi Plaza stadioni, Foshan, Xitoy |  Yaponiya
|
6 – 0 | 8–0 | 1991-yil FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati |
| 2. | 1991-yil 21-noyabr | Ying Tung stadioni, Guanchjou, Xitoy |  Braziliya
|
1 – 0 | 2–0 | |
| 3. | 1991-yil 24-noyabr | Tianhe stadioni, Guanchjou, Xitoy |  Xitoy PR
|
1 – 0 | 1–0 | |
| 4. | 1991-yil 29-noyabr | Guangdong provinsiya stadioni, Guanchjou, Xitoy |  Germaniya
|
2 – 0 | 4–0 |
Yutuqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oʻyinchi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Jitex BK
- Damalsvenskan : 1979, 1981, 1984, 1989
- Svenska Kupen : 1981, 1984-yil
Hammarby IF DFF
- Svenska Kupen: 1994, 1995-yillar
Shvetsiya
- FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati : uchinchi oʻrin 1991-yil
- UEFA ayollar oʻrtasidagi Yevropa chempionati : 1984-yil; ikkinchi oʻrin 1987, 1995; uchinchi oʻrin 1989-yil
- Ayollar futboli boʻyicha Yevropa musobaqasi : uchinchi oʻrin 1979 (norasmiy musobaqa)
- Ayollar Nordic futbol chempionati : 1977, 1978, 1979, 1980, 1981; ikkinchi oʻrin 1982-yil
- Algarve kubogi : 1995-yil
- Kipr turniri: 1990, 1992
- Shimoliy Amerika kubogi: 1987-yil
Shaxsiy yutuqlar
- Ayollar futboli boʻyicha Yevropa musobaqasining eng yaxshi toʻpurari: 1984-yil
- Ayollar futbolining eng yaxshi futbolchisi uchun Yevropa musobaqasi: 1984-yil
- Damalsvenskan eng yaxshi toʻpurari: 1982, 1983
- Nordic futbol boʻyicha ayollar chempionatining eng yaxshi toʻpurari
Murabbbiylik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Amerika Qoʻshma Shtatlari Ayollar terma jamoasi
- Olimpiya oltin medali : 2008, 2012
- FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati : ikkinchi oʻrin 2011-yil
- Toʻrt millat turniri : 2008, 2011
- Algarve kubogi : 2008, 2010, 2011
Shvetsiya ayollari terma jamoasi
- 2016-yilgi Olimpiya kumush medali
Shaxsiy yutuqlar
- FIFA tomonidan yilning eng yaxshi ayollar murabbiyi : 2012; finalchi 2010, 2011, 2013
- FIFAning eng yaxshi ayollar murabbiyi : 2016-yilning finalchisi
- 2003-yil WUSA yilning eng yaxshi murabbiyi
Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sundxage 2021-yilda Shvetsiya hukumati tomonidan sakkizinchi oʻlchamdagi Illis kvorumiga sazovor boʻlgan[13].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 „Caps and goals“. svenskfotboll.se.
- ↑ „Sundhage: I’m at the right place at the right time“ (inglizcha). FIFA. Qaraldi: 19-oktabr 2021-yil.
- ↑ Chris Burke. „1984: Pia Sundhage“. UEFA (5-oktabr 2010-yil). Qaraldi: 3-oktabr 2011-yil.
- ↑ „Damfotboll (Pia Sundhage)“. Andoza:Interlanguage link multi. 2013-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-noyabr 2020-yil.
- ↑ „Fakta och meriter för medlemmarna i SFS Hall of Fame“ (shvedcha). SFS. Qaraldi: 3-oktabr 2011-yil.
- ↑ „New Coach for Women's U.S. Soccer Team“. The New York Times (14-noyabr 2007-yil). Qaraldi: 2-fevral 2018-yil.
- ↑ „Sweden women's soccer coach quits following Olympic loss“. Associated Press via foxnews.com.
- ↑ „Sundhage appointed Sweden coach“. Associated Press via Yahoo! Sports. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Sundhage to be new Sweden coach“. AFP via Yahoo! Sports. 18-may 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-iyun 2022-yil.
- ↑ „Pia Sundhage appointed as Sweden Under-17 Women's National Team Head Coach“. WomensSoccerUnited (2-noyabr 2017-yil). Qaraldi: 20-iyun 2019-yil.
- ↑ „Sueca bicampeã olímpica com os EUA será a nova treinadora da seleção brasileira feminina“ (portugalcha). globoesporte.com (24-iyul 2019-yil).
- ↑ „Head coach Pia Sundhage of the U.S. Women's Soccer Team comes out“. AfterEllen (13-yanvar 2010-yil). 24-iyul 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-iyul 2011-yil.
- ↑ „Sundhage får medalj av regeringen“ (sv-SE). www.vk.se (16-dekabr 2021-yil). Qaraldi: 1-iyun 2022-yil.